اما و اگرهای اکران مخاطب خاص

به گزارش خبرنگار شبستان، هنر سینما مانند منشوری است که وقتی نور به آن می تابد، از سوی دیگر طیفی رنگین بیرون می آید.اما تفاوت هنر سینما با منشور این است که از هر نور، طیفی با رنگهای متفاوت بیرون می آید که هر کدام از آن ها ویژگی خاص خود را دارد و طبعا هر گروه از مخاطبان سینما طرفدار یک طیف متفاوت از این رنگ هاست.

همین تفاوت سلیقه هاست که به سینمای هر کشوری شکل می دهد. اگر بیشتر آثار سینمایی کشورهای اروپایی را آثاری با مضامین هنری شکل می دهند یا اکثر تولیدات هالیوود فیلمهای بزرگ تجاری هستند،به دلیل تفاوت سلیقه هایی است که در ملت های دو سوی اقیانوس اطلس وجود دارد اما در کل، همواره این رویه تجاری سینما است که بیشتر به چشم می خورد و مطرح می شود.

اما این تقسیم بندی و نوع نگاه به هیچ عنوان مطلق نیست و همیشه فیلمهایی خارج از جریان اصلی و تجاری سینما ساخته می شوند که شاید خالی از جذابیتهای صرفا سرگرمی ساز باشد اما واجد ارزشهای هنری است که این آثار را تبدیل به اثاری خاص با مخاطبانی خاص می کند، اثاری که بسیاری از آنها با هزینه های کم ساخته شده و بیشترین اهمیت آنها در فرم یا محتوای خاصشان است.

در سراسر دنیا اینگونه آثار برای مخاطبانشان اکران می شود.ان اکران البته جدا از اکران در جشنواره ها و سینما تک ها است.این فیلمها در سالنهای خاصی برای مردمی که طرفدار این آثار هستند در مدتی کافی و با برپای یک کمپین تبلیغاتی خوب،به شکلی پخش می شود که تمام مخاطبان احتمالی این اثار خاص بتوانند فرصتی برای نمایش فیلم خود به شکل استاندارد داشته باشند.

در سینمای ایران اما تمام این معادلات شکلی متفاوت دارد. سینمای ما که سالها است دچار مشکل کمبود سالن خوب و استاندارد است،با انبوهی از آثار اکران نشده روبرو است که بسیاری از آنها به دلیل اینکه به گونه سینمایی خاصی متعلق هستند یا ویژگیهای داستانگویی مناسب گیشه را ندارند،پشت درهای اکران مانده اند و نمی توانند وارد بازار عرضه و تقاضا شوند.از جمله این فیلمها می توان به "خانه پدری" کیانوش عیاری، "آسمان محبوب" داریوش مهرجویی،"خیابان‌های آرام" کمال تبریزی، "گزارش یک جشن" ابراهیم حاتمی‌کیا، "مروارید" سیروس حسن‌پور، "شیر تو شیر" ابراهیم فروزش، "سنگ اول" ابراهیم فروزش، "دامنه‌های سفید" محمدابراهیم معیری، "رویای کاظم(رویای سینما) علی شاه‌حاتمی، "ستاره‌ای در دوردست" اصغر نصیری، "بچگیتو فراموش نکن" جلال فاطمی، "فراموشی موقت"(ما) علی عبدالعلی‌زاده، "به امید دیدار" محمد رسول اف، "قبیله من" غلامرضا آزادی، "گلوگاه" محمدابراهیم معیری، "اینجا تاریک نیست" محمدرضا خاکی، ، "دوازده صندلی" اسماعیل براری، "مادر پائیزی" سیروس رنجبر، "رهاتر از دریا" حمید طالقانی، "دیو و دلبر" وحید نیکخواه‌آزاد، "شانه دوست" محسن محسنی نسب، "بازنشسته‌ها" محسن ربیعی، "فیلادلفی" اسماعیل رحیم‌زاده و سید مجتبی اسدپور، "587 روز انتظار" احمد عبداللهیان، "پریناز"(سبب من) بهرام بهرامیان، "سرخابی" محمد آهنگرانی، "راند هفتم" سامان استرکی، "خانه‌ امن است" ناصر رفاهی، "باد و مه" محمد علی طالبی و "مصائب چارلی" علیرضا سعادت‌نیا، "آمین خواهیم گفت" سامان سالور،"پرواز بادبادک ها" علی قوی تن ، "روییدن در باد" رهبر قنبری، "خرس" خسرو معصومی، "محرمانه تهران" مهدی فیوضی، "خودزنی" احمد کاوری، "یک روز دیگر" حسن فتحی، "بیداری" فرزاد موتمن، "در انتظار معجزه" رسول صدرعاملی، "چراغی در مه"پناه‌برخدا رضایی، "شب حورا" شهاب ملت‌خواه، "عصر روز دهم" مجتبی راعی ،"صد سال به این سال‌ها" سامان مقدم ،"سفر مرگ" حسن آقاکریمی ،"یک گزارش واقعی" داریوش فرهنگ،"پاداش" کمال تبریزی، "فرزند صبح" بهروز افخمی، "نظام از راست" محمدرضا ورزی، "هفت و پنج دقیقه" محمدمهدی عسگرپور، "زادبوم" ابوالحسن داوودی، "پوسته" مصطفی آل احمد، "نیلوفر" سابین ژمایل، "شکارچی" رفیع پیتز، "زمزمه بودا" حسین قاسمی جامی، "انتهای زمین" ابوالفضل صفاری، "ارتفاع6:45" سیامک شایقی، "صندلی خالی"سامان استرکی،"کتاب قرمز" مزدک میرعابدینی، "اشکان،انگشتر متبرک و چند داستان دیگر" شهرام مکری، "بازی خطرناک" حسن هدایت، "بازهم سیب داری" بایرام فضلی، "روایت‌های ناتمام" پوریا آذربایجانی، "تک‌درخت‌ها" سعید ابراهیمی‌فر، "فرود در غربت"سعید اسدی، "کوچه‌های باریک" علی زمانی‌عصمتی،"حافظ" ابوالفضل جلیلی،‌"چندروز بعد" نیکی کریمی، "نسل جادویی" ایرج کریمی، "چشمهایت را ببند و شلیک کن" علیرضا امینی، "مثل یک قصه" خسرو سینایی، "ژانی گه‌ل" جمیل رستمی، "پایان راه" افسانه منادی، "حیات" غلامرضا رمضانی، "سبیل مردونه" جواد اردکانی، "اسب" بابک محمدی، "آن سه" نقی نعمتی، ، "قفل‌ساز" غلامرضا رمضانی، "ایران سرای من است" پرویز کیمیاوی، "ساکنین سرزمین سکوت" سامان سالور، "شاهزاده ایرانی" محمد نوری‌زاد، "دلبران" ابوالفضل جلیلی، "گل یا پوچ" ابوالفضل جلیلی، "زمان می‌ایستد" علیرضا امینی،"بیدارشو آرزو" کیانوش عیاری، "سفره ایرانی" کیانوش عیاری، "کارگران مشغول کارند" مانی حقیقی،‌"مواجهه" سعید ابراهیمی‌فر، "یادداشت برزمین" علی‌محمد قاسمی،"هفت پرده" فرزاد موتمن، "گفت و گو با سایه" خسرو سینایی، "صبح" حمید رحمانیان، "راه طی شده" عباس رافعی، "سوگند" شاپور قریب، "نگاه" سپیده فارسی، "او" رهبر قنبری،‌ "پل سیزدهم" فرهاد غریب، "باباعزیز" ناصر خمیر، "آوای جبرئیل" سیروس رنجبر، "رقص با رویا" محمود کلاری، "جمشید و خورشید" بهروز یغمائیان، "یک قدم تا خدا" علی عطشانی، "قناری" جواد اردکانی، "آنکه دریا می‌رود" آرش معیریان، "گاهی واقعی" رامین لباسچی، "من و دبورا" سیدضیا‌الدین دری، "رامی" بابک شیرین‌صفت، "نیوه ‌مانگ"(نیمه ماه) (بهمن قبادی)، "آفساید" جعفر پناهی، "سفر به هیدالو" مجتبی راعی، "خواب تلخ" محسن امیریوسفی، "جزیره آهنی" محمد رسول‌اف، "رای باز" مهدی نوربخش، "صحنه‌های خارجی" علیرضا رسولی‌نژاد، "دایره" جعفر پناهی، "پوست موز" علی عطشانی، "ترانه تنهایی تهران" سامان سالور، "آنجا" عبدالرضا کاهانی، "یک شب" نیکی کریمی، "طلای سرخ" جعفر پناهی، "چند کیلو خرما برای مراسم تدفین" سامان سالور، "‌باد ما را خواهد برد" عباس کیارستمی اشاره کد که سالها از ساخت بعی از آنها می گذرد اما صاحبان این آثار نتوانسته اند فیلمهایشان را برای مخاطبان ایرانی نمایش دهند.

درطول چند سال اخر تلاشهای زیادی برای حل این مشکل شد که تقریبا تمام آنها شکست خورد.جدیدترین راه حلی که معاونت سینمایی دولت یازدهم ارائه داده،اکران این آثار تحت لوای گروه هنر و تجربه است.گروهی که ایوبی از ابتدای آمدنش وعده تشکیل آن را داد و با حضور امیرحسین علم الهدی که تجربه زیادی در زمینه اکران دارد،این گروه تشکیل شد و حالا کار خود را با انتشار اولین فراخوانش آغاز کرده .

در این فراخوان از سازندگان این گونه فیلم‌ها که تا کنون امکان اکران آن‌ها را نیافته‌اند و یا اصولاً مایلند که فیلم‌شان در این گروه سینمایی نمایش داده شود دعوت شده‌است تا آثار خود را به دبیرخانة این گروه ارائه دهند.

در این طرح «فیلم هنری» به اثری سینمایی – در هر قالب زمانی کوتاه و بلند و داستانی و مستند و انیمیشن و... گفته می‌شود که فرم و محتوای آن تمایلات و حساسیت‌ها و کنجکاوی‌های زیبایی‌شناسانة تماشاگران را برانگیزد و ذوق و سلیقة بصری آنان را ارتقا دهد.

«فیلم تجربی» نیز به فیلمی اطلاق می‌شود که شیوه‌های تازه‌ای در بیان و روایت سینمایی در آن تجربه شده باشد که سینمای تجاری و عامه‌پسند به سوی آن نمی‌رود. البته برخی از فیلم‌های متفاوت و برتر سینمای بدنه هم که حاوی جنبه‌های هنری و تجربی هستند و به دلیلی امکان این را دارند که جایی در اکران سینمای بدنه پیدا کنند، می‌توانند در چارچوب این طرح نیز به نمایش درآیند.

در فراخوان گروه سینماهای هنر و تجربه شرایط ارائه، پذیرش و اکران فیلم‌ها در این گروه به این شرح آورده شده‌است:

1) هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند فیلم خود را متقاضی نمایش در اکران گروه سینماهای هنر و تجربه نماید .2) دریافت پروانه نمایش فیلم از سازمان سینمایی کشور از ضروریات نمایش فیلم در این گروه سینمایی است.3) درخواست برای نمایش فیلم در این اکران توسط مالک یا نماینده رسمی ایشان عملی است .4) موافقت با نمایش فیلم‌ها در این طرح بر اساس نظر اعضای شورای سیاست‌گذاری طرح امکان‌پذیر است.5) رعایت استانداردهای فنی فیلم‌ها (کیفیت صدا و تصویر) برای احترام به حقوق مخاطبان از الزامات پذیرش نهایی فیلم‌ها است .6) هزینه کمک مالی به هر فیلم‌ بلند سینمایی برای تبلیغات و اطلاع‌رسانی از محل بودجه این طرح پیش‌بینی شده و شورای سیاست‌گذاری بر اساس پیشنهاد مدیریت اجرایی میزان این کمک مالی را به فیلم‌ها تعیین خواهد کرد. مبلغ تعیین‌شده توسط واحد تبلیغات طرح هزینه خواهد شد.7) هزینة کمک مالی به هر فیلم مستند برای آماده‌سازی آن 20 میلیون ریال است.8) هزینة کمک به هر فیلم کوتاه برای آماده‌سازی آن 5 میلیون ریال است .9) مدیریت اجرایی طرح از هر گونه مشارکت سینماگران و مالکان فیلم‌ها در تبلیغات و اطلاع رسانی فیلم‌شان استقبال می‌کند .10) ارائه نسخه دیجیتال استاندارد فیلم ها برای نمایش در سینماها توسط مالکان فیلم‌ها ضروری است و بودجه‌ای در این زمینه در طرح پیش‌بینی نشده است .11) فروش بلیت به هر میزان در سالن‌های سینمای طرح جزو حق‌السهم مالک فیلم است و سهم سینماها از بودجة این طرح پرداخت خواهد شد.12) نحوه چینش، آغاز، ادامه و پایان اکران فیلم‌ها در آیین‌نامه جداگانه‌ای اعلام می‌شود.13) فرآیند آماده‌سازی، تبلیغات و پخش فیلم‌ها توسط مدیریت اجرایی طرح و طی قراردادی با مالک یا نماینده رسمی ایشان انجام خواهد شد.14) زمان آغاز اکران فیلم‌های هنر و تجربه پس از مشخص شدن سالن‌های سینمای گروه در تهران و هماهنگی‌های لازم با شورای صنفی نمایش متعاقباً اعلام خواهد شد.

بدیهی است در صورت اعلام آمادگی سالن‌های نمایش فیلم در هر نقطه از سراسر کشور مدیریت اجرایی نسبت به نمایش فیلم‌های طرح در آن سینماها اقدام خواهد کرد.

البته این طرح شباهت زیادی به طرحهای مشابه و شکست خورده در طول سالهای اخیر دارد اما ریشه این شکستها درواقع همان معظل کمبود سالن سینما برای اکران است.سالنهای سینمای فعلی جوابگوی اکرانهای عادی نیستند و مردم ایران که این روزها با سینما قهرند،بعید است که تمایلی برای شرکت در این طرح داشته باشند.

حالا باید دید چه ترفندی می تواند سرانجام قفل پشت اکران ماندن فیلمها را بشکند و تنوعی در بازار اکران ایران به وجود بیاورد.

پایان پیام/