حجت‌الاسلام رحیم کارگر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان ضمن تشریح دوران سخت امامت حضرت جواد (ع) گفت: این دوران بسیار عجیب و حساس است، هرچند ما قایل به مشابهت‌سازی تاریخی نیستیم اما این دوره شباهت زیادی به حوادث امروز جامعه ما دارد، ما در این زمان شاهد تحولات فکری، فرهنگی و سیاسی گسترده‌ای هستیم که چند ویژگی خاص برای آن را می‌توان برشمرد؛ موضوع نخست: تهاجم فرهنگی؛ یعنی با بازشدن باب ترجمه (نهضت ترجمه) که در آن دوران شکل گرفت و همه افکار و آثار غیرمسلمانان ترویج می‌شد شاهد هجمه همه‌جانبه فکری، اعتقادی و فرهنگی و ورود افکار و عقاید گوناگون به جهان اسلام هستیم که لازم بود در برابر این هجمه فرهنگی کاری انجام شود.
وی با بیان اینکه اصل موضوع ترجمه کار خوبی بود اما به دلیل عوارض و تبعاتی که این کار به دنبال داشت نیاز بود در رابطه با آن برنامه‌های جدی صورت بگیرد، خاطرنشان کرد: نکته دوم حضور فعال دانشمندان یهودی و مسیحی بود که چه در ظاهر و چه پشت پرده از هیچ تلاشی برای پایین آوردن ارزش‌های دین اسلام و هجمه به مسایل اعتقادی و تبلیغ افکار و آرای خود فروگذار نکردند.
جواد الائمه (ع) شیعه را به سلامت وارد حساس ترین دوران تاریخی خود کرد
این نویسنده و پژوهشگر دینی موضوع دستگاه خلافت را از دیگر معضلات دوران امام جواد(ع) برشمرد و افزود: خلفای بنی‌عباس نیز چیزی کم از بنی‌امیه نداشتند و سعی می‌کردند افکار مختلف بخصوص افکار معتزلی و عقاید کلامی اهل سنت را به شدت تبلیغ و ترویج کنند تا بتوانند جایگاه امامت و ولایت را در میان مسلمانان و شیعیان خدشه‌دار کنند اما عجیب ترین نکته در دوران حضرت، شکل‌گیری جریان‌های انحرافی و مدعیان دروغین است که به اسم امامت، حق و ولایت به ترویج افکار و آرای باطل خود می پرداختند.
وی افزود: در این دوران شاهد فعالیت گسترده مجسمه، اهل حدیث، واقفیه، زیدیه، صوفیه و معتزله هستیم که فعالیت هر یک از آنها نوعی ضربه‌زدن به آرمان‌های اسلام ناب محمدی (ص) بود و از این جهت وظیفه امام جواد (ع) بخصوص با توجه به سن کم حضرت بسیار سنگین و حساس بود.
حجت‌الاسلام کارگر ضمن تشریح فعالیت‌های مختلف امام در زمینه‌های گوناگون تصریح کرد: جوادالائمه(ع) در دو جبهه فرهنگی و سیاسی به مجاهدت و تلاش علمی، سیاسی و اجتماعی پرداخت و با اقدامات بسیار مؤثر و سرنوشت‌ساز خود توانست تا حدودی جلوی این انحرافات را حداقل در جامعه شیعیان بگیرد و آنها را از یک مرحله حساس وارد مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله تاریخ تشیع کند. یعنی شیعیان به کمک و رهبری ایشان وارد عصر قبل از غیبت شدند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: عصر قبل از غیبت عصر بسیار مهم و حساسی برای جامعه شیعی به شمار می‌آید که باید خود را آماده ورود به دوران غیبت صغری و سپس غیبت کبری می‌کرد و خود را با پنهان‌زیستن امام، نبود امام و عدم ارتباط مستقیم با او وفق می‌داد. همچنین باید آماده سختی‌های دوران غیبت کبری و انتظار می‌شد که این وظیفه دشوار بر دوش امام جواد (ع) و سپس امام هادی (ع) قرار گرفت و این دو بزرگوار تلاش کردند تا جامعه به سلامت وارد مرحله بعد شود.
زندگی امام جواد (ع) نمونه کاملی از مبارزه با انحرافات فکری و اعتقادی
وی خاطرنشان کرد: امام جواد (ع) با طیف مختلفی از گروه‌ها، نحله‌ها و جریان‌های فکری، فرهنگی و سیاسی روبرو بود و لازم بود در برابر هر یک از آنها موضع‌گیری خاصی داشته باشد. امام قاطعیت خاصی در طرد و مخالفت با جریان‌های انحرافی داشتند و شاخصه‌ها، معیارها و ملاک‌های مهمی برای شناخت جریان‌های حق از جریان های انحرافی ارایه دادند، که همان معیارها امروز نیز به درد جامعه ما می‌خورد. چون امروز می‌بینیم جریان‌های انحرافی افکار و ادعاهای انحرافی به نام اسلام شکل می‌گیرند و با ظاهرسازی مردم را به سوی خود جذب می‌کنند در حالی که زندگی امام جواد (ع) نمونه کاملی از مبارزه با این نوع انحرافات است.
حجت‌الاسلام کارگر در ادامه تصریح کرد: هر کس که امروز به سمت این جریان‌ها و بدعت‌ها کشیده شود در واقع از خط امام جواد (ع) خارج شده است. امام در برابر زیدیه بسیار قاطع بود و آنها را مانند ناصبی‌ها می‌دانستند، ناصبی‌ها گروهی هستند که با اهل بیت (ع) عداوت و دشمنی داشتند اما زیدیه به ظاهر به چند امام از امامان شیعه معتقد بودند اما در واقع تیشه به ریشه اسلام واقعی می‌زنند. حضرت جواد (ع) در برابر واقفیه نیز همین گونه رفتار می‌کردند، آنها گروهی از شیعیان و یاران ائمه بودند که به دلیل طمع‌ورزی و مال‌دوستی به وادی انحراف رفته و اموال اهل بیت را تصاحب کردند. امام به شدت با آنها مخالفت فرمود و به شیعیان خود فرمود که صفوف خود را از آنها جدا کنید.
این مؤلف حوزوی در ادامه با تشریح نوع برخورد حضرت جواد (ع) با سایر گروه‌های فکری در آن زمان گفت: حضرت در برابر معتزله نیز برخورد عالمانه و دقیقی داشتند. مناظرات مشهوری فقهی و کلامی امام جواد (ع) با دانشمندان آنها از جمله یحیی بن اکثم و سایر علمای آنها در تاریخ بسیار برجسته و آشکار است. حضرت جواد (ع) در موارد و فرصت‌های مناسب و با استدلالات بسیار عالمانه با آنها مناظره می‌کرد و اشتباهات و افکار نادرست آنها را بازگو می‌فرمود.
تغییر مسیر شیعه با تربیت شاگردان تاثیرگذار
وی افزود: امام نهم شیعیان در رابطه با غالیان، مجسمه و اهل حدیث نیز همین رویه را داشتند و غالیان را لعن و نفرین کرده و صف شیعیان را از آنها جدا می‌نمودند، بنابراین لازم است ما در مواقعی صفوف خود را از دشمنان جدا کرده و از آنها اعلام تبری کنیم.
حجت‌الاسلام کارگر اظهار داشت: حضرت جواد (ع) خطر این جریان‌های انحرافی را تا حدودی از جهان تشیع و مکتب اهل بیت (ع) دور کردند اما فعالیت دیگر ایشان تربیت شاگردانی بارز و تأثیرگذار مانند علی بن مهزیار، احمد بن ابی نصر بزنطی، زکریا بن آدم و احمد بن محمد خالد برقی است. قریب به 110 نفر از افراد برجسته شیعه از شاگردان امام بودند که تحت تربیت و تعلیم حضرت قرار گرفتند و امام از طریق تربیت این افراد توانست مسیر شیعه را به سوی آینده روشن باز کرده و شیعه را از یک پیچ تاریخی حساس و مهم عبور دهد.
تشکیل سازمان وکالت و رهبری آن از دیگر مواردی بود که حجت‌الاسلام کارگر به آن اشاره کرد و افزود: این سازمان یک سازمان منظم و حساب‌شده بود که مردم می‌توانستند از طریق آن به صورت عالمانه و بسیار محتاطانه با امامان خود ارتباط داشته باشند. حضرت جواد (ع) توانست موقعیت امامت را در آن دوره حساس تثبیت کند چون مأمون و سایر خلفای عباسی سعی کرده بودند با جلب امام رضا (ع) به ایران و قرار دادن حضرت در دستگاه خلافت جایگاه امامت را متزلزل کنند اما جوادالائمه (ع) مانع این کار شد و اتفاقا توانست با وجود سن کم که در 25 سالگی نیز به شهادت رسید این جایگاه را تثبیت و ترسیم کند و به عبارت دیگر چهره درخشان امامت را به جهان اسلام عرضه نماید به گونه‌ای که دشمنان نتوانستند در این زمینه مانعی بر سر راه فعالیت‌های حضرت ایجاد کرده و کار خاصی در این زمینه انجام دهند.
پایان پیام/
نظر شما