صدیقه طاهره(س) زهره سماء و زهرای زمین است

خبرگزاری شبستان: فاطمه، بانویى است چون مریم، پاک و مطهر ـ داراى ارتقاى روحى و معنوی؛ چون بلقیس، با علم و درایت؛ چون زنان معاصر با حضرت موسی، حاضر در تمام لحظات حساس و سرنوشت‌ساز؛ چون هاجر، صبور و با استقامت. فاطمه، نه تنها، تمامى اینها را در خود، جمع داشت، بلکه خود، حقیقت حُسن و تجسم عینى آن بود و از این بالاتر، او بهترین اهل زمین بود. مطلبی که در ادامه می خوانید بخشی از سخنان بزرگ مفسر قرآن آیت الله جوادی آملی پیرامون کوثر قرآن است.
عجز قلم و زبان از وصف کوثر پیامبر(صلی الله علیه و آله)
گفتار و نوشتار، هرچه بلند و پر معنا و نغز و رسا باشد، توان معرفی شخصیّتی که اصلش از عالم ملکوت و شاخ و برگش در جهان ناسوت گسترده است را ندارد؛ زیرا کلام، حقیقتی این سویی و موجود ملکوتی آن سویی است و لذا قرآن چهره دنیایی خود را از دریچه کلام، توصیف می‌کند، لیکن سیمای لوح محفوظی او لفظ و کلام نمی شناسد.
وقتی سخن از موجودی است که زهره سماء و زهرای زمین است[1]، وجودی که عرش و فرش، فرش هستی اوست و چهره ای که ثمره نتیجه هستی است[2]، قلم سرافکنده و از ناوک او عرق خجلت بر صفحه کاغذ می نشیند و زبان، الکن و تنها شیون و ناله اَخرس را دارد. ولادت شخصیتی که به عنوان کوثر به حبیب خدا رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) عطا شده[3] بر جهان امکان پرمیمنت باد.
رایحه بهشتی حضرت زهرا(سلام الله علیها)
بیاییم قدمگاه وجودش را سجده‌گاه عشق و رایحه دلنواز هستی‌اش را بشارت رضوان الله بدانیم؛ «إذا اشتقت إلی الجنّة شممت رائحة فاطمة» [4] و به مقدار توان، کوثر وجودش را در طرف هستی خود مالامال گردانیم؛ زهرایی که در سیر عشق به پروردگارش سبقت گرفته؛ بلکه الگوی همه عاشقان شده.
لذت خدمت الهی در کام فاطمه
1. لذّت طاعت و حلاوت خدمت الهی، مگر خدای در کام جانش نشانده که هرگز به چیز دیگر نمی اندیشد و تنها با نگریستن به چهره کرامت و خیره شدن به سیمای عظمت الهی، خود را زنده می دارد: «شغلتنی عن مسئلته لذّة خدمته؛ لا حاجة لی غیر النظر إلی وجهه الکریم».
ایزد پرستان را نظر بر ماسوا نیست ٭٭٭٭ خورشید رویان را به ذرّات اعتنا نیست
او که هیچ چیز جز ذکر محبوب و یاد معشوق نمی تواند وَقود عشقش و شعله حُبّش را سرد و خنک کند: «یا ربّ لیست من أحد غیرک تثلج بها صدری» [5]، او که شادی قلبش و سرور نفسش در شعاع فیض ربوبی است و «تسرّ بها نفسی» [6] او که قرّه عینش و اشک شوقش در پرتو نگاه رحمانی است و «تقرّ بها عینی» [7] و بالاخره، او که آرامش قلبش و آسایش جانش در توجه به اوست و «یطمئنّ بها قلبی» [8] ، او زهراست.
2. اگر در صحنه سلامت نفس و صیانت روح او را بنگری، طائر طاهر وجودش سبکبال از هرچه بدی و پرتو آن از هرچه نیکی در آسمان پر ستاره فضیلت به پرواز درآمده و ندا در می دهد: «اللّهمّ انزع العجب و الریاءِ و الکبر و البغی و الحسد و الضعف و الشکّ و الوهن و الضرّ و الأسقام و الخذلان و المکر و الخدیعة و البلیة و الفساد من سمعی و بصری و جمیع جوارحی و خذ بناصیتی إلی ما تحبّ و ترضی» [9]، او از آفریدگارش مسئلت می کند تا همه ارجاس نفسانی و ارجاز جسمانی را از او دور دارد و زمام هستی و ناصیه وجودش را به سمتی بکشاند که رضای او در آن است.
آگاهی حضرت فاطمه(علیهاالسلام)ازگذشته و حال و آینده
3. اگر در میدان علم و آگاهی او را بجویی، به گونه ای خواهی یافت که حقیقت علم در آسمان هستی او همانند ستاره ای فروزان، فروغی ویژه دارد و آنچه را در گذشته ازلی و آینده ابدی و حال جاری تحقّق دارد، در جلو دیدگان او سان دیده گذر می کند: «نادت [فاطمة]: أُدن [یا أبا الحسن] لأُحدِّثک بما کان و بما هو کائن و بما لم یکن إلی یوم القیامة حین تقوم الساعة».[10]
او تعلّم همه آنچه را از طریق وحی نبوی می شنید، مشتاقانه فرا گرفته و تمام همّ خود را در حفظ و نگهداری آن علوم آسمانی به کار می برد و هیچ چیزی را برابر و معادل آن نمی دانست؛ حتی حاضر بود از دو فرزندش، حسنین بگذرد؛ لیکن از آن کلام سماوی و ندای ملکوتی دست بر ندارد....«فإنّها تعدل عنّی حسناً وحسیناً».[11]
او در مقام تعلیم و آموزش علوم الهی و حقایق دینی، هرگز خستگی به خود راه نمی داد؛ بلکه شوق پاداش تعلیم و صواب آموزش آن‌چنان او را به خود مشغول می داشت که ضربات خستگی و لطمات رنج و ناراحتی، کمترین آسیبی به پیکره روح راسخ او وارد نمی ساخت: «فقالت: إکتریت أنا لکلّ مسألة بأکثر من مل‏ء ما بین الثری إلی العرش لؤلؤاً فأحری أن لا یثقل علیّ».[12]
4. وقتی او را در سیمای علی(علیه‌السلام) می یافتی، بهترین مددکار و یار علی در مسیر طاعت الهی بود. از دیدگاه علی بهترین همسر کسی است که نه تنها اجازه ندهد که شوهر در جهت خلاف گام بردارد و از میدان اطاعت الهی بگریزد و نه تنها مانع کمال و عبودیت در مسیر الهی شوهرش نگردد، بلکه او را در این مسیر سختْ یار و مساعد باشد. قال(علیه‌السلام): «الزهراء نعم العون علی طاعة الله».[13]
5. چون یکی از راههای شناخت امور، شناسایی معادل و همسان است، برای بازیافت حقیقت و دریافت نفاست زهرا، تابلوی رسا و آیة کبرای وجود امیرالمؤمنین بهترین راهنماست و لذا رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: اگر علی(علیه‌السلام) نبود، زهراءٍّ کفو و همتایی نداشت: «لولا أنّ أمیرالمؤمنین تزوّجها لما کان لها کفواً علی وجه الأرض إلی یوم القیامة مِنْ آدم فَمِنْ دونه».[14]
جان نثاری فاطمه(عتیهاالسلام)درراه دفاع از حریم ولایت
6. اگر او را در یکی از عالی‌ترین چهره ها و برجسته ترین صورتهایش که همانا دفاع از حریم ولایت استْ بنگری، مشاهده می کنی دریای وجودش به جوش آمده و موج هستی‌اش به اوج رسیده، همه و همه را فدای راه علی و نثار مقام علی(علیه‌السلام) می نماید و می گوید: یا علی! جانم فدای جان تو و نفس من نگاهبان نفس تو باد!: «قالت: روحی لروحک الفداء و نفسی لنفسک الوقاء»[15]. او وقتی می بیند همسرش را با اکراه به مسجد می برند و به راحتی مقام خلافت را تعدّی می نمایند، فریاد بر می آورد: دست از پسر عمویم بردارید و در غیر این صورت با همه وجودم از خدا دادرسی می طلبم و بدون شک، ناقه صالح از من در نزد پروردگار کریم‌تر نیست و بچه های من از بچه شتر کمتر نیستند: «خلّو عن ابن عمّی فوالذی بعث محمّداً بالحقّ! لئن لم تخلّوا عنه لأنشرن شعری و لأضعنّ قمیص رسول الله علی رأسی و لأصرخنّ إلی الله تبارک وتعالی فما ناقة صالح بأکرم علی الله منّی و لا الفصیل بأکرم علی الله من ولدی».[16]
7. چهره زهرا که مظهر عطوفت رحمانی و رأفت یزدانی است، نسبت به شیعیان و پیروان ولایت که گرد عصیان و غبار طغیان بر سیمای جانشان نشسته است، همانند باران رحمتی شست‌وشوگر ذنوب و رافع کدور است. او همه انبیاء را مشفوع به بکاء طفلان نموده و به عنوان زمینه دریافت غفران، پروردگارش را بدانها سوگند می دهد: «إلهی وسیّدی! أسئلک بالذین اصْطفیتهم وببکاء ولدیَّ فی مفارقتی أن تغفر لعصاة شیعتی و شیعة ذرّیتی» [17]، و آنگاه که در صحرای محشر، عده ای زفیر آتش و نفیر نار را می شنوند و فریاد ﴿هل من مزید﴾ [18] جهنّم نیز بلند است، اجنحه نجات و بال شفاعت از طرف حضرت زهراءٍّ بر سر آنها گسترده می شود که: «إذا حشرت یوم القیامة أشفع عصاة النبی».[19]
8. وقتی زهرا را در نقش پرهیز از دنیا و میل عقبا می نگری، شهد شیرین رضوان او را از مرداب عَفِن طغیان باز می دارد و هرگز رغبتی حتی در حد نظر به دنیا ندارد و گاه که رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) وارد منزل شد، فاطمه دستی بر آسیاب و دستی به آفتاب سیمای حسن داشت. وقتی او را به شوق آخرت دعوت و از میل به دنیا منع می نمود، او با تمام خرسندی حامد نعم و شاکر آلاء الهی بود: «یا بنتاه! تعجّلی مرارة الدنیا بحلاوة الآخرة؛ فقالت: یا رسول الله! الحمد لله علی نعمائه و الشکر لله علی آلائه».[20]
وقتی سلمان به لباس کهنه و مندرس زهرا نظر می کند و انگشت عجب بر دهان و دیدگان شگفتی باز می کند؛ حضرت به وی می فرماید: ما از نصیب مادی خود در این دنیا گذشتیم و به بهره عقبا می نگریم: «یا سلمان إنّ الله ذخر لنا الثیاب و الکراسی لیوم آخر».[21]
گاه که یاد معاد با دشواری راه و تهیدستی جان به خاطرش می آمد، ابر اضطراب و غمام غصّه بر چهره اش می نشست و روزی که چشم رسول اکرم به این چهره نگران و روی اندوهگین افتاده، فلسفه آن را پرسید، حضرتش عرض کرد: یاد قیامت و عریان بودن مردم در پیشگاه ربوبی، اینگونه مرا پریشان نموده است: «یا أبة ذکرتُ المحشر و وقوف الناس عراة یوم القیامة».[22]
گاه دیگری که رسول الله (صلّی الله علیه وآله وسلّم) او را اینچنین سرآسیمه و آشفته دید، فرمود: دخترم چگونه ای؟ او در جواب از شدّت خوف و زیادتی فاقه و طول اسف نسبت به معاد حکایت کرد: «والله! لقد اشتدّ حزنی و اشتدّت فاقتی و طال سقمی».[23]
9. آنگاه که در مقام تربیت فرزند قرار می گیرد و می خواهد همانند باغبانی دلسوز، لاله های باغ هستی را آن سان بپروراند که شمیم عطر وجودشان جامعه بشری را در اوج عبودیت و نیز معیار عدالت را در میان اجتماع گسترده سازد، آنها را امر به اطاعت الهی و بندگی ربوبی نموده و توصیه می کند همانند پدرشان علی(علیه‌السلام) بوده که تنها در مقابل پروردگاری که مبدأ قدرت و منشأ عزّت است، سر فرود آورده و هر قدرت غیر الهی را به هیچ انگاشته و با انسانهای کینه توز و دشمن، هرگز طرح دوستی و زمینه رفاقت در نیاندازد:
أشبه أباک یا حسن! واخْلع عن الحقّ الرسن٭٭٭٭واعبد إله‌ ذا منن و لا توال ذا الإحن[24]
مقاومت حضرت در برابر مشکلات
10. چهره تابناک زهرا در تحمّل مشکلات و پذیرش مصائب، به حدّی پرصلابت است که گویا کوه وجودش را با بنیانی سُربی پی ریزی نموده و هیچ مصیبتی نمی تواند آن‌ را متزلزل و دگرگون سازد؛ بلکه هرچه این مصائب بر او ببارد، آن ممتحنه الهی شکوفاتر و درجات قرب الهی او افزون‌تر می گردد: «یا ممتحنة امتحنک الله الذی خلقک قبل أن یخلقک فوجدک لما امتحنک صابرة».[25]
خاتمه
حضرت فاطمه(علیهاالسلام) الگو و رهبر جهانیان
آنچه در پایان این خطوط و خاتمه این سطور می توان به یادگار نوشت و در جانْ سرشت، اعتقاد به کوثر بودن زهراٍّ و الگو بودن دختر بطحاء است. او نه تنها اسوه زنان و رهبر نسوان است، بلکه امام مردان و زعیم قاطبه نیکان است.
و چون رضا و غضب دو وصف نیست، بلکه جامع همه اوصاف انسانی است، زیرا کار انسانی یا مورد رضای الهی است و یا جای غضب پروردگاری و چون فاطمه مظهر رضای الهی و غضب ربوبی[26] است، بنابر این تمام اوصاف انسانی با معیار رضا و غضب فاطمه بررسی می شود که اگر عملی از دیدگاه فاطمه، مظهر رحمانیت الهی، پسندیده و نیکو بود، خدا از عمل و صاحب آن راضی و اگر پذیرفته نبود، خداوند نیز از آن کار و صاحب آن غضبْ آلوده است.
ظهور میزان بودن فاطمه در محشر
از این جهت، او معیار صحت و قبولی و ارزش و بی اعتباری همه عقاید اعمال و کردار است و اگر در روایت آمده است که آنها در قیامت میزان اعمال هستند[27]، یعنی معیار بودن آنها در صحرای محشر ظاهر می شود؛ وگرنه آنها هم اکنون معیارند و رضای آنها ملاک حقّانیت و غضب آنها میزان بطلان است. امید است به برکت انقلاب شکوهمند اسلامی و زعامت حکیمانه رهبر معظم انقلاب و داشتن سرمایه های جاودانی رشادت و شهادت عزیزان این سرزمین و عزّت حکومت اسلامی بتوانیم نمونه های بشری و ضیوف رحمانی را بهتر شناخته و با توسل به آنها به دارالسلام الهی راه بیابیم.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
٭ ٭ ٭
[1] ـ بحار الانوار، ج43، ص17؛ «...خلق نور فاطمة الزهراءٍّ یومئذٍ کالقندیل و علّقه فی قرط العرش فزهرت السماوات السبع و الأرضون السبع من أجل ذلک سمّیت فاطمة الزهراء».
[2] ـ امالی صدوق، ص393.
[3] ـ سوره کوثر، آیه 1؛ «إنّا أعطیناک الکوثر».
[4] ـ علل الشرایع، ج1، ص218؛ بحار، ج43، ص5.
[5] ـ ذکر تعقیب نماز ظهر؛ بحار الأنوار، ج 83، ص 67.
[6] ـ همان.
[7] ـ همان.
[8] ـ همان.
[9] ـ بحار الانوار، ج 83، ص 86.
[10] ـ عیون المعجزات، ص54؛ بحار الانوار، ج43، ص8.
[11] ـ دلائل الامامة، ص 66.
[12] ـ بحار الانوار، ج 2، ص 3.
[13] ـ الکوکب الدرّی، ج1، ص166؛ بحار الانوار، ج 43، ص 117.
[14] ـ امالی صدوق، ص474، ح18.
[15] ـ الکوکب الدرّی، ج1، ص196.
[16] ـ بحار الانوار، ج 28، ص 206.
[17] ـ ذخائر العقبی، ص53.
[18] ـ سوره ق، آیه 30.
[19] ـ إحقاق الحق، ج19، ص129.
[20] ـ بحار الأنوار، ج43، ص86.
[21] ـ همان، ج8، ص303.
[22] ـ بحار الأنوار، ج 8، ص 53.
[23] ـ همان، ج38، ص19.
[24] ـ فضائل خمسه، ج3، ص21؛ بحار الانوار، ج 43، ص 286.
[25] ـ زیارت حضرت زهراءٍّ به إسناد معتبر از امام محمد تقی(علیه‌السلام)؛ بحار الانوار، ج 97، ص194.
[26] ـ قال رسول الله (صلّی الله علیه وآله وسلّم) «یا فاطمة إنّ الله لیغضب لغضبک و یرضی لرضاک». کشف الغمّة، ج1، ص458؛ بحار الانوار، ج 43، ص 44.
[27] ـ بحار الأنوار، ج 7، ص 252.
برگرفته از بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا
پایان پیام/