خبرگزاری شبستان: به مناسبت فرا رسیدن هفته گرامیداشت دفاع مقدس و ضرورت یادآوری دلاوری ها و ایثارگری های مردان بی ادعا با حجت الاسلام محمدحسین توانایی، مدیر کل دفتر پژوهش و برنامه ریزی معاونت قرآن و عترت (ع) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص سبک زندگی ایثارگرانی که از جان خود برای اعتلای دین و وطن گذشتند، به گفتگو نشسته ایم؛ گفتگوی ما با این استاد دانشگاه امام صادق (ع)، مدرس مهارت های زندگی و مولف کتاب "آیین و سبک زندگی" از نظرتان می گذرد:
ایثارگرانی که در دوران دفاع مقدس از با ارزش ترین عنصر زندگی یعنی جان خود گذشتند، چه سبک زندگی را در پیش گرفته بودند تا توانستند این فداکاری را به جای آورند و به درجه شهادت یا جانبازی نائل شوند؛ به عبارت دیگر در واقع این افراد تحت تاثیر چه الگویی در زندگی خود قرار گرفته بودند که در راه آرمان خود توانستند چشم بر لذات و خوشی های دنیا بربسته و آخرت را انتخاب کنند؟
ببینید دو ویژگی مهم از بین ده ها ویژگی که در وجود ایثارگران وجود داشت، برجسته تر است و به نظر می رسد این دو خصیصه باعث شده آنها حاضر شوند از جان خود گذشته و جانباز یا شهید شوند؛ نخست ایمان به خدا و اعتقاد راسخ به هدف و دوم احساس مسئولیت فردی و اجتماعی.
لطفا این دو ویژگی را که موجب می شود انسان حتی از جان خود بگذرد، تشریح بفرمایید.
مهم ترین پایه سبک زندگی اسلامی، ایمان به خدا و داشتن هدف صحیح در زندگی است چرا که بدون در نظر گرفتن هدف نمی توان به سبک زندگی متعالی دست یافت. اساسا مهم ترین امتیاز سبک زندگی اسلامی با سایر سبک هایی زندگی -از جمله سبک زندگی غربی - در همین متعالی بودن اهداف است.
اگر هدف از زندگی خوردن و آشامیدن و نیستی و فنا شدن باشد، طبیعی است با این هدف، به گونه ای دیگر سبک زندگی تعریف می وشد و اگر سعادت اخروی مقصد باشد، به گونه ای دیگر سبک زندگی تعریف خواهد شد.
از سبک زندگی ایثارگران به دست می آید آنها سبک زندگی اسلامی را انتخاب کرده بودند چرا که در راس آن ایمان به خدا و داشتن اهداف متعالی است به همین دلیل آنها حاضر بودند در راه حفظ ایمان خود و دستیابی به اهداف متعالی که سبک زندگی اسلامی برای آنها ترسیم کرده از جان خود بگذرند و به شهادت یا پیروزی برسند که در هر دو صورت برای ایثارگران و برای کسانی که در راه خدا قدم برمی دارند دو پیروزی محسوب می شود.
اما ویژگی دوم که در سبک زندگی ایثارگران مشاهده می شود، احساس مسئولیت فردی و اجتماعی و تلاش جهت تحقق مسوولیت های فردی و اجتماعی است که هر فرد با ایمان باید داشته باشد؛ آنها تلاش کردند به این مسئولیت ها جامه عمل بپوشانند علاوه بر اینکه به رفتارهای فردی خود اهمیت بسیار می دادند و سعی می کردن الگوهای کاملی از نظر زندگی فردی باشند. یعنی به همه آنچه خدا امر کرده عمل و از هر چه نهی کرده دوری کنند.
در واقع آنها نمی توانستند نسبت به اطراف خود و جامعه ای که در آن زندگی می کنند، بی تفاوت باشند و از زیر بار مسئولیت هایی که نسبت به اصلاح جامعه دارند، شانه خالی کنند.
ایثارگران سبک زندگی را برای خود طراحی کردند که برگرفته از تعالیم قرآنی و سیره اهل بیت (ع) است. وقتی سیره و زندگی معصومان (ع) را مطالعه می کنیم، می بینیم همه آنها با همه وجود تلاش کردند تا به مسئولیت های اجتماعی و فردی خود عمل کنند. آیه 128 سوره توبه درباره پیامبر (ص) که یکی از الگوهای این افراد است می فرماید: لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ؛ رسولى از خود شما به سويتان آمد كه رنج هاى شما بر او سخت است و اصرار به هدايت شما دارد و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان است. یا در آیه 6 سوره مبارکه کهف می فرماید:" فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَديثِ أَسَفاً" لذا ایثارگران از اهل پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) به ویژه از علی(ع) و فزرند ایشان امام حسین (ع) که ملقب به سید الشهدا (ع) هستند - به دلیل آن که در راه ترویج فرهنگ جامعه ساز امر به معروف و نهی از منکر قیام کردند- الگو گرفتند. ایثارگران هم با تبیعت از ایشان برای داشتن جامعه ای آزاد از ستم ستمکاران این سبک زندگی را برای خود در نظر گرفتند که با ایثارگری خود جامعه اسلامی را از آلودگی های رفتاری و اخلاقی و از همه مهم تر ستم ستمگران نجات دهند.
به نظر می رسد در این میان همسران ایثارگران – اعم از شهدا و جانبازان – گذشت و فداکاری بزرگتری را انجام دادند و اینکه حاضر شدند از عزیزترین فرد زندگی خود بگذرند، خود ایثاری بس عظیم را می طلبد که در وسعت و ظرفیت هر فردی نمی توان یافت؛ به نظر شما همسران این افراد به کدام قاعده و مرامی زندگی خود را استوار کردند و از چه افرادی الگو گرفتند تا توانستند تکمیل کننده سبک زندگی همسران ایثارگر خود باشند؟
درباره این بانوان بزرگ باید گفت روحیه قوی، مسئولیت پذیری اجتماعی به ویژه صفاتی مانند ایثار و فداکاری موجب شد که آنها از بسیاری لذت ها و خوشی های زندگی زناشویی که سایر زنان برای خود تلاش می کنند، فراهم سازند، بگذرند و با تبیعت از بانوی بزرگ دو جهان حضرت فاطمه زهرا (س) که وصف ایشان علاوه بر اینکه در تاریخ آمده در قرآن هم منعکس است توانستند نشان دهند که ادامه دهنده راه ایشان هستند. در آیه 9 سوره حشر در توصیف زندگی این بانو می خوانیم:" وَ يُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ و ( آنها را در اموال خود ) بر خود مقدم می دارند هر چند خودشان را فقر و نیاز باشد و ( آنها را در اموال خود ) بر خود مقدم می دارند هر چند خودشان را فقر و نیاز باشد" و دعاهایی که ایشان پیوسته شب تا صبح می کردند - به نقل از فرزند ایشان امام حسن مجتبی (ع)- و جان فشانی هایی که در طول تاریخ توسط بانوانی که به عنوان مادر یا همسر مردان بزرگی را به شرف افتخار جانبازی یا شهادت نائل کردند و در راه کیان اسلام تشویق کردند تا در میدان مبارزه حضور یابند، آنها در حقیقت رهروان راه مادران و همسرانی هستند که همه به حضرت فاطمه (س) و حضرت زینب (س) اقتدا کردند.
در واقع عنایت و توفیقات الهی که ممکن است نصیب هر کسی نشود آن هم به دلیل ایمان قوی و خلوص نیت و پاکی و صافی درونی این گونه افراد موجب شد تا بتوانند چنین گذشتی را در سبک زندگی خود به کار بگیرند. یعنی این بانوان پشتوانه ای از خیر و نیکی و ویژگی های خاص درونی داشتند و دعای خیر یا عمل صالحی بدرقه راه آنان بود که توانستند به این مقام عظیم دست یابند.
پایان پیام/
نظر شما