روش پژوهشی علامه عسگری نمونه‌ای از جمع میان سنت و مدرنیته است

مدرس حوزه و دانشگاه روش پژوهشی علامه عسگری را مجمع‌البحرین خواند و گفت: روش پژوهشی علامه عسگری نمونه‌ای از جمع میان سنت و مدرنیته است.

به گزارش خبرگزاری شبستان، آیت‌الله سیدمحمد قائم‌مقامی، مدرس حوزه و دانشگاه امروز (13 اردیبهشت) در پنجمین نشست از سلسله‌نشست‌های تخصصی علامه عسگری با موضوع دفاع تقریب‌گرایانه علامه عسگری از مکتب اهل بیت (ع) در خبرگزاری ایکنا گفت: اولین نکته به شیوه تحقیق علامه عسگری برمی‌گردد که آن‌طور که از تحقیقات ایشان برداشت می‌شود روشی است بسیار بدیع و نوین.

 

وی افزود: علامه عسگری مجمع‌البحرینی را به وجود آورد که در شیوه پژوهش انقلابی را ایجاد کرد؛ این شیوه علامه بر اینکه در مکتب روحانیت و فقاهت ریشه داشت از روش‌های مدرن نیز بی‌بهره نبود.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی با بیان اینکه علامه درک کرده بود که دنیای مدرن با همه تباهی‌ها وجوه مثبتی هم دارد، تصرح کرد: طبق دستورات اسلامی باید بتوانیم میان این جنبه‌ها تمییز دهیم و با توجه به اقتضائات زمان مکتب اهل بیت(ع) را پیاده کنیم.

 

وی ادامه داد: به عنوان مثال هنگامی که در سیاست وارد می‌شویم می‌بینیم که دنیای غرب دستاوردهای بسیاری در زمینه تفکیک قوا، انتخابات و غیره دارد، بزرگان علما از قدیم فکر می‌کردند که برخی از این شیوه‌ها، شیوه‌های عقلایی است و باید اخم شود و به این صورت محتوای اسلامی در آنها ریخته شود.

 

این مدرس حوزه و دانشگاه تصریح کرد: با توجه به اینکه جامعه روشنفکری هنوز به بلوغ کامل نرسیده بود و جامعه غربی نیز بن‌بست کامل را درک نکرده بود، دیدگاه مخالف علما غلبه پیدا کرد که می‌گفتند باید علاوه بر شکل و روش‌ها، محتوا نیز از غرب گرفته شود که نتیجه آن غرب‌گرایی افراطی در دوره‌های رضاخان و محمدرضا شاه بود که با انقلاب اسلامی معلوم شد که می‌شود با حفظ ساختارها محتوای اسلامی را رواج داد.

 

وی با اشاره به شرایط اخذ تمدن مدرن ادامه داد: کسی که می‌خواهد در زمینه اخذ تمدن مدرن نظریه‌پردازی کند باید به شدت متدین و هوشیار باشد؛ علامه عسگری نمونه بارز چنین شخصیتی بود که علاوه بر اینکه عمیقا ریشه در روحانیت و فقاهت داشت از شیوه‌های پژوهشی دنیای مدرن نیز استفاده می‌کرد.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی خاطر نشان کرد: در کتاب 150 صحابه ساختگی علامه عسگری نوآوری بسیار ویژه‌ای دارد که حتی تعجب محققان غربی را هم برانگیخته است؛ شیوه ایشان به این صورت است که توانسته با استناد به ادله عقلی و روایی بسیاری از مشهورات تاریخی و کسانی را که امثال طبری، ابن کثیر و غیره به آنها اعتماد کرده‌اند، ساختگی بنامد.

 

این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه علامه عسگری، پژوهشگر مهم‌ترین مقطع تاریخ بشر است، گفت: نوآوری دیگر علامه عسگری این است که می‌فرماید به جای استفاده از عبارت شیعه و سنی باید از عبارت مکتب اهل بیت و مکتب خلفا یاد کرد زیرا این موضوع باعث سوء استفاده می‌شود و بعضی از مسلمان‌ها تنها خود را پیرو سنت اهل بیت(ع) می‌دانند و دیگران را مخالف سنت اهل بیت.

 

وی با اشاره به اینکه تمام مسایل دو مکتب شیعه و سنی یکسان است و تنها در بعضی مسایل فرعی تفاوت وجود دارد، اظهار داشت: نباید تصور کرد در مکتب اهل بیت (ع) مسایلی وجود دارد که در مکتب اهل سنت وجود ندارد؛ از عجایب این است که هر مسئله‌ای را اعم از توحید، عدل، نبوت، معاد، فروع دین و حتی امامت را که بررسی کنیم می‌بینیم که در هر دو مکتب اصل مباحث وجود دارد اما در نوع نگاه به آن تفاوت دیده می‌شود.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی رعایت ادب و احترام را در مباحث علمی با علمای اهل سنت از ضروریات دانست و گفت: از قدیم روش علما این بوده که در عین اینکه با یکدیگر بحث می‌کردند اما از جسارت به طرف مخالف پرهیز می‌کردند.

 

وی یادآور شد: علامه عسگری نیز در عین اینکه خود را وقف دفاع از حریم اهل بیت(ع) کرده بود، اما رعایت ادب و انصاف را همیشه نصب‌العین داشت.

 

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در جهان کنونی به شدت نیاز داریم که مکتب اهل بیت(ع) را بدون تنازل مطرح کنیم، افزود: اگر در معرفی مکتب اهل بیت(ع) رعایت ادب و انصاف شود آن وقت می‌بینیم که هم می‌توانیم به وحدت اسلامی با محوریت اهل بیت برسیم و هم این مکتب را به جهانیان معرفی کنیم.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی علاوه بر قرآن، اهل بیت (ع) را نیز محور وحدت مسلمین دانست و گفت: نکته بسیار مهمی است که اهل تسنن نیز به مسئله مودت ذی القربا اعتقاد دارند و این مسئله می‌تواند محور وحدت مسلمین باشد؛ ما معتقدیم که سنت پیامبر باید از مجرای اهل بیت اخذ شود نه از مجرای دیگران.

 

وی تاکید کرد: علامه عسگری در کتاب معالم المدرستین همین نظر را دارد و می‌فرماید که تمام مسایل دین اسلام در هر دو مکتب شیعه و سنی وجود دارد و می‌تواند باعث وحدت مسلمین شود، علامه در این کتاب می‌فرماید؛ تفاوت شیعه و سنی در مسئله امامت این است که برادران اهل تسنن ائمه را دوست دارند اما از آنها تبعیت نمی‌کنند.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی با بررسی نظریه ولی‌امر در میان اهل تسنن ادامه داد: اهل تسنن با استناد به احادیثی که از پیامبر (ص) نقل می‌کنند معتقدند که باید از تمام والیان تبعیت کرد و حق اعتراضی در این میان نیست.

 

وی خاطر نشان کرد: اما در همین زمینه نظر شیعه با استناد به روایتی که امام حسین (ع) از پیامبر (ص) نقل می‌کند این است که هر که سلطان ظالمی را ببیند که حلال خدا را حرام می‌کند و عهد خدا را می‌شکند ولی در عین حال سکوت کند خداوند او را وارد دوزخ می‌کند، اینجاست که تفاوت نگاه شیعه و سنی مطرح می‌شود که به بررسی عمیق احتیاج دارند.

 

این مدرس حوزه و دانشگاه تقریب مذاهب را راهی برای تبلیغ تشیع در میان اهل تسنن دانست و گفت: اگر مکتب تشیع به صورت منصفانه و با رعایت ادب و احترام مطرح شود می‌بینیم که اهل تسنن به سمت این مکتب می‌گرویند، تا به حال گزارشی شنیده نشده که کسی کتاب‌های علامه عسگری را بخواند و از آن برداشت تعصب فرقه‌ای داشته باشد که همین شیوه می‌تواند زمینه وحدت مسلمین بر اساس مکتب اهل بیت را فراهم کند.

 

وی افزود: اگر این مجموعه با شفقت و مهربانی همراه شود به طوری که میان اصناف مختلف اهل تسنن یعنی میان مستضعفین اعتقادی و دشمنان اهل بیت تفکیک شود، می‌توانیم شاهد تقریب میان مذاهب باشیم.

 

آیت‌الله قائم‌مقامی در تعریف شفقت گفت: شفقت این است که نسبت به اهل تسنن محبت بورزیم تا زمانی که حجت بر آنها تمام نشده و آنها دست به دشمنی با اهل بیت نزده‌اند دلیلی ندارد که ما با مستضعفین اعتقادی اهل تسنن دشمنی کنیم؛ به نظر می‌رسد نحوه معاشرت علامه عسگری با اهل تسنن نیز همین‌گونه بوده است.

 

این مدرس حوزه و دانشگاه با تقسیم وحدت میان شیعه و سنی به وحدت عملی و اعتقادی اظهار کرد: گاهی وحدت در چهارچوب‌های عملی مطرح می‌شود یعنی همان وحدت در موضع‌گیری، به این صورت که شیعه و سنی منفک از اینکه چه اعتقادی دارند در مقابل کفر واحد جهانی و استکبار مبارزه کنند.

 

وی ادامه داد: مرحله دوم وحدت اعتقادی است که در این زمینه سه شیوه می‌توان اتخاذ کرد، اول اینکه از اعتقادات خود برای وحدت چشم بپوشیم، دوم اینکه با توهین و افترا زمینه اختلاف میان شیعه و سنی را پایین آوریم و سوم اینکه حد وسط را رعایت کنیم یعنی هم مسایل اعتقادی خود را به صورت کامل مطرح کنیم و هم از جسارت و توهین به طرف مقابل بپرهیزیم که این شیوه، شیوه‌ای است که از قدیم میان علما مرسوم بوده و علامه عسگری از بارزترین چهره‌های این شیوه هستند.

پایان پیام/

 

کد خبر 35887

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha