آمار و ارقام؛ اعدادی که به مظلومیت مساجد ختم می شود

خبرگزاری شبستان؛ خراسان شمالی: هر دین و آئینی نمادها و نشانه‌‌هایی دارد؛ اسلام که آخرین دین آسمانی‌ست، از میان نمادها و شعایر ظاهری و مکانی، به جایگاه مسجد و احکام آن بسیار اهمیت داده است.

مسجد، محل سجود و خضوع و کرنش بندگان خدا در پیشگاه "الله" است و جایی برای ایجاد رابطه با پروردگار و اظهار عبودیت و کوچکی در برابر ربوبیت و عظمت‏ خالق هستی است. قداست مسجد در همین رابطه متقابل "عبودیت عبد و ربوبیت رب" نهفته است. بنابراین عظمتش هم در معنویت آن است نه در ساختمان و بنای رفیع.

از آنجا که مسجد نقش مهمى در حیات دینى و حتى در شئون اجتماعى و اقتصادى و سیاسى و علمى مسلمانان دارد، اولیاء اسلام همواره مردم را به ساختن مسجد تشویق کرده اند و پاداشهاى بزرگى براى این کار ذکر کرده اند.

قرآن کریم ساختن و تعمیر مسجد را شایسته کسانى مى داند که به خدا و روز قیامت ایمان دارد و بنابراین، ساختن مسجد نشانه روشنى از ایمان به خدا و قیامت است: " انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم الاخر و اقام الصلوة و آتى الزکوة و لم یخش الا الله فعسى اولئک ان یکونوا من المهتدین (توبه/ 18)" همانا مساجد خدا را کسى تعمیر مى کند که به خدا و روز قیامت ایمان دارد و نماز را به پا مى دارد و زکات را مى دهد و از کسى جز خدا نمى ترسد امید است که آنان از هدایت شدگان باشند.

با توجه به اهمیت مسئله ذکر شده و سفر اخیر سردار ضیاءالدین حزنی، فرمانده قرارگاه محرومیت زدایی کوثر به خراسان شمالی و عنوان این مطلب که مهمترین مشکل استان، عقب ماندگی در حوزه ساخت مساجد است، به سراغ متولیان حوزه مساجد رفته ایم تا این موضوع را مورد کند و کاو قرار دهیم.

آمار مساجد متناسب با نیاز مردم استان نیست

حجت الاسلام ابوالقاسم یعقوبی، رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه ما در استان به اندازه نیاز جمعیت، مسجد نداریم و برخی از مناطق از داشتن مسجد بی بهره هستند، اظهارداشت: دستگاه هایی همچون شهرداری و راه و شهرسازی باید در نقشه های کلان شهری مساجد را به عنوان محور و قلب توسعه شهری در نظر بگیرند.

هنوز به مهندسی ساخت مساجد نرسیده ایم
قائم مقام نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی، از کمبود مساجد به عنوان یکی از مشکلات فرهنگی جامعه نام برد و با بیان اینکه هنوز به مهندسی ساخت مسجد نرسیده ایم، افزود: در بافت های قدیمی و سنتی شهر شاید با کمبود مسجد مواجه نباشیم ولی در ساخت و سازهای جدید شهری باید به ساخت مسجد بیشتر بهاء داده شود.

وی با بیان اینکه مساجد مردمی است و نباید از دولت انتظار مسجد سازی داشت، بر کمک رسانی خیران در امر مسجدسازی تأکید کرد و اظهار داشت: جذب خیران و کمک های مردمی در ساخت مساجد باید با همتی بلند تسریع یابد که در صورت تحقق این مهم نه تنها ساخت مساجد توسعه می یابد بلکه آمار دقیق مساجد نیز احصا می شود.

عمران مادی و معنوی مساجد باید توأمان تقویت شود
رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی با بیان اینکه ما نه تنها در عمران مادی مساجد بلکه در عمران معنوی مساجد نیز به حدنصاب لازم نرسیده ایم، از مسجد و امام جماعت به عنوان محور توسعه فرهنگی و معنوی نام برد و گفت: باید در کنار ساخت مساجد، ظرفیت تربیت نیروهای فاضل و روحانی نیز در استان فراهم شود.

آمار دقیقی از تعداد مساجد در دست نیست!
حجت‌الاسلام محمد افشین‌فر، قائم مقام رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از تعداد مساجد در دست نیست آمار حدودی را شامل هزارو 50 تا هزار و 100 مسجد ذکر و دلیل بروز چنین مشکلاتی را کم کاری مسئولان در گذشته اعلام کرد و گفت: در طرح بازدید از مساجد سعی داریم اینگونه مشکلات را رفع کنیم.

وی دلیل دیگر این امر را ساخت و ساز مساجد در روستاها بدون اخذ مجوز رسمی اعلام کرد و گفت: مردم به زعم اینکه باید فقط در زمان گرفتن اعتبار و پول به سراغ دستگاه های دولتی رفت؛ در زمان ساخت مسجد با کمک های خیران و مردم شخصا اقدام به ساخت مسجد می کنند و این عمل نه تنها باعث عدم ثبت مسجد می شود بلکه نظارت شرعی ما را نیز محدود می کند.

حجت الاسلام افشین فر، مشخص نبودن عنوان مسجد بودن یا حسینیه بودن اماکن ثبتی را از دیگر مشکلات این حوزه در عدم ارائه آمار دقیق بیان کرد و از اجرای طرح بازدید از مساجد سطح استان به منظور شناسایی آسیب ها و مشکلات مساجد خبر داد.

قائم مقام رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی با بیان اینکه در راستای اجرای این طرح، 350 مسجد در سال گذشته شناسنامه دار شدن، اظهارداشت: در اجرای این طرح، زمان احداث مساجد و امکانات مساجد ثبت می شود تا زمینه های موجود در مساجد برای فعالیت فرهنگی و تربیتی، مشخص و برنامه های مساجد رونق یابد که با توجه به کمبود منابع اعتباری، مابقی مساجد طی امسال و سال آینده شناسنامه دار می شود.

مردم در مسجدسازی عقب نیستند، مشکل؛ آبادانی مساجد است

وی در پاسخ به این سوال که خراسان شمالی در حوزه مسجد سازی در چه جایگاهی قرار دارد، بیان کرد: مردم در مسجدسازی عقب نیستند اما در آبادانی مساجد دچار مشکل هستیم که یکی از دلایل آن کمبود روحانی است.

قائم مقام رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی، از تشکیل مجمع خیران مسجد ساز خبر داد و با بیان اینکه مقدمات کار فراهم شده و در حال حاضر درصدد شناسایی خیران هستیم، گفت: هدف این مجمع صرفاً جذب کمک های مالی نیست، بلکه حضور نیروهای متخصص در حوزه ها و رشته های مختلف همچون مهندسی عمران، برق و ... نیز که توان و مهارت لازم را در امر مسجد سازی داشته باشند، مثمر ثمر است.

به ازای هر هزار نفر باید یک مسجد داشته باشیم 

حجت الاسلام سیف الله سهرابی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی در پاسخ به این سوال که چرا آمار حوزه مساجد دقیق نیست، بیان کرد: این مشکل را قبول داریم لذا برنامه ریزی صورت گرفته تا با کمک هیئت امنای مساجد و رؤسای اوقاف شهرستان ها مساجد ثبت نشده و یا مساجد تخریب شده را اصلاح و ثبت سامانه کنیم.

وی با بیان اینکه باید در هر روستا یک مسجد و در شهر به ازای هر هزار نفر جمعیت یک مسجد وجود داشته باشد، اظهارداشت: روستایی که مسجد نداشته باشد نداریم اگر هم به هر دلیلی از جمله کم بودن جمعیت مسجد نداشته باشد کمک می کنیم تا مسجد احداث شود.

حجت الاسلام سهرابی با بیان اینکه ساخت مساجد مردمی است، گفت: اگر مردم به همت خود بنای مسجدی را شروع کنند ما نیز به سهم خود کمک هایی را در حد مقدورات انجام خواهیم داد.

وی از تشکیل ستاد احداث مساجد و بقاع متبرکه در اوقاف خبر داد و با بیان اینکه درصدد شناسایی خیران از جمله خیران مدرسه ساز هستیم، اظهارامیدواری کرد با کمک خیران نیاز ساخت و تکمیل مساجد در استان رفع شود.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی همچنین به اعتبارات سفر رهبری اشاره کرد و از جذب 50 میلیاردریال اعتبار در این حوزه خبر داد.

هزار و 231 مسجد ثبت سامانه جامع اطلاعات اوقاف خراسان شمالی

رضا قاسم زاده، رئیس اداره بهره برداری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه خراسان شمالی نیز با بیان اینکه هزارو 231 مسجد در سامانه جامع اطلاعات اوقاف خراسان شمالی به ثبت رسیده است، بیشترین تعداد مساجد را در شهرستان بجنورد با 351 مسجد اعلام کرد.

وی افزود: در شیروان 227 مسجد، اسفراین 201 مسجد، مانه و سملقان 160، فاروج 91، جاجرم 62، گرمه 37 و رازو جرگلان 100 ثبت سامانه شده است.

200 مسجد در بجنورد نیازمند مرمت و بازسازی 
 

در حالی که رئیس اداره بهره برداری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه خراسان شمالی آمار مساجد بجنورد را 351 و رازو جرگلان را 100 مسجد اعلام کرده، حجت الاسلام عظیم آسوده، رییس اوقاف و امور خیریه شهرستان بجنورد، آمار مساجد این دو شهرستان را 442 باب مسجد ذکر می کند. 

وی با بیان اینکه تعداد 67 باب مسجد در داخل شهر بجنورد قرار دارد، تمام روستاهای بجنورد و راز و جرگلان را بهره مند از نعمت مسجد ذکر می کند و می گوید: متاسفانه شرایط فیزیکی برخی مساجد نامطلوب و تا حد ریزش بنای ساختمان است.
 

حجت الاسلام آسوده، با بیان اینکه در حال حاضر 200مسجد نیازمند مرمت و بازسازی است؛ از اختصاص مبلغ هفت میلیارد و 120 میلیون ریال از محل اعتبارات سفر رهبری به مرمت و ساخت مساجد خبر داد و گفت: تخصیص این اعتبار با توجه به لیست تقاضای مردم از رهبری و اولویت سنجی مساجد صورت می گیرد.

اعتبار خاصی برای ساخت مساجد پیش بینی نشده است

وی با بیان اینکه اعتبار خاصی برای ساخت این مساجد پیش بینی نشده است، افزود: بیشتر هزینه ها از سوی مردم و خیران تقبل می شود و اوقاف نهایتا تا سقف 500 میلیون ریال به ساخت این مساجد کمک می کند.

10 مسجد باید به مساجد شهر بجنورد افزوده شود

رییس اوقاف و امور خیریه شهرستان بجنورد با بیان اینکه شهر بجنورد نیازمند ساخت 10 مسجد است، بیان کرد: در صورت ساخت این تعداد، مناطقی که از نعمت مسجد بی بهره هستند، بهره مند می شوند.

وی به ساخت مجتمع های مسکونی در حاشیه شهر و به دور از مراکز فرهنگی اشاره کرد و خواستار اختصاص زمین و تعبیه مکانی در این مناطق برای ساخت مساجد از سوی مسکن و شهرسازی شد.

10 روستای مانه و سملقان فاقد مسجد 

عباسعلی مهدوی راد، سرپرست اداره اوقاف شهرستان مانه و سملقان، تعداد مساجد این شهرستان را 125 باب ذکر کرد و گفت: از محل اعتبارات سفر رهبری مبلغ سه میلیارد و 789 میلیون ریال به حوزه احداث و مرمت مساجد این شهرستان طی سال جاری اختصاص یافته است.

وی با اشاره به اینکه از این اعتبار، مبلغ سه میلیارد و 87 میلیون ریال به بحث مرمت و بهسازی و 702 میلیون ریال به منظور احداث مساجد اختصاص یافته است، اظهارداشت: بخشی از اعتبارات تاکنون برای احداث و مرمت 75 مسجد اعطا شده است.

سرپرست اداره اوقاف مانه و سملقان با بیان اینکه 10روستای این شهرستان فاقد مسجد است، آمار مساجد ثبت شده در سامانه جامع اطلاعات اوقاف مانه و سملقان را 125 باب مسجد ذکر کرد و گفت: این تعداد روستا به دلیل جمعیت کم و یا بعضاً داشتن حسینیه و نداشتن اعتبار از نعمت مسجد بی بهره مانده اند.

وی با بیان اینکه ساخت مساجد به همت خیران و کمک های مردمی صورت می گیرد، اظهارداشت: در صورت اهدای کمک های مردمی و یا وقف زمین برای ساخت مساجد، اوقاف به سهم خود کمک هایی را انجام می دهد.

مهدوی راد اظهارداشت: در حال حاضر سه مسجد در شهر آشخانه در حال ساخت است که با توجه به کمبود اعتبارات، پیشرفت فیزیکی آن به کندی پیش می رود.

این درحالی است که اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی آمار مساجد این شهرستان را 160 باب مسجد اعلام کرده است.

بهره مندی تمام روستاهای شیروان از نعمت مسجد

حجت‌الاسلام عباس محمدزاده، رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان شیروان، گفت: از 220 مسجد ثبت شده تعداد 24 باب در داخل شهر و 196 مسجد در 164 روستای این شهرستان قرار دارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 10 مسجد روستایی در حال مرمت و بازسازی است، اعتبار بازسازی این مساجد را بر عهده خیرین و کمک های مردمی اعلام کرد و گفت: این طرح با مشارکت مردم و کمک های خیران تا پایان سال به اتمام می رسد.

رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان شیروان با بیان اینکه 120 مسجد این شهرستان نیازمند مرمت و تعمیر است، از اختصاص مبلغ 530 میلیون تومان اعتبار برای بازسازی مساجد از محل اعتبارات سفر رهبری خبر داد و گفت: از این تعداد 108 مسجد با اعتبارات سفر رهبری، بازسازی و مرمت می شود.

حجت الاسلام محمدزاده، بیشترین تعداد مساجد ثبت شده روستایی را متعلق به روستای زیارت با 9 مسجد ذکر کرد و گفت: با توجه به زندگی طایفه ای افراد در این روستا، هر طایفه با کمک های مردمی، مسجدی را احداث کرده است.

رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان شیروان، روستاهای گلیان و حسین آباد را به ترتیب با تعداد پنج و سه مسجد در زمره بیشترین مساجد ثبتی روستایی برشمرد.

حجت الاسلام محمدزاده بیان کرد: در شهرستان شیروان 64 بقعه متبرکه، 518 موقوفه و 20 حسینیه، مهدیه و فاطمیه به ثبت رسیده است.

از آنجایی که جایگاه ویژه مسجد از صدر اسلام و رویکرد فرهنگ ‌محور این مرکز عبادی از بدو پیروزی انقلاب اسلامی جلوه‌ای مضاعف یافته و این اماکن مقدس به عنوان پایگاه مبارزه و مقاومت مطرح بوده و هست ذکر این نکته لازم است که امروز در شرایط کنونی در عرصه تهاجم بی‌امان جنگ‌نرم هیچ مرکز یا نهادی نمی‌تواند مانند مسجد مرکز مقاومت و خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان باشد، لذا با توجه به مباحث مطرح شده و متولیان متعدد حوزه مساجد به نظر می رسد غربت مساجد آنچنان است که حتی آمار دقیقی از بدیهی ترین موضوع که همان تعداد مساجد است، در دست نیست و هرنهادی به فراخور برنامه ریزی های خاص خود آماری را به ثبت رسانده است.
 

با این تفاسیر و با عنایت به آمار و ارقام متفاوت در حوزه کمی مساجد، به نظر می رسد با توجه به ضرورت احصاء مساجد در راستای برنامه ریزی های آینده و سنجیدن نیاز مردم برای بهره مندی از مساجد باید مسئولان و متولیان امر اجرای برنامه های کاربردی خود را تسریع کرده و هرچه زودتر غبار مظلومیت را از چهره مساجد بزدایند. چراکه برای هر نوع برنامه ریزی در هر حوزه به ویژه حوزه فرهنگی، با در دست داشتن آمار و اطلاعات دقیق و صحیح می توان به تصمیمات مهم نائل آمد. 
 

 پایان پیام/