یهودیان روزه مى گرفتند تا بدین وسیله به گناهان خود اعتراف کنند

گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: تاریخ روزه در اسلام به سال 6 هجری قمری مى رسد. زمانى که پیامبر اسلام(ص) پس از صلح حدیبیه، راهى مدینه شد. ایشان در مدینه، اعمال ماه رمضان و سپس شوال را به جا آورد.

روزه در اسلام از جایگاه خاصى برخوردار است تا آن جا که در حدیثى از پیامبر(ص) روایت شده یکى از ستون هاى محکمى که اسلام بر آن استوار گردیده، روزه دارى در ماه رمضان است و در جایى دیگر یکى از سه ساحت بهره بردارى از اسلام را روزه مى دانند.

هدف نهایى روزه بدن، رسیدن به روزه قلب است
روزه از جمله اعمال عبادى است که خداوند به آن امر فرموده است و در آن، انسان در طول مدت معین و ساعات خاصى از شبانه روز، از خوردن و آشامیدن و در برخى موارد، حتى صحبت کردن دست مى کشد. روزه در گام اول عبارت است از حفظ شکم و شهوت از خوردن و آشامیدن و بهره گیرى از غریزه جنسى و رعایت آداب ظاهرى که در توضیح المسائل ها بیان شده است. در گام بعد حفظ زبان، گوش، چشم، دست و پا و سایر اعضا و جوارح از گناهان را دربر مى گیرد که در صورت عدم رعایت آن ها، روزه باطل مى شود.
اما همه این ها بهانه اى است تا انسان بیشتر به نفس خود توجه پیدا کند. هدف نهایى روزه بدن، رسیدن به روزه قلب است که انسان را از هموم دنیوى و افکار پست و آن چه او را از خداوند باز مى دارد، دور کند. حضرت على(ع) مى فرماید: روزه دل، با ارزش تر از روزه زبان و روزه زبان، باارزش تر از روزه شکم است.

روزه در اسلام زمان و شرایط خاصی دارد
در اسلام براى روزه وقت معینی مشخص شده است. مسلمانان باید از اذان صبح تا اذان مغرب از چیزهایى که روزه را باطل مى کند خوددارى کنند. در اسلام روزه در ماه مبارک رمضان (ماه نهم قمرى) بر مسلمانان واجب شده است.
در آیاتی از سوره بقره آمده است: اى کسانى که ایمان آورده اید، روزه بر شما واجب شده همان گونه که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود، تا پرهیزکار شوید. چند روز معدود را (باید روزه بگیرید). و هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد). و بر کسانى که روزه براى آن ها طاقت فرسا است (هم چون بیماران ، پیرمردان و پیرزنان) لازم است کفاره دهند: مسکینى را اطعام کنند و کسى که کار خیرى انجام دهد براى او بهتر است و روزه داشتن براى شما بهتر است اگر بدانید.

روزه در (چند روز معدود) ماه رمضان است، ماهى که قرآن، براى راهنمایى مردم و نشانه هاى هدایت و فرق میان حق و باطل در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در وطن باشد، روزه بدارد و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهاى دیگر را به جاى آن روزه بگیرد. خداوند راحتى شما را مى خواهد، نه زحمت شما را. هدف این است که این روزها را تکمیل کنید و خدا را بر این که شما را هدایت کرده، بزرگ شمرید؛ باشد که شکرگزارى کنید. نزدیکى با همسرانتان در شب روزهایى که روزه مى گیرید، حلال است. بخورید و بیاشامید. تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) براى شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید.

تقوای مدنظر قرآن تنها از راه روزه به دست مى آید
فایده روزه تقوا است و تقوا خود، سودى است که عاید خود انسان مى شود. هر کس بخواهد به عالم طهارت و رفعت متصل شود و به مقام بلند کمال و روحانیت ارتقاء یابد، اولین چیزى که لازم است بدان ملتزم شود این است که از افسار گسیختگى خود جلوگیرى کند و سرگرم لذت هاى جسمى و شهوات بدنى نباشد. چنین شخصى باید خود را بزرگتر از آن بداند که زندگى مادى را هدف بپندارد. باید از هر چیزى که او را از خداوند مشغول مى دارد بپرهیزد.
تقوایى که قرآن به آن اشاره مى کند تنها از راه روزه و خوددارى از شهوات به دست مى آید. خوددارى از شهوات عبارت است از: خوددارى از شهوت شکم در خوردن و آشامیدن و شهوت جنسى.

اگر انسان مدتى از این سه چیز پرهیز کند، به تدریج نیروى خویشتن دارى از گناهان در او قوت مى یابد و به تدریج بر اراده خود مسلط مى شود. آن وقت در برابر هر گناهى عنان اختیار از کف نمى دهد و در تقرب به خداوند متعال دچار سستى نمى شود. فواید دیگری نیز برای روزه و گرسنگى در احادیث مختلف بیان شده است. در حدیثى از معصوم (ع) آمده است: با گرسنگى، مجارى شیطان را تنگ نمایید، که او مانند خون در بدن انسان جارى است.

در همین راستا، پیامبر اعظم (ص) مى فرماید: کسى که شکم خود را گرسنه نگه دارد، اندیشه اش تربیت مى شود. ایشان هم چنین مى فرماید: با تشنگى و گرسنگى با نفس هایتان مبارزه کنید، همانا پاداش این کار همانند پاداش مبارزه در راه خداست و عملى دوست داشتنى تر از گرسنگى و تشنگى نزد خدا نیست. همچنین فرمود: گرسنگى بکشید و بر بدن هایتان سخت بگیرید، شاید دل هایتان خداوند متعال را ببیند. و فرمود: برترین شما روز قیامت، نزد خدا، کسى است که گرسنگى بیشترى کشیده باشد و در خداوند متعال تفکر بیشترى نموده باشد.

رسول  الله (ص) در یکى از سخنرانى هاى خود درباره اهمیت ماه مبارک رمضان چنین می فرماید: با تشنگى و گرسنگى خود، گرسنگى روز قیامت را به یاد آورید. به فقیران خود صدقه بدهید، بزرگان خود را احترام کنید، کوچکترها را مورد رحمت خود قرار دهید و صله رحم به جا آورید. زبان هاى خود را حفظ کرده، دیدگان خود را از آن چه نگاه به آن حلال نیست و گوش هاى خود را از آن چه گوش دادن به آن حلال نیست، نگه دارید. با یتیمان مردم مهربانى کنید تا با یتیمان شما مهربانى شود.

به درگاه خداوند از گناهان خود توبه کنید. هنگام نماز دست هایتان را با دعا به طرف او بلند کنید، زیرا این وقت، بهترین اوقات است و خداوند در آن هنگام با نظر رحمت به بندگانش نگاه کرده و هنگامى که از او بخواهند و با او مناجات نمایند، جواب آنان را مى دهد. و اگر او را صدا بزنند، به آنان لبیک مى گوید و اگر دعا کنند، دعایشان را مستجاب مى کند.

 حضرت موسى، چهل شبانه روز در سینا روزه گرفت
در آئین یهود روزه جزئى از مجموعه اعمالى است که یک یهودى براى ذلیل کردن تن آن را انجام مى دهد. قوم یهود براى اظهار عجز و تواضع در حضور خدا، روزه مى گرفتند تا بدین وسیله به گناهان خود اعتراف کرده و با توبه، رضاى حضرت اقدس الهى را تحصیل کنند.
در کتاب هاى عهد قدیم، از روزه داشتن انفرادى افرادى مانند داود، عزرا، الیاس، دانیال و دیگران سخن گفته شده که بیانگر یک عمل دینى، براى نیل به هدف مورد نظر در میان یهودیان بوده است. در کتاب عهد قدیم آمده است که موسى پیش از دریافت الواح عهد از یهوه، چهل شبانه روز در کوه سینا روزه گرفت و از خوردن و آشامیدن پرهیز کرد.
حضرت داود در هنگام بیمارى پسرش روزه گرفت. یهوشافط پس از پیروزى یهودیه بر موآبى ها و عمونیان چهل روز روزه گرفت. یوئیل و یونس نیز براى دور کردن خشم خدا، به مردم دستور به روزه گرفتن دادند. مردخاى و استر نیز که از دیگر شخصیت هاى عهد عتیق هستند، پس از فرمان هامان، وزیر اخشورش براى قتل عام یهودیان چندین شبانه روز روزه گرفتند.

براساس یک طبقه بندى روزه هاى مرسوم در آیین یهود را مى توان به سه طبقه اصلى تقسیم کرد:

1.روزه هاى حکم شده در کتاب مقدس یا روزه هاى ایجاد شده به مناسبت یادآورى وقایع مطرح شده در کتاب مقدس. مانند روزه یوم کیپور، روزه نهم آو، روزه 17 تموز و ..
2. روزه هاى تعیین شده از سوى ربیه. مانند روزه اولین دوشنبه پس از عید فصح، روزه آخر هر ماه موسوم به یوم کیپور کوچک و ...

3. روزه هاى شخصى که اشخاص در مناسبت هاى مختلف خصوصى به آن مبادرت مى کنند. این روزه ها وقت مشخصى ندارد و در زمانى که رخدادى براى کسى پیش مى آید روزه مى گیرد. مانند روزه براى فوت والدین یا معلم، روزه عروس و داماد در روز ازدواجشان و ...
روزه یهودیان در بعضى روزها مثل کیپور، از غروب آفتاب تا شامگاه روز بعد است، ولى مدت روزه در روزهاى دیگر از هنگام طلوع آفتاب تا شامگاه همان روز است. هم چنین اگر یکى از روزه ها به استثناى روزه یوم کیپور با روز شنبه مصادف شود، روزه به یکشنبه موکول مى شود.