محصولات فرهنگی ما بدون پشتوانه پژوهشی تولید می‌شوند

به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست خبری صادق آیینه وند، رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سپهر قاضی نوری، معاون سیاستگذاری و نظارت راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیش از ظهر امروز (شنبه، 5 مهرماه) با حضور جمعی از اصحاب رسانه در این پژوهشگاه برگزار شد.

بر پایه این گزارش، قاضی نوری با اشاره به تاسیس پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی گفت: طی تفاهم نامه ای که در حدود 2 ماه پیش با پژوهشگاه منعقد کردیم، مقرر شد پژوهشگاه جدیدی با هدف کاربردی کردن پژوهش های علوم انسانی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاسیس شود.

وی با بیان اینکه تاکنون 14 پژوهشکده در این پژوهشگاه به فعالیت پرداخته اند، ادامه داد: به نظر می رسد نقش این پژوهشگاه در حوزه علوم انسانی بی بدیل است و کشور چنین گنجینه ای را کمتر در خود سراغ دارد.

معاون سیاستگذاری و نظارت راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: آنچه که در معاونت دنبال می کنیم به نتیجه رساندن این پژوهش ها و حوزه هاست، وقتی قرار است کتاب، فیلمنامه، سناریو و هر محصول فرهنگی دیگری در کشور تولید شود متاسفانه می بینیم پشت آن هیچ پژوهشی نیست از یک سو ما در پژوهش های خود هزینه می کنیم اما بدون کارآمدی باقی می ماند و از سوی دیگر در تولیدات فرهنگی خود هزینه می کنیم که بدون پشتوانه پژوهشی تولید می شوند، در واقع پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی قرار است میان این دو مسئله حلقه اتصالی ایجاد کند.

وی با اشاره به اینکه با تاسیس این پژوهشکده قرار است حداقل 3 تا 5 درصد پژوهش های علوم انسانی کاربردی شود، اظهار کرد: پژوهشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربردی قرار نیست موازی با 14 پژوهشکده این پژوهشگاه فعالیت کند بلکه مکمل آنها بوده و حلقه واسط است که تلاش می کند زمینه همکاری با دستگاه های اجرایی را فراهم کند.

قاضی نوری اضافه کرد: پیش بینی ما این است که اگر طی سه سال آینده این فرآیند به درستی صورت پذیرد نه تنها این پژوهشکده نیاز به کمک ندارد بلکه خود می تواند یکی از مقرهای درآمدی پژوهشگاه به حساب آید.

وی تاکید کرد: یکی از قدم های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آن است که اگر این پژوهشکده بتواند با موفقیت عمل کند به تدریج راه خود را برای سایر علوم انسانی کشور باز می کند.

قاضی نوری خاطرنشان کرد: سه مسیر بودجه برای این پژوهشکده در نظر گرفته شده است، نخستین آن اینکه سالانه 500 میلیون تومان تا سه سال آینده به این پژوهشکده اختصاص می یابد که البته اگر فعالیت های آن به خوبی پیش رود این بودجه افزایش خواهد یافت دوم آنکه مسیر درآمد خود پژوهشکده از طریق فروش محصولات تامین شود و مسیر سوم آنکه ردیف بودجه ای که دولت در اختیار پژوهشکده قرار می دهد که البته این مسیر خوشایند ما نیست هرچند اجتناب ناپذیر است.

بر پایه این گزارش، حسینعلی قبادی، معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه این نشست گفت: در سال جاری که از سوی رهبر انقلاب به عنوان سال اقتصاد فرهنگ نامیده شد این اندیشه در معاونت ریاست جمهوری شکل گرفت که پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی در خصوص منویات رهبری شروع به فعالیت کند؛ در حقیقت این پژوهشکده از مصادیق پیونددهنده اقتصاد و فرهنگ و کاربردی سازی علوم انسانی است.

وی ادامه داد: مقارن با اعلام سیاست های علمی و فناوری از سوی رهبری و ملاک سایر برنامه های ششم توسعه این پژوهشکده به فعالیت خود ادامه خواهد داد؛ رهبری در این سیاست کلان توجه ویژه به علوم انسانی کردند و این برای ما سرمایه استواری خواهد بود که به پشتوانه این فرمان این پژوهشکده تقویت شود.

قبادی خاطرنشان کرد: در برنامه توسعه پژوهشگاه که برای نخستین بار در حال تدوین است و هم اکنون در مراحل نهایی خود قرار دارد نگاه به رویکرد کاربردی به پژوهش های علوم انسانی در صدر برنامه های ما قرار دارد؛ مطالبات نشان می دهد به ویژه در کشور ما که میراث های غنی فرهنگی و معنوی وجود دارد کاربردی شدن علوم انسانی و رویکرد کاربردی در علوم انسانی اجتماعی به بازآفرینی و احیای میراث های ما کمک می کند و به عنوان یک مزیت برای کشور در این تمدن تلقی می شود، لذا ما هم به لحاظ تئوری و هم به لحاظ قاعده سازمانی باید بیش از پیش به سمت کاربردی سازی علوم انسانی پیش رویم.

این گزارش می افزاید: سیدمحمدرضا امیری تهرانی، رییس پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی در ادامه این نشست گفت: آنچه ما امروز شاهدیم یک گسستگی بین مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و حتی آموزشی دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و سازمان های اجرایی وجود دارد که این مسئله دیرینه است.

وی ادامه داد: شاید اگر این مسئله را ریشه یابی کنیم به زمان تاسیس دانشگاه ها و ادامه فعالیت های آنها تاکنون می رسیم که همواره این فاصله را می توان شاهد بود که البته باید به نوعی این فاصله را کم کرد و تحقیقاتی که در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها صورت می گیرد آثار خود را در جامعه نشان دهند تا از نتایج آنها استفاده بهینه ای شود.

وی تاکید کرد: در دولت کنونی معاونت علمی و فناوری تحقیقات به بحث علوم انسانی و کاربردی سازی پژوهش ها بیشتر توجه کرده است که این اتفاق خوشایندی است در این زمینه تفاهم نامه ای میان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به امضا رسید که نتیجه آن به صورت تاسیس پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی متبلور شد.

وی در ادامه به ویژگی های این پژوهشکده اشاره کرد و گفت: نخستین ویژگی این پژوهشکده آن است که به دنبال طرح هایی است که مسئله محور بوده و بتواند گره ای از مشکلات جامعه بگشاید؛ محصول این نتایج عمدتا به صورت کتاب و مقالات منتشر شده و در اختیار جامعه قرار خواهد گرفت.

وی کاربردی بودن پژوهش ها را مهمترین نتیجه این تحقیقات خواند و اظهار کرد: باید بتوان در خلال این پژوهش ها مسایل جامعه را حل کرد و متناسب با آن مسئله این کاربردی بودن می تواند شرایط مختلفی داشته باشد به طور مثال به توسعه سیاسی، اقتصادی یا فرهنگی بیانجامد لذا بخشی از نتایج تحقیقات به عنوان سیاست های مشاوره ای به سیاستگذاران واگذر شده و بخشی از نتایج آن نیز می تواند به صورت محصولات فرهنگی و نرم افزارهای رایانه ای، برنامه های کامپیوتری و دوره ها یا کارگاه های آموزشی حتی بازی های رایانه ای، فیلم، سریال و سناریو در بازار فرهنگی جامعه استفاده شود.

امیری افزود: علاوه بر این، نتایج این پژوهشکده به صورت مشاوره های سیاسی و محصولات فرهنگی محدود نخواهد شد و چه بسا بتوان برای تاسیس موسسات دانش بنیان نیز از این نتایج استفاده کرد البته این امر بستگی به زمینه و موضوعاتی دارد که هر یک از تحقیقات علوم انسانی با آن پیش خواهد رفت.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی کاربردی با اشاره به آخرین ویژگی این پژوهشکده یادآور شد: این پژوهشکده در وهله نخست از نتایج تحقیقاتی که تاکنون در پژوهشگاه علوم انسانی وجود داشته است، بهره می برده است. سابقه فعالیت پژوهشگاه علوم انسانی شاید به پیش از انقلاب باز گردد اما 11 موسسه ای که قبل از انقلاب بودند و بعد در یکدیگر ادغام شدند انباشته هایی دارند که این انباشته ها البته تنها به پس از انقلاب محدود نمی شوند لذا ما با گنجینه ای از تحقیقات روبرو هستیم که قرار است از نتایج آن استفاده کنیم و در مرحله دوم به تعریف تحقیقاتی بپردازیم که بنا به موضوعات جدیدی که در جامعه رخ می دهد آن را ادامه خواهیم داد.

شایان ذکر است، صادق آئینه وند در این نشست به خوشامدگویی و پاسخ به برخی سوالات خبرنگاران اکتفا کرد.

پایان پیام/