نگاهی متفاوت به نوع رابطه ما با امام زمان(عج) / رابطه حقیقی یا حقوقی ؟

محمد شجاعی، کارشناس مسایل دینی و استاد سطح عای حوزه در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت:  ما در دینمان با موضوع بسیار مهمی به نام ارتباط با معصوم سروکار داریم اما این که معنای این حضور و ارتباط چیست و این حضور قرار است در زندگی ما چه نقشی داشته باشد؟ و ما از طریق برقراری ارتباط با یان شخصیت ها به کجا میرسیم؟ سوالاتی است که می بایست با توجه و دقت در رابطه با پاسخ آنها تامل و تفکر کرد؟
خداوند حکیم است و به منظور خاصی معصومین را در مسیر زندگی ما قرار داده و میان ما و آنها پیوند برقرار کرده است. در قرآن دو آیه ویژه وجود دارد که می فرماید: «هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعاً ثُمَّ اسْتَوَی ...»و« وَسَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا » این دو آیه بیانگر این حقیقت است که هدف از خلقت جهان، انسان است.

وی افزود: اگر بخواهیم به فلسفه وجودی معصوم در زندگی آگاهی پیدا کنیم ابتدا باید خود را بشناسیم کما اینکه برای آشنایی با فلسفه تمام احکام ابتدا باید انسان را شناخت چون «انسان شناسی» محور تمام علوم و معارف است. همچنان که امیرالمومنین حضرت علی (ع) می فرماید: «لاتَجهَل نَفسَکَ فانّ الجاهلَ بِمعرفةِ نفسهِ جاهِل بکلّ شَیئ» نسبت به نفس خویش جاهل مباش که جاهل به معرفت نفس (در واقع) به همه چیز جاهل است. بنابراین برای شناخت دین، اول باید با خود آشنا شویم. 

ساختار وجودی انسان به گونه ای است که نیاز به حضور معصوم دارد. حال باید دید در ساختار وجودی ما آنچه اقتضای وجود معصوم را در زندگی می کند چیست؟
این کارشناس مباحث مهدویت در ادامه با اشاره به ابعاد مختلف انسان تصریح کرد: انسان ابعاد مختلفی دارد که یک بخش از آن بخش گیاهی است که مسئولیت رشد ، تغذیه و تولیدمثل و ... را بر عهده دارد. بخش دیگر بخش حیوانی است مربوط به اموری مانند کشش به جنس مخالف، ازدواج و تشکیل خانواده ، تعهدات ، احساسات و مسئولیت پذیری در قبال ارتباط با دیگران می شود . بخش دیگر انسان بخش عقلانی است که انسان را به مطالعه و تحقیق درباره رمز و رازهای جهان خلقت و تولید علم و کشف مجهولات وادار می کند و انسان ان را در استخدام همین بخشها به کار می گیرد. اما بخش عالی انسان «فوق عقل» است که به واسطه آن انسان، کشش های بی نهایت به سمت کمالات نامحدود پیدا می کند.

معشوق واقعی انسان های روی زمین را بشناسیم
انسان به واسطه این بخش، قابلیت «تربیت نامحدود» پیدا می کند و عاشق کمالات بی نهایت و جذب آنها می‌شود. کمال مطلق و بی نهایت در نظام هستی نیز یک وجود بیشتر نیست و ان وجود «الله» تبارک و تعالی است که انسان به واسطه داشتن «فوق عقل» معشوقی به نام الله و کمال بی نهایت را می باید.

به عبارت دیگر الاه بخش های گیاهی انسان، کمالات گیاهی ، الاه بخش های حیوانی او، کمالات حیوانی و الاه بخش عقلی انسان، علم و مطالعات و الاه بخش فوق عقل انسان، الله است. به این ترتیب گزاره «لا اله الا الله » که در دین به عنوان اصلی ترین گزاره وجود دارد ناظر بر بخش انسانی است که حکایت از بخش فوق عقلانی دارد. و گرنه «الله» معشوق هیچ یک از بخشهای انسان غیز از فوق عقل نیست.

شجاعی ضمن تبیین اهمیت بخش فوق عقل و کارکردهای آن در وجود انسان خاطرنشان کرد: نگاه انسان به عالیترین درجه وجودی خود، یعنی فوق عقل است که شخصیت اصلی او را شکل می دهد و باعث تمایز انسان از سایر موجود می شود. با توجه به دو آیه فوق الذکر چنین نتیجه می گیریم که اقتضای فوق عقل، عشق به الله است و انسان می خواهد به این معشوق برسد. به این معنا که دوست دارد شبیه او باشد چون اساساً چنین خلق شده است.

وجود فوق عقل که انسان را بی نهایت طلب می کند حاکی از عشق به بی نهایت است و معنای حدیث قدسی که می فرماید: عبدی اطعتنی جتی جعلک مثلی ... نیز همین است. به عبارت دیگر دین مسئول پرورش حس بی نهایت طلبی در انسان است تا به جای هدر دادن این ویژگی برای کسب کمالات محدود زمینی، آن را در قرب به خدا مصرف کند.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: دین حیات طیبه جاودانه را برای انسان تامین می کند که بدون آن هرگز انسان از سطح کمالات حیوانی بالاتر نمی رود. این دین است که به انسان می گوید تو «الهی» جز کمال مطلق نداری ! پس جوانی و عمر خود را صرف کمالات نامحدود مکن و به دنبال کمال بی نهایت باش. اما چگونگی طلب کردن این کمال بی نهایت چیزی است که انسان نمی داند. وقتی من عاشق کمال بی نهایت هستم باید بدانم که چگونه می توانم شبیه آن باشم؟

من با امام رابطه حقیقی دارم یا حقوقی؟
بر اساس آیات قرآنی انسان به واسطه داشتن نفخه الهی، خلیفه الهی در زمین و خلیفه الله است. خلیفه یعنی کسی که مظهریت خدا را پیدا می کند. پس این نیروی خلیفه شدن در انسان باید پرورش پیدا کند و انسان برای این کار نیاز به الگوها و نمونه هایی از الله و مظاهر الهی در روی زمین دارد تا با اطاعت از آنها، دوست داشتن آنها و الگو قرار دادن آنها بتواند «فوق عقل» و «جنبه انسانی» خود را تربیت کرده و به کمال مطلوب و به هدف خلقت و سعادت ابدی نایل شود. اینجاست که جایگاه معصوم به عنوان «مظهر خدا بر روی زمین» روشن می شود.

این مدرس و مبلغ بین المللی معارف مهدویت در ادامه ضمن تبیین و تشریح جایگاه و مقام معصومین در زمین گفت: خداوند در قرآن می فرماید: من از روح خودم در انسان دمیدم و براساس روایات این روح همان حقیقت معصومین علیهم صلوات الله است که وجودهای ماوراء مادی و مافوق زمان و مکان هستند. حقیقت انسان یک حقیقت سه مرحله ای است «قبل از دنیا»، «دنیا» و  «بعد از دنیا» را شامل می شود . اگر ما همین بدن جسمانی بودیم موضوع «معاد» برای ما معنا نداشت . چون معاد به معنای بازگشت است ؛ یعنی ما قبلاً در جایی بوده ایم که اصل و ریشه ماست و سپس به زمین آمده ایم و مدتی در زمین هستیم و سپس دوباره به جایگاه اولیه خود بازمی گردیم. از این مقدمه فشرده این نتیجه به دست می آید که ما نسبت به اهل بیت دو نوع رابطه داریم نخست؛ «رابطه وجودی» به این معنا که آنها اصل و ریشه ما هستند و به آن «رابطه حقیقی» گفته می شود و رابطه دوم این است که آنها در روی زمین، الگو و مربیان ما هستند. یا به عبارت بهتر متخصصین معصومی که تنها آنها می توانند ما را به هدف خلقت نایل کنند.
وی یاد آور شد: آیات فراوانی در قرآن ما را به معصوم ارجاع می دهد ومودت آنها را برای ما واجب می شمارد و آنها را به عنوان موجوداتی که تمام تخصصهای لازم و باطن آیات الهی را در دست دارند معرفی می کند. قرآن می فماید: « فی کتاب مکنون لا یمسه الا المطهرون» و باز می فرماید: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا.» آنها پاکانی هستند که به وسیله خدا از یک عصمت ویژه و فوق العاده برخوردارند که بای رهبری انسان مورد نیاز و لازم است و انسان در مسیرحرکت خود و رسیدن به معشوق اصلی تنها به الگو و مربی معصوم نیاز دارد.
ما معتقدیم قرآن کریم کتاب راهنما و قانون اساسی زندگی انسان است و معصومین علیهم السلام نیز مجریان این قانون اساسی هستند. پس معصوم با ما دو نوع نسبت دارد. نخست این که اصل و ریشه ماهستند و خدا نور و روح بی نهایت ما را از نور آنها خلق کرده است و دوم رابطه حقوقی؛ که خداوند آنها را الگو و امام ما قرار داده است و ما باهمه معصومین علیهم السلام این نسبت را داریم. اما با توجه به این که ما در زمان یک امام معصوم خاص هستیم هر کس موظف است که معصوم زمان خود را بشناسد و در پیوند با او، خود را به هدف خلقتش برساند.

امیرالمومنین(ع) فرزندش حضرت مهدی(عج) را آواره ی طرد شده می داند
به همین دلیل پیامبر(ص) فرمود: « من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة ..»هر کس بمیرد در حالی که امام زمان خو را نمی شناسد به مرگ جاهلیت مرده ایت. از حضرت سوال کردند که مرگ جاهلیت چیست؟ فرمودند: «کفر، نفاق و ضلال » بنابراین اگر انسان با متخصص زمان خود پیوند نداشته باشد به هیچ وجه نمی تواند مسیر قرب به خدا را طی کند به همبن جهت اهل بیت در غدیر در کنار قرآن معرفی می شوند. « إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا- کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ. »

شجاعی خاطرنشان کرد: همیشه در کنار قرآن یک حجت الهی حی و زنده وجود دارد بنابراین وظیفه ماست که متخصص زمان خود را بشناسیم، ولی صرف شناخت فایده ندارد بلکه پیوند با ایشان مهم است. مردم هر زمانی طبق فرمایش امام صادق (ع) موظف هستند که خود را به امام زمان خود رسانده و او را در انجام وظایف الهی یاری کنند. از سوی دیگر خداوند نیز مهم ترین سوال قیامت را مسئله « پیوند با مظهر الهی» برای رسیدن به هدف خلقت قرار داده است.« یَوْمَ نَدْعُواْ کُلَّ أُنَاسِ بِإِمَامِهِمْ.....» روزى که هر گروه را با امام و پیشوای آنها می خوانیم !
این کارشناس مباحث تخصصی مهدویت خاطرنشان کرد: زمانی که ما در آن به سر می بریم، زمان بسیار خاصی است چرا که متاسفانه حجت حی و زنده خدا در غیبت است و به تعبیر امام علی (ع) « صاحب هذا امر الامر الشرید الطرید الفرید الوحید» او در میان شیعیان خود نیز آواره ی طردشده ی تنهای غریب است!! این بسیار باعث تاسف است که پدرآسمانی ما در چنین وضعیتی به سر می برد اما سوال اساسی آن است که چرا؟ جواب این سوال نیز در کلمات شخص معصومین علیهم السلام بیان شده است.
وی تصریح کرد: «امام» غیر از «پیامبر» است. «پیامبر» یک وظیفه تبلیغی برعهده دارد اما «امام» وظیفه هدایت و رهبری جامعه را دارد پس مردم باید خود را در اختیار امام قرار دهند. قرآن از اهل بیت به عنوان اولی الامر یاد کرده است . «اطیعوا الله و اطیعوالرسول و اولو الامر منکم ..» این اطاعت در قرآن به شکل مطلق بیان شده یعنی اولوالامر نیز مانند خدا واجب الاطاعه هستند. امام زمان در دسترس ما نیست چون زمینه ای برای حضور با یهتر بگوییم ظهور حضرت وجود ندارد . حضرت باید امور مردم را در دست داشته باشند چرا که ولی امر است ومتاسفانه امروز امور مردم جهان به دست غیر معصوم و طاغوت ها افتاده که حزب شیطان هستند.

به شیخ مفید فرمود: من تنها دو درخواست از شیعه دارم
برای آمدن ایشان باید زیمنه ای فراهم شود چون ایشان دشمنان فوق العاده خطرناکی دارند که با وجود علم به حضور ایشان اما در صدصد نابودی حضرت هستند. در اعترافات بسیار زیادی، آنها خود را برای مبارزه و نابودی حضرت آماده کرده و بارها در فیلم های فراوان و بازی های یارانه ای فراوان خود اذعان کرده اند که ما باید خود را برای نابودی پسر پیامبر اسلام (ص) که از مکه ظهور می کند آماده کنیم.
شجاعی تصریح کرد: وظیفه ما نیز در این مجال، درست مقابل آنها و طاغوت های جهانی است که باید زمینه ظهور حضرت را فراهم کنیم. سوال اساسی آن است که ما چگونه می توانیم مقدمات ظهور را فراهم کنیم؟ این مسئله در نامه حضرت حج (عج)به شیخ مفید دو شرط را بیان می کند که توسط مردم باید تحقق پیدا
کند می فرمایند من آماده هستم اما مردم برای استفاده 2 شرط را باید رعایت کنند. یک: وفاداری نسبت به حضرت دوم: همدلی ! وفاداری یعنی شما امام خود را بشناسی که اصل و ریشه توست و باید نسبت به او مودت داشته باشی یعنی دوست داشتن توام با فداکاری و ایثار! همدلی نیز یعنی همه با هم کمک کنید و باهم موانع را برطرف کنید یک نفر نمی تواند کاری از پیش ببرد.
حال برای این که همه زندگی با آن حضرت را دوست داشته باشند و برایشان اهمیت داشته باشد و از زندگی حیوانی خسته شده و خود را لایق زندگی و حیات طیبه بدانند و حاضر باشند که با هم همدلی کرده و تا پای جان برای ظهور و حکومت حضرت و آرمان خود تلاش کنند، تحقق این امر، نیاز به کار فرهنگی و ارائه معرفت دارد. باید با فعالیت های فرهنگی موثر و عمیق مردم را با هدف خلقت شان، با جایگاه معصومین در نظام خلقت، با نحوه و چگونگی نسبت آنها با دین و نیازشان به دین و نسبت آنها با معصوم به شکل حقیقی و حقوقی و وظایفی که به عنوان یک انسان در مقابل امام انسانیت دارند، آشنا کرد.
وی افزود: فعالیت های فرهنگی به فرمایش مقام معظم رهبری باید اثرگذار باشد. ایشان می فرمایند: « در کشور ما کار فرهنگی زیاد است اما تاثیرگزار نیست.» چرا؟ چون سطحی، ظاهری و رو بنایی است. عمیق و زیربنایی نیست.
حال اگر همه مردم نسبت به امام خود به معرفت و حس برسند ووفادار باشند مانند یک خانواده این وفاداری و همدلی باعث می شود که ما همگی و هم صدا حضرت را بخواهیم و برای برطرف کردن موانع تلاش کنیم که در کنار تلاش به مدد الهی نیز نیاز داریم.

خلاء حضور امام در زندگی ما احساس می شود؟
به همین جهت شخص حضرت تاکید می کنند که « اکثروا الدعا بتعجیل الفرج فان ذلک فرج »؛ زیاد برای فرج دعاکنید که این کار فرج شما را نیز فراهم می کند. دعا چه زمانی اثرگذار است؟ زمانی که از صمیم قلب و با صداقت همراه باشد. یعنی انسان دعا را صرفا نخواند بلکه از خدا درخواست کند. یعنی انسان باید با خودشناسی به جایی برسد که بفهمد چقدر به حضور یک معصوم و پدر آسمانی نیاز دارد؟ و جای او را خالی ببیند و با خالی دیدن آن از خدا فرج او را بخواهد . کما این که اگر کسی پدر یا مادر یا عزیزی از او دور باشد از دوری و خلاء او دلتنگ شده و از خدا برطرف شدن موانع این دوری را می خواهد. باید با همین صمیمیت از خدا برطرف شدن موانع ظهور را خواست و نیاز است که ما این خلاء را احساس کنیم.
این کارشناس دینی فرهنگی گفت: اما احساس و درک این خلاء میسر نمی شود مگر با خودشناسی، طبق فرمایش امام صادق (ع) دعای ما باید دعای غریق باشد یعنی می بایست مانند یک فرد در حال غرق شدن دعا کنیم. حضرت داستان بنی اسراییل را در همین رابطه بیان می کند که به دلیل نافرمانی خدا به آنها غضب کرد و وقتی این سختی را احساس کردند همه مضطر و همدل شده برای برطرف کردن این مانع، همگی 40 شبانه روز به معنای حقیقی به درگاه الهی دعا کردند و از خدا کمک خواستند.
این وفاداری ، همدلی و اضطرار در دعا باعث شد که خدا رحم کرده و 170 سال را به آنها ببخشد و مدت غیبت پیامبر الهی یعنی حضرت موسی را تعجیل کند. امام صادق (ع) پس از نقل این ماجرا می فرمایند : اگر شما نیز مانند بنی اسراییل دعا کنید خداوند باقیمانده غیبت را برشما می بخشد. در واقع حضرت با این ییان، یک راهکار اساسی به ما می دهند که اگر این گونه نباشید و با احساس نیاز و دعای مضطر دعا نکنید، این مصیبت و غیبت تا پایان خود ادامه می یابد .
به همین جهت ما در تمام فعالیت های کشوری و بین المللی خود تلاش می کنیم با معرفی عمیق حضرت به مردم کشورها و جهان زمینه وفاداری و همدلی جهانی نسبت به حضرت و زمینه دعای مضطرانه برای حضرت را فراهم کنیم .

پایان پیام/