به گزارش خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، نقش روحانیت در آبادی و عمران مساجد کلیدی است، در واقع امام جماعت مسجد به عنوان مرتبط ترین فرد در قامت یک روحانی است که با مردم محله به شکلی مستمر ارتباط دارد. بنابراین نمی توان تاثیرگذاری روحانیت بر گسترش و آبادنی مساجد را چه به لحاظ ظاهری و چه از لحاظ معنوی نادیده گرفت.
در راستای بررسی این موضوع با حجت الاسلام «مهدی رستم نژاد»، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:
- مسجد چه تاثیری در فرهنگ سازی در جامعه اسلامی دارد و روحانیت تا چه اندازه بر گسترش این کارکرد مساجد اثرگذارند؟
مسجد پایگاه عبادت و علم آموزی (منظور احکام الهی، اعتقادات، پاسخ به شبهات) محسوب می شود که البته این رویکرد اخیر یعنی علم آموزی در گذشته تمدن اسلامی وسعت قابل توجهی در سایر رشته ها داشته است. همچنین مسجد پایگاه سیاسی امت اسلام است. در صدر اسلام نیز مسجد پایگاه و محل بسیج توده ها بود، پیامبر(ص) نیز برای دفاع از کیان اسلام و مسلمین همواره مسجد را پایگاه خود قرار می داد.
بنابراین اساسا پایگاه فکری، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی اسلام در مسجد تعریف شده است و زمانی که این مجموعه متنوع از فعالیت ها را در نظر قرار دهیم متوجه می شویم که به جز یک پایگاه، جای دیگری توانایی آن را ندارد تا بتواند از چنین ابعاد گسترده ای و البته با رویکرد دینی به فعالیت بپردازد.
در این میان برای تثبیت این کارکردهای مساجد در سطح جامعه اقشار مختلفی می توانند اثرگذار باشند اما شاید هیچ قشری به اندازه روحانیت تاثیر نداشته باشد. وقتی مجموع این عوامل را از نظر می گذرانیم می بینیم رکن اصلی مسجد باید کسی باشد که اولا عالم به علوم دینی بوده و در وهله بعد پیرو راه و سیره پیامبر(ص) باشد، البته خیلی از افراد می توانند اینگونه باشند و چنین شرایطی را با جهت و کوشش احراز کنند اما مسجد باید رکن اصلی اش کسی باشد که عالم به این علوم باشد، البته خیلی ها می توانند این نقش را ایفا کنند اما باید شرایط را احراز کنند، کسی که می تواند بیشترین ارتباطات را با مردم برقرار کند و مردم بتوانند در میاحث دینی به او اطمینان کنند، فردی که در محضر قرآن و حدیث تلمذ کرده و در این مسیر استخوان خرد کرده باشد، این کار از دیگران بر نمی اید البته هرکسی می تواند بیاید و اموزش وببیند و بعد برود خدمت کند بنابراین همه می توانند در این مسیر قدم گذاشته و در به عنوان یکی از ارکان اثرگذار فعالیت در مساجد حضور داشته باشند مع الوصف نقش روحانیون در این جاده اهمیت بیشتری دارد، چراکه ملبس به لباس پیغمبر(ص) هستند و در واقع عالم دین بنابراین انتظار از این قشر در حوزه عمران و آبادی مساجد چندبرابر است.
- قرآن کریم نسبت به آبادانی و توسعه مساجد چه رویکردی را اتخاذ کرده است؟
خداوند در قرآن می فرماید: إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَـئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ (مساجد خدا را تنها كسانى آباد مىكنند كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و نماز برپا داشته و زكات داده و جز از خدا نترسيدهاند، پس اميد است كه اينان از راهيافتگان باشند ) بنابراین نسبت به آبادنی و عمران مساجد در قرآن کریم اشاره شده است.
- در این میان نقش حوزه های علمیه در آبادانی مساجد چیست؟ با توجه به اینکه یکی از ارکان اصلی مساجد یعنی ائمه جماعات برخاسته از حوزه و تربیت شده حوزه های علمیه هستند؟
به نظر می رسد آبادانی معنوی و علمی مساجد بیش از هرچیز بر عهده طلاب حوزه های علمیه باشد که پای حدیث و روایت می نشینند. توقعی که از قشر حوزوی می رود از هیچ قشر دیگری نمی رود در نتیجه انتظار آن است که این قشر کارکرد مسجد را گسترش داده و منحصر به اقامه نماز جماعت ندانند.
- به نظر شما یک امام جماعت با توجه به نقش و جایگاهی که برای او تعریف شده است و به آن اشاره داشتید باید چه مواردی را در مواجهه با مردم داشته باشد و در عین حال از چه امکاناتی بهره مند شود؟
روحانی مسجد باید قدرت دخالت در بسیاری از مباحث محله را داشته باشد، اگر در گذشته مساجد در حکم قوه قضاییه بودند امروز نیز باید چنین باشد و لازم نیست که که این روال در حالت یک روند رسمی باشد و پرونده و برو بیایی وجود داشته باشد، روحانی مسجد خود داور مردم ست و ملجا و پناهگاه بسیاری از اختلافات مردم محل محسوب شده و می تواند به صورت ریش سفیدی مشکل را حل کند.
به بیان دیگر اهدافی که برای مساجد تعریف شده است همان اهدافی است که ما از روحانی و عالم مسجد داریم.
- مقصود از آبادانی که مقصود نظر خداوند و آیاتی که در قرآن آمده است چیست؟
قطعا این آبادانی، آبادانی صرفا ظاهری نیست، باید بتوانیم به لحاظ محتوایی مساجد را تامیین کنمیم، این وظیفه از یک جهت بر عهده حوزه های علمیه اس ت، برخی می گویند به تعداد مساجد فعلی روحانی نیست، به هرحال روحانی که از آسمان نازل نمی شود، در حال حاضر گرایش سمت حوزه های علمیه بسیار بالاست اما موضوع آن است که حوزه مشکلات مادی زیادی دارد، باید شرایط را برای حوزه تامیین کرد. تمام زیرساخت های در حوزه علمیه تعریف نشده است.
از سوی دیگر آنچه که برای مس اجد تعریف شده است کار عالم و آن هم عالم حوزوی است، کسی که عالم نباشد به طبع نمی تواند داور خوبی همب اشد، کیس که عالم نباشد نمی تواند درک کند که نیاز چیست، بنابراین مساله آبادانی مساجد از بعد معنوی و محتوایی تا حد بالایی بر عهده حوزه های علمیه است که محتواسازی کنند.
-در حال حاضر در این رابطه چه اقداماتی در حوزه علمیه صورت گرفته است؟
در حال حاضر در حوزه آموزش «مدیریت مساجد» را داریم، این دوره ها تاثیر بسیار خوبی دارد، چراکه ممکن است شخصی حوزوی باشد اما فن و مهارت مدیریت نداشتهباشد، حضور در این کلاس می تواند در اداره مسجد تقش موثری را ایفا کند.
پایان پیام/
نظر شما