جعفر بای، آسیب شناس علوم رفتاری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان با بیان اینکه مشکل کاهش باربری در کشور ما یک مساله فرهنگی است تا اقتصادی گفت:در حال حاضر قشر پایین جامعه فرزندآوری دارند، و قشرهای متوسط و بالای جامعه فرزندآوری را ترک کرده اند. نگاه کردن به کاهش باروری به عنوان یک پدیده اقتصادی یک نگاه تک‌بعدی و تفسیر غلط است.
وی با بیان اینکه انسان موجودی است که میل به جاودانگی دارد اظهار کرد: چون مرگ بین انسان و دنیای وی انقطاع ایجاد می کند به همین دلیل متوسل به ازدواج و فرزندآوری می شود، یعنی با وجود فرزند آوری جاودانگی خود را اثبات می کند.
بای در ادامه تصریح کرد: اما متاسفانه این تهاجم فرهنگی، تغییرات و دگرگونی‌های فرهنگی و اجتماعی، انقطاع و گسست موجب شده است که فرزندان ادامه والدین بر روی زمین نباشند و این ادامه دهندگی و پرچمداری را انجام ندهند.
این آسیب شناس مشکلات اجتماعی، افزایش مطالبات به هم خوردن توازن داشته و خواسته و هزینه‌های سرسام آور فرزندآوری را از جمله عواملی برشمرد که موجب شده فرزندان ادامه دهنده والدین در زمین نباشند.
وی ادامه داد: علاوه بر موارد فوق گاهی اوقات خود فرزند، عامل چالش، درگیری و نزاع بین اعضای خانواده محسوب می شود به دلیل اینکه در حال حاضر ارتباطات اجتماعی داخل خانواده کاهش یافته و بگو مگوها جایگزین نشست های دلنشین و لذت بخش زندگی شده است این امر موجب شده که فرد به لحاظ اجتماعی هیچ تمایلی به فرزندآوری نداشته باشد.
این آسیب شناس با اشاره به مساله اقتصادی فرزندآوری گفت: در حال حاضر فرزندآوری از لحظه انعقاد نطفه تا مراقبت های دوران بارداری و بعد سزارین که در حال حاضر مد شده و سایر هزینه‌های جانبی مانند تهیه اسباب بازی دارای هزینه های بیشماری است.
بای با اشاره به نقش مهم اسباب بازی ها در تغییرات فرهنگی تصریح کرد: ما وقتی ماشین آلات و اسلحه در مدلهای مختلف را در اختیار فرزندان خود قرار می دهیم در واقع نوعی خشونت پروری در خانواده ترویج می دهیم.
مساله اقتصادی در رتبه سوم عدم گرایش به فرزندآوری
وی با بیان اینکه مساله اقتصادی در رتبه سوم عدم گرایش به فرزندآوری قرار دارد خاطرنشان کرد: مساله فرهنگی در اولویت اول قرار دارد که نمی تواند فرد را اقناع کند.
بای با بیان اینکه سیاست های تشویقی دولت هم یک سیاست اثربخش و کارآمد در راستای افزایش جمعیت نبود افزود: اشتغال زنان در بیرون از منزل موجب از بین رفتن انرژی و پتانسیل لازم برای ایفای نقش مادری و همسری انها شده است و همچنین طولانی بودن دوران تحصیل و کسب مهارت نیز در عدم گرایش زنان به فرزندآوری مهم بوده است.
بلوغ جنسی تا بلوغ اقتصادی خط قرمز جرم
این آسیب شناس، بلوغ جنسی تا بلوغ اقتصادی را در ایجاد جرم مهم خواند و گفت: زمانی که بیداری جنسی اتفاق می افتد تا به بلوغ اقتصادی برسد فرایندی طولانی را طی می کند که این امر خط قرمز جرم محسوب می‌شود.
وی فاصله بین قول و عمل مدیران ارشد را نیز خط قرمز جرم عنوان کرد و افزود: من معتقدم دولت به هیچ عنوان بسته های تشویقی افزایش جمعیت ندارد. چون فرزند آوری محرمانه ترین تصمیم و خصوصی ترین اقدام از ناحیه خانواده است، بنابراین ما باید خیلی حضور، نفوذ و قدرت پیدا کنیم که اجازه ورود به مکانیزم تصمیم اتاق خواب افراد داشته باشیم. این خود یک مساله است.
این اسیب شناس تصریح کرد: (هدیه یک میلیون تومانی رییس جمهور، سکه و ...) تکانه‌های عصبی چندانی را برای اتخاذ تصمیم جهت فرزندآوری نمی تواند ایجاد کند.
دهه 60 بالاترین جهش جمعیتی کشور
وی با بیان اینکه ما در دهه 60 به دلایل فراوان با موج جمعیت مواجه بودیم اظهار کرد: این دهه بالاترین جهش جمعیت کشور بود. جنگ نگرانی هایی را در خانواده ها ایجاد می کند که مردم مصمم به فرزندآوری می شوند. جنگ نه تنها کاهش جمعیت ندارد بلکه موجب افزایش جمعیت هم می شود.
وی ادامه داد: دولت به جهت افزایش جمعیت در دهه 60 به خانواده‌های 7، 8، 9 نفره زمین می داد که این بسته‌ها تاثیر خوبی در فرزندآوری داشتند.
ور اظهار کرد: بعد از جنگ ،تغییرات همه جانبه فرهنگی و اجتماعی شرایطی را فراهم کرد که با کاهش چشمگیر جمعیتی مواجه شدیم و شیب جمعیتی به یکباره از حالت فزاینده به حالت کند سقوط کرد.
موج دوم رشد جمعیت در دهه 80 به دلیل تغییرات فرهنگی محقق نشد
این آسیب شناس در ادامه خاطرنشان کرد: ما در دهه 80 منتظر موج دوم رشد جمعیت توسط دهه شصتی ها بودیم (بچه‌دار شدن دهه 60 ها) ولی این امر به دلیل تغییرات فرهنگی محقق نشد متاسفانه شیب کاهش منحنی بسیار تند شد و با این وضعیت ما دچار یک چاله جمعیتی شدیم.
بای افزود: یعنی تمام امکانات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، بهداشت و درمان که برای دهه 60 ها آماده کرده بودیم بلااستفاده ماند و یک اسیب جدی بر پیکره اقتصاد و یک مشکل اساسی در نظام آموزشی، بهداشتی و اقتصادی کشور ایجاد شد.
وی با بیان اینکه بررسی مساله جمعیتی از لحاظ سیاسی مربوط به مرزها و اهل سنت است گفت: وقتی از پدیده چندفرزندی به تک فرزندی می رسیم، تک فرزندی دچار فقر عاطفی شده و احساس تنهایی می کند و همچنین نظام خویشاوندی بر هم می خورد و پدیده‌ای به نام عمو و دایی معنایی برای آنها پیدا نمی کند.
افراط در نظام تربیتی موجب اختلال می شود
این آسیب شناس با بیان اینکه افراط در نظام تربیتی موجب اختلال و مشکل می شود افزود: آستانه تحمل این نوع کودکان در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی پایین است. زیرا محبت های افراطی والدین موجب ناتوان بودن فقر مهارتی و عدم مسئولیت‌پذیری بچه‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه باید کارکردهای خانواده دوباره احیا شود افزود: هرم قدرت نقش های اجتماعی خانواده و مطالبه‌گری از جمله مواردی است که کارکردهای خانواده را مایوس کرده است بنابراین خانواده دچار یک بیماری مزمن شده که ما باید ان را از این حالت اغما خارج کنیم.
پایان پیام/
نظر شما