آیت الله شیخ یحیی عابدی زنجانی تولیت مدرسه علمیه مجدالدوله و استاد درس خارج در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان در تهران با اشاره به اینکه در گذشته هرکسی درس اخلاق نمی گفت، اظهار داشت: سابق بر این معمول بود عالمانی که از هر جهت وارسته و پارسا بودند صاحب درس اخلاق بودند؛ مثلاً در دوره ای که بنده در قم بودم حاج آقا حسین فاطمی در مسجد حجتیه که به دعوت آیت الله العظمی حجت صورت گرفته بود درس اخلاق داشتند.
در گذشته هرکسی درس اخلاق ایراد نمیکرد
وی ادامه داد: در نجف اشرف نیز وضع به همین منوال بود و این طور نبود که هر کسی درس اخلاق بدهد. شاگرد حضرات آیات بروجردی و امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه با راهنمایی آیت الله سید محمد حسین تهرانی به درس اخلاق آقا سید عباس قوچانی وارد شدم گفت: ایشان که شاگرد آیت الله آقا سید علی قاضی طباطبایی رضوان الله تعالی علیه بودند هر شب درس اخلاق می گفتند.
تولیت مدرسه علمیه مجدالدوله با اشاره به شخصیت والای برخی از اساتید برجسته اخلاق شیعه گفت: برخی از آقایان به معنای واقعی کلمه انسان هایی وارسته و عالم بودند که از آن جمله آقا شیخ محمد تقی آملی شاگرد آیت الله آقا سید علی قاضی طباطبایی (ره) می باشد.
احترام به قرآن نزدِ آقا سید علی قاضی طباطبایی
وی افزود: روزی آقا شیخ محمد تقی آملی از شدت سرمای شب های نجف در حالی که قرآن می خواند پایشان را زیر کرسی دراز می کنند؛ که در این حال از خود می پرسد آیا این کار درستی است؟ ولی چندان توجهی نمی کند و با همین وضعیت به قرائت قرآن ادامه می دهند. فردا نزد استادشان آقا سید علی قاضی طباطبایی رضوان الله تعالی علیه می روند که هنوز سوالش را درباره نحوه قرآن خواندن شب پیش طرح نکرده بود که آقای قاضی می فرمایند بله (با پای دراز، قرآن خواندن) اشتباه است.
این استاد برجسته حوزه با اشاره به اینکه آیت الله سید محمد حسین تهرانی کتاب «مهر تابان» را در وصف آیت الله آقا سید علی قاضی طباطبایی نوشتند گفت: ایشان اقوال و شنیده هایشان از اشخاص مختلف از جمله آیت الله بهجت، آقا سید عباس قوچانی، آقا شیخ محمد تقی آملی و ... درباره آقا سید علی قاضی را تبدیل به کتاب مزبور کرد که شرح حالی دقیق بر روحیات و شخصیت اخلاقی و علمی آن عالم وارسته است.
وی در ادامه با تأکید مجدد بر اینکه هرکسی نمی تواند درس اخلاق بدهد گفت: بنده نیز بسیار ناچیزتر از این هستم که بخواهم درس اخلاق بدهم؛ زیرا افرادی که اهل سوار شدن بر ماشین های آنچنانی و رفت و آمدهای مجلل باشند که شایستگی تدریس اخلاقی را ندارد.
معراج السعاده: کتاب درسی اخلاقِ حوزه ها
آیت الله عابدی کتاب اخلاقی متداول در حوزه های علمیه را معراج السعاده ملا احمد نراقی خواند و اظهار داشت: وضعیت اخلاقی و میزان اخلاص طلاب در گذشته به مراتب بهتر بود. وی تصریح کرد: امروزه به دلیل گرایش بیشتر طلاب به مادیات از میزان احترام و ارزش آنان نزد مردم کاسته شده است.
تولیت مدرسه علمیه مجدالدوله با اشاره به اینکه در دهه سی هجری شمسی که بنده در قم بودم تنها دو تن از مراجع شهریه می دادند: حضرات آیات بروجردی و حجت گفت:که شهریه ناچیزی بود. وی ادامه داد: وقتی طلبه ای لمعتین را تمام می کرد آقای بروجردی رضوان الله تعالی علیه به دو شرط 45 تومن به او شهریه می داد: درس خارج بخواند و متأهل باشد؛ و به طلبه درس خارجِ مجرد 30 تومن شهریه می دادند.
وضعیت مالی و معیشتی طلاب در گذشته
نویسنده ثابت دو دهه اخیر رروزنامه اطلاعات با تصریح بر اینکه در گذشته طلاب به سختی زندگی می کردند خاطرنشان کرد: به ندرت طلاب می توانستند پلویی یا گوشتی بخورند و در مقابل غذای متداول پنیر و حلوا و نمک بود.
وی ادامه داد: با وجود سادگی غذا و کمبودن شهریه، طلاب، بسیار مخلص و اهل نماز شب بودند؛ در حالی که امروزه اینگونه نیست و یک طلبه به محض اینکه سطح اول را تمام می کند جذب ادارات و سازمان ها میشود و به این طریق از درس و تهذیب نفسِ بیشتر باز می ماند.
آفت طبلگی: جذب زودهنگام به ادارات
آیت الله عابدی زنجانی با اشاره به اینکه بنده هیچگاه شهریه نگرفتم گفت: از آقای بروجردی (ره) استفتاء کردم که آیا استحقاق، شرط گرفتن شهریه می باشد که فرمودند به؛ لذا بنده که معمولاً ماهی 50 تومن از ظرف خانواده ام دریافت می کردم این شرط را نداشتم لذا مستحق دربافت شهریه نبودم. وی تصریح کرد: یکی از آفات امروزه طلاب، جذب زودهنگام به ادارات می باشد در حالی که در گذشته طلاب تا این اندازه آلوده به مادیات نبودند.
استاد برجسته حوزه در ادامه به تشریح شخصیت آیت الله العظمی بروجردی پرداخت و اظهار داشت: بنده شخصیتی را به هیب و عظمت اخلاقی و علمی ایشان ندیدم. وی ادامه داد: آقای بروجردی مدتی بعد از درگذشت آخوند خراسانی به ایران آمدند و در بروجرود ساکن شدند تا اینکه به درخواست مکرر بسیاری از علما و فضلای طراز اول ایران به قم هجرت کردند.
تکریم آقای بروجردی از سوی علمای طراز اول قم
امام جماعت مسجد مجدالدوله افزود: وقتی آقای بروجردی به قم آمدند همه مراجع به جز آقای حجت، نمازهای خود را تعطیل کردند و به نماز ایشان اقتدا کردند. وی با اشاره به اینکه ایشان همواره در انتهای درسشان درس اخلاق می گفت، به نقل خاطره ای از استادشان پرداخت: محل بین پیاده شدن حضرت استاد و رسیدن به درس، یک دقیقه بود؛ اما روزی که نزدیک به ایام نوروز بود به دلیل ازدحام جمعیت برای بوسیدن دستشان، پانزده دقیقه طول کشید. وقتی ایشان به محل درس رسیدند گفتند: آقایان مبادا به فکر ریاست بیفتید زیرا ریاست، سلطه آدم را بر عمرش کم می کند؛ همچنان که بنده امروز 15 دقیقه معطل شدم.
توصیه ای از زبان آیت الله العظمی بروجردی (ره)
وی با در ادامه با اشاره به اینکه توسط آیت الله العظمی بروجردی معمم شده است بیان کرد: حضرت استاد تأکید ویژه ای بر حفظ شأن و جایگاه روحانیت داشتند و می فرمودند بدانید تکلیف سنگینی بر دوش شما قرار گرفته است.
استاد حوزه در ادامه گرسنه ماندن یا داشتن مشکلات مادی را در گذشته امری عادی برای طلاب خواند و گفت: امروزه گرسنده ماندن طلاب، افسانه می باشد. وی در پایان طلاب را به تقوا، مطالعه و درس خواندن بسیار، تقویت رابطه با امام زمان عج و تداوم بر نماز شب توصیه کرد.
نظر شما