شخم زمستانه نمونه بارز مدیریت مصرف آب/ بحران کم آبی در گیلان جدی است

به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان، استان گیلان بدلیل مجاورت با دریای کاسپین، بهره گیری از باران فراوان، رطوبت کافی، رودخانه‌های فراوان و خاک‌های آبرفتی یکی از قطب‌های کشاورزی و حاصلخیز کشور بوده و در تولید محصولات کشاورزی و تأمین نیازهای غذایی نقش اساسی دارد. در این استان 47 درصد جمعیت شاغل استان در بخش کشاورزی است که 22 درصد بالاتر از میانگین کشور است. از کل مساحت استان حدود 30 درصد را اراضی کشاورزی، 18/3 درصد را مرتع و 40 درصد را جنگل تشکیل می‌دهد. این استان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کشور است و از محصولات عمده زراعی استان می‌توان به برنج با سطح زیر کشت 76/8 درصد، حبوبات با سطح 6/8 درصد، گندم و جو با سطح 8/6 درصد، نباتات علوفه‌ای با سطحی حدود پنج درصد، سبزی و صیفی با سطح 4/8 درصد و دانه‌های روغنی سطحی حدود1/1 درصد نام برد.

310 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان(معادل 75/6درصد) با تولیدی بالغ بر 1/5 میلیون تن (معادل 65 درصد کل میزان تولید محصولات کشاورزی) هر ساله زیر کشت محصولات مختلف زراعی قرار می‌گیرد. از محصولات عمده باغی استان می‎توان به چای با سطح زیر کشت 29 هزار و 600 هکتار، زیتون با سطح 6 هزار و 676 هکتار، کیوی با سطح سه هزار و 287 هکتار، توت نوغان با سطح 10 هزار و 984 هکتار و مرکبات (پرتقال، نارنگی، لیموترش و شیرین، نارنج و...) باسطح105594 هکتار نام برد.

در این میان برنج با زیر کشت 238 هزار و 40 هکتار و میزان تولید1/1 میلیون تن (برابر 72/8 درصد کل تولید محصولات زراعی) رتبه اول را در استان از نظر سطح زیر کشت و میزان تولید به خود اختصاص داده است. همچنین از کل اراضی کشاورزی استان 63/5% آبی و 5/36% دیم است. این استان در سطح کشور با دارا بودن رتبه دوم از نظر میزان تولید حائز جایگاه ویژه‌ای است.( پایگاه مجازی جهاد کشاورزی گیلان). این روزها گیلان به بحران کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند، مسئولان دو سازمان آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی از راهکارهای مقابله با کم آبی در سال آینده می‌گویند...

کاهش 45 درصدی ذخیره آبی گیلان

سف الله آقابیگی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از گیلان، ذخیره آب موجود در استان را 470میلیون متر مکعب اعلام کرد و اظهار داشت: این مقدار در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته 400میلیون متر مکعب کمتر است.

وی با بیان اینکه در زمان مشابه سال گذشته در چنین روزی927 میلیون متر آب داشتیم، گفت: وضعیت ذخیره آبی ما نسبت به زمان مشابه سال گذشته 45 درصد کاهش پیداکرده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گیلان با تاکید بر استفاده بهینه آب توسط کشاورزان و حداکثر استفاده از منابع آب موجود و نزولات جوی، خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی باید از منابع آبی موجود به گو نه ای استفاده کرد تا بیشترین بهره وری نصیب استان شود.

وی در خصوص وضعیت نزولات جوی در گیلان گفت: میزان نزولات جوی در دو حوزه جلگه و شهری اندازه گیری می شود که در جلگه استان نسبت به سال گذشته 7 درصد بیشتر و نسبت به آمار بلند مدت 44 ساله در داخل استان 21 درصد افزایش بارش داشتیم.

آقا بیگی یادآور شد: در حوزه سد سپیدرود کاهش بارش و در بخش جریانات سطحی نیز نزدیک به 35 درصد کاهش آورد داشتیم.

وی در خصوص تسهیلات آب منطقه ای گیلان برای کشاورزانی که در شخم زمستانه پیشرو هستند، اظهار کرد: آب منطقه ای استان برای تعمیر تجهیزات، منابع مالی، تعویض قطعات پمپ و ماشین آلات آبیاری آمادگی دارد.

آماده سازی 200 دهنه آب بند برای مقابله با کم آبی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گیلان از آماده سازی نزدیک به 200 دهنه آب بند به همت آب منطقه گیلان در سراسر استان خبرداد و گفت: در دهه 40،11 هزار و 400 هکتار آب بند در گیلان داشتیم و اکنون تعداد آنها به 8 هزار و 353 هکتار کاهش یافته است.

وی اضافه کرد: هشت هزار و 209 هکتار از آب بندهای موجود با ظرفیت آبگیری 133 میلیون متر مکعب قابلیت آبگیری دارد.

آقابیگی اذعان کرد: بخشی از آب بندهای گیلان در طول 50 سال اخیر به جنگل تبدیل و برخی با تغییر در معرض نابودی قرار گرفته است.

وی یادآور شد: طبق برنامه پنجم توسعه سه هزار و 700 هکتار آب بند توسط شرکت آب منطقه ای گیلان و با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) احیا شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گیلان با بیان اینکه آب بندها دو مرحله قابلیت آبگیری دارند و توسط نزولات آسمانی و کانال های سطحی آبگیری می‎شوند، گفت: آب بندهای موجود ظرفیت آبگیری تا 250 میلیون متر مکعب را در سال دارند.

لایروبی سد سپیدرود مهمترین راهکار برای تامین آب کشاورزی گیلان

وی در ادامه لایروبی سد سپیدرود را مهمترین راهکار برای تامین آب کشاورزی گیلان دانست و گفت: نزدیک به 620 میلیون مترمکعب( نزدیک به 40 درصد) از حجم سد در طول 52 سال عمر بهره برداری از رسوب پر شده است.

آقا بیگی اظهار کرد: راه اصولی تخلیه رسوبات عملیات شاپ است و به دلیل فرصت‎هایی که در ذخیره سازی آب کشاورزی داریم عملیات شاپ انجام نشده است.

وی با بیان اینکه برای برداشت رسوبات به شکل مکانیکی بهره بردارانی با آب منطقه‎ای طرف قرارداد هستند، افزود: در بالادست دریاچه سد متقاضیانی هستند که رسوبات را تخلیه می‌کنند و برای امور راه سازی، کارخانجات آجر وسفال استفاده کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان خاطرنشان کرد: متناسب با نیاز لایروبی فعالیت‌های موجود کافی نیست و پیمانکارانی که متقاضی مشارکت در لایروبی سد سپیدرود هستند، می‎توانند به آب منطقه‎ای مراجعه کنند.

سال آبی مناسبی در پیش نداریم
علیرضا شعبان نژاد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان نیز با تاکید بر اهمیت شخم زمستانه برای کاهش آسیب‌های کم آبی موجود اظهار کرد: با توجه به پیش بینی بارش‌ها و آب‌های موجود سال آبی مناسبی در پیش نداریم اما می‌شود با آب موجود و شخم زمستانه وضعیت را مدیریت کرد تا کمترین آسیب را ببنیم.

وی شخم زمستانه را نمونه بارزی از مدیریت مصرف آب در کشاورزی خواند و خاطرنشان کرد: توقع ما از کشاورزان این است که از روان آب‌های موجود برای شخم زمستانه استفاده کنند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان افزود: شخم زمستانه به صورت کلی از دهه سوم آبان شروع می‌شود و اوجش در بهمن و اسفند است.

وی با بیان اینکه 44 هزار هکتار یعنی 18 درصد مساحت شالیزارهای گیلان زیرشخم زمستانه رفته است، گفت: این آمار با توجه به میزان آب آمار مطلوبی نیست.

شعبان نژاد اعلام کرد: در املش بیش از 70 درصد کشاورزان شخم زمستانه انجام داده‎اند و در رودسر، تالش و آستارا نیز در 50 درصد مزارع شخم اول انجام شده است.

وی آمار میزان شخم زمستانی در مرکز استان و رشت را نامناسب و در حدود 6 درصد خواند و گفت: در رشت که 60 هزار هکتار از اراضی شالیکاری استان است رسمی است که کشاورزان دیر شخم زمستانه می‌زنند و متکی به آب سد هستند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان اذعان کرد: با بارش خوبی که اخیراً داشتیم بهتر است از آب موجود برای شخم زمستانه استفاده کنند.

وی تاکید کرد: اگر آب سد به همین حالت ادامه پیدا کند احتملاً آبی برای شخم رها نمی‌شود.

شعبان نژاد افزود: اگر شخم زمستانه به موقع انجام شود در حدود 2 هزار و 500 متر معکب در هر هکتار صرفه جویی می‌شود.

وی اطلاع رسانی، تهیه و تدوین بروشورهای آموزشی و تبلیغی را از اقدامات جهاد کشاورزی گیلان اعلام و اظهار کرد: تسهیلاتی از طرف دولت برای خرید ماشین آلات کشاورزی واگذار شده و ناوگان ماشین آلات شخم مناسب است.

تخصیص 32 میلیارد تومان اعتبار برای خرید ماشین آلات کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان تصریح کرد: یک خط اعتباری 32 میلیارد تومانی در بانک‌های کشاورزی جاری شده و کشاورزان می‌توانند برای خرید ماشین آلات کشاورزی مراجعه کنند.

وی اعلام کرد: هر کشاورزی که به موقع شخم زمستانه انجام دهد در گرفتن تسهیلات در اولویت قرار خواهد گرفت.

شعبان نژاد در خصوص وضعیت آب بندان‌های استان گیلان اظهار کرد: قابلیت استحصال 123 میلیون متر مکعب آب از آب بندان‌های موجود وجود دارد.

وی با بیان اینکه در صورت لایروبی، ظرفیت آب بندان‎های موجود بیش از این است، گفت: 20 درصد شالیزارهای استان را می‌توان از آب آب بندان‌ها آبیاری کرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان یادآور شد: لایروبی هزار و 870 هکتار از آب بندان‌های موجود توسط جهاد کشاورزی انجام شده است.

وی همچنین خاطرنشان کرد: 177 ایستگاه پمپاژ آب و 167 چاه عمیق و نیمه عمیق که در اختیار جهاد کشاورزی است، سرکشی شده وهر نقصی با اعتبارات جهاد کشاورزی برطرف می شود.

مهندس شعبان نژاد اظهار کرد: 190 کیلومتر از انهار نیز بتونی شده و در سال 93 برای بتونی کردن بقیه انهار نیز برنامه‌های خوبی داریم.

پایان پیام/