پیامبر (ص) در جنگ ها دستور به عدم تخریب محیط زیست می دادند

به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، هومان لیاقتی، رییس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی در نشست نقد و بررسی کتاب "الهیات محیط زیست" اثر آیت الله مصطفی محقق داماد که سه شنبه، 14 مرداد در شهر کتاب مرکزی برگزار شد، گفت: این کتاب مسئله الهیات، حقوق زیست، تاریخ، اقتصاد، عدالت و توسعه محیط زیست را بررسی کرده و به دنبال تاریخ ادیان و تاریخ تمدن ایران وارد شده، این نشان می دهد پیشینه ایرانی ما، ما را مبرزترین ملت ها در زمینه محیط زیست می کند.

وی ادامه داد: در این کتاب نکات حساس محیط زیستی که در تمدن ما وجود داشته مانند کبوترخانه که آیت الله محقق مانند یک استاد کشاورزی آن را تبیین کرده است- بررسی شده و مسایلی که از گذشته محیط زیست و تمدن تاریخ ما به دنیای امروز و مشکلات جهان به محیط زیست و فصل مشترک محیط زیست در کره زمین به خوبی تشریح شده است.

وی با تاکید بر اینکه محیط زیست میراث بشری است، ابراز کرد: در این کتاب مسئولیت مشترک ملت ها نسبت به محیط زیست به خوبی تبیین شده است؛ فقه محیط زیست که در این کتاب به آن اشاره شده نشان می دهد اسلام تا چه اندازه دقیق و حساب شده به این مسئله پرداخته است، هر چند البته ادیان دیگر دارای نقطه در خصوص محیط زیست هستند اما مسئله دیگری که وجود دارد این است که ادیان دیگر با نگاه ملی و نژادی خود با آن برخورد می کنند.

وی ادامه داد: اما راه حلی که وجود دارد آن است که ادیان جهان باید کنار هم به مسئله محیط زیست بپردازد؛ زمین 510 کیلومتر مربع است که بیش از هفت میلیارد انسان را در خود جای داده اما در قرن هجدهم تنها 790 میلیون نفر جمعیت زمین بودند. در سال 2014 تاکنون هفت و نیم میلیون جنگل نابود شده و 76 هزار گونه گیاهی از بین رفته است این در حالی است که باید اذعان کرد تکنولوژی در کشورهای کمتر توسعه یافته بیشتر آفت و آسیب به محیط زیست می زند.

لیاقتی تصریح کرد: تاکنون 100 میلیون تن زباله در اقیانوس آرام ریخته شده و بلای دیگری که به سر ما می آید مهاجرت بی رویه به شهرها است. در ابتدای قرن 20 فقط 11 شهر بالای یک میلیون در جهان داشتیم. در سال 1950 این رقم به 80 شهر رسید و در سال 2000 به 400 و این رقم تا سال 2015 به 550 شهر می رسد.

وی تاکید کرد: تخریب محیط زیست با عدالت و توسعه رابطه مستقیم داشته چرا که هر گاه توسعه دادیم تخریب محیط زیست را هم در پی داشته ایم؛ الگوی مصرف و تولیدات ما به محیط زیست لطمه وارد می کند و کسی که محیط زیست را از اقتصاد جدا کند نمی تواند مشکلات موجود را حل کند.

لیاقتی بیان کرد: کشورهای غربی وجود و هستی خود را با مسئه کشورهای مستعمره آغاز کردند و آنها مواد اولیه را آورده و منابع را مصرف کرده و در جای دیگر این منابع را به کالا تبدیل و به بازار وارد کردند.

وی ابراز کرد: اخلاق محیط زیست بر اساس انسان محوری در جوامع به وجود آمد و کلیسا نقشی در آن نداشته نه به حالت دستور دینی بلکه به حالت حفظ جوامع.

وی تاکید کرد: دین اسلام کامل ترین دین در زمینه محیط زیست است، نهضت های محیط زیست را که در دنیا مشاهده می کنیم متوجه می شویم، نخست نقش ادیان بوده و اولین نهضت های محیط زیستی در دنیا با کشاورزی شروع شده اند.

رییس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: آیات و سنت به ما حکم داده که چگونه با محیط زیست برخورد کنیم که آیت الله محقق داماد در کتاب خود به این مسئله اشاره کردند.

وی با بیان اینکه فلاسفه و حکمای ما به مسئله محیط زیست بهتر از فلاسفه غرب می پردازند، گفت: علامه اقبال لاهوری در آثار خود بیان می کند من در غرب تحصیل کردم اما مبهوت آن نشدم؛ در واقع علامه مستضعف غرب نشد و او در زمانی زندگی می کرد که هندوستان مستعمره انگلیس بود و او می دید که چگونه منابع خام در هندوستان نابود شده به انگلستان می رود و دوباره به هند باز می گردد.

وی اذعان کرد: نابودی شهر تهران نیز با بالا رفتن پول نفت در سال 1352 آغاز شد و لغت بساز و بفروش و برج سازی در همین دهه شکل گرفت.

وی با اشاره به اینکه علامه اقبال لاهوری محیط زیست را بحران فرهنگی به حساب می آورد، افزود: ممنوعیت تعرض به طبیعت در کتاب آیت الله محقق داماد به خوبی تشریح شده است؛ انسان باید خود را متعلق به خدا دانسته و از نداشتن دین است که بسیاری مسایل آسیب زا نشات می گیرد.

لیاقتی بیان کرد: ما باید به مسئله فلسفه خود اشاره داشته باشیم، مسلمان واقعی باید طبق این کتاب به تعرض در محیط زیست دست نزند و گفتمان ادیان ما را به راهی برای حل این مسئله نزدیک می کند.

وی با تاکید بر اینکه توسعه پایدار واژه ای غربی نیست، خاطرنشان کرد: توسعه پایدار چیزی نمی گوید جز آنکه قرآن می گوید؛ رعایت اخلاق محیط زیست همواره باید مدنظر ما باشد که در این کتاب به آن اشاره شده و بیان شده پیامبر (ص) به سربازان خود دستور می دادند در جنگ ها محیط زیست را تخریب نکنند.

پایان پیام/