به گزارش خبرنگار شبستان، نشست تخصصی چرایی و چگونگی تدوین تاریخ شفاهی مطبوعات چهارشنبه 21 اردیبهشت در سرای روزنامه‌نگاران واقع در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شد.
در این نشست، فرید قاسمی، استاد مطبوعات و نویسنده کتاب‌های تاریخ شفاهی مطبوعات گفت: تاریخ شفاهی در عرصه مطبوعات ایران بسیار جوان است و هر گاه گفت‌وگوهایی صورت گرفته به جهت نوشتن تاریخ شفاهی نبوده است بلکه به مناسبتی خاص انجام گرفته است.
وی افزود: در عرصه تاریخ شفاهی مطبوعات زمانی که در تماشاگه مطبوعات بودیم نخستین تجربه راه‌اندازی بخش تاریخ شفاهی مطبوعات و تجربه اجرایی این کار را پیدا کردم و در آنجا بود که 15 تا از مصاحبه‌هایم در مجله بخارا و سپس توسط انتشارات ققنوس در جلد نخست کتاب تاریخ شفاهی مطبوعات به چاپ رسید.
وی تصریح کرد: تاریخ شفاهی مطبوعات چیزی نیست که هر وقت خواستیم بنویسیم زیرا کسانی را که ما به سراغ‌شان می‌رویم همیشه نیستند.
وی ادامه داد: روزنامه‌نگار تاریخ‌ساز عرصه‌های مختلف است چرا که دانسته‌هایی از پشت صحنه و روی صحنه اتفاقات دارد که کسی از آنها خبر ندارد و نوشتن این دانسته‌ها بسیار مهم است.
وی ادامه داد: در نوشتن تاریخ شفاهی مقبولیت مصاحبه‌کننده برای مصاحبه‌شونده امری مهم است چرا که وی را می‌شناسد و به راحتی حرف‌های خودش را می‌زند، از این رو من همیشه سعی کرده‌ام کسانی را که برای مصاحبه انتخاب می‌کنم مقبولیت داشته باشند.
قاسمی یادآور شد: قضیه تاریخ شفاهی از آنجا آغاز شد که برخی از افراد کم‌سواد یا بی‌سواد می‌خواستند خاطرات خود را مکتوب کنند بعدها کسانی نیز به این مسئله علاقه‌مند شدند و کارهایی را به ثبت رساندند اما آنچه مسلم است اینکه در حوزه تاریخ شفاهی مطبوعات کارهایی که صورت گرفته است تنها قطره‌ای از دریاست.
این نویسنده و پژوهشگر اضافه کرد: نهادهایی در زمینه تاریخ شفاهی فعالیت می‌کنند اما به سراغ مطبوعاتی‌ها نمی‌روند اگر هم به سراغ آنها رفته‌اند به جهت فعالیت‌های مطبوعاتی آنها نیست بلکه به دلیل دیگر فعالیت‌هایی است که این افراد انجام می‌دهند.
وی اظهار کرد: مصاحبه‌کننده‌ای که قصد تألیف تاریخ شفاهی مطبوعات دارد باید اطلاعات کافی داشته باشد و به نکاتی توجه کند، گاهی ممکن است کل اختیار به مصاحبه‌شونده واگذار شود تا اینکه اعتماد لازم و کافی به وجود آید. همچنین پرسش‌هایی که طرح می‌شود نیز بسیار مهم است.
وی گفت: در تألیف تاریخ شفاهی افراد عجول و پرحرف مصاحبه‌گران خوبی نیستند چرا که اصولا با افرادی وارد کار می‌شوند که دوره جوانی را پشت سر گذاشته‌اند و وارد دنیای پیری و میان‌سالی شده‌اند، بنابراین مصاحبه‌گر باید به همه نکات ریز و درشت در این زمینه عمل کند.
وی عنوان کرد: در تألیف تاریخ شفاهی به دلیل اینکه مصاحبه‌شونده بازیگر یک رویداد یا تماشاگر آن بوده است بنابراین به وجود آوردن اعتماد آن بسیار مهم است پس مصاحبه‌گر باید به گونه‌ای عمل کند که اعتماد آن دو مصاحبه‌شونده را بدست آورد تا اطلاعات مورد نیاز خودش را در پی مصاحبه و گفت‌وگو بدست آورد.
قاسمی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در مجموع ما اسنادی را نیاز داریم که مکمل اسناد باشند. مجموعه تاریخ شفاهی‌هایی که در جهان به زبان فارسی انجام شده است به نظرم کارهای انجام شده عمومی است، من بهترین‌ها را کار مرتضی رسولی می‌دانم که در عین حال که حفظ حرمت کرده است توانسته به ایستگاه‌ها به مرور دست پیدا کند، مجموعه آقای رسولی قوت بیشتری دارد.
فرید قاسمی با بیان اینکه باید بین تاریخ روزنامه‌نگاری در ایران و تاریخ روزنامه‌داری تمییز قایل شویم، گفت: تاریخ روزنامه‌نگاری در ایران از ابتدا افتخارآفرین است، اگر بحثی هست در مورد تاریخ روزنامه‌داری است.
وی تصریح کرد: روزنامه‌نگاران ایرانی از همان ابتدای کار سعی کردند با ترجمه اخبار خارجی با نوآوری و خلاقیت به کار خود ادامه دهند.
وی یادآور شد: بسیاری از اولین‌های عرصه روزنامه‌نگاری را در دوران ناصری و مظفری می‌بینم، خواهش می‌کنم زحمات روزنامه‌نگاران قبل از مشروطیت در آن حال و هوا را فراموش نکنید.
نشست تخصصی چرایی و چگونگی تدوین تاریخی شفاهی مطبوعات عصر امروز در سرای روزنامه‌نگاران واقع در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما