به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، برنامه «شب آسمانی» به تهیه کنندگی علیرضا قطبی، شنبه شب، 10 اسفندماه با موضوع «عرفان اسلامی» با حضور حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه روی آنتن شبکه قرآن و معارف سیما رفت.
بر پایه این گزارش، حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه با اشاره به شاخه عرفان عملی و عرفان نظی اظهار کرد: عرفان عملی مربوط به سیر و سلوک و طی کردن منازل است و برخی چون خواجه عبدالله انصاری در این رابطه کتاب دارند که کتاب خواجه در این باره «منازل السائرین» نام دارد و صد منزل بیان شده که هر کدام از این منازل سه درجه دارند.
وی ادامه داد: از دیگر کسانی که توانستند در رابطه با عرفان مباحث جالب توجهی را بیان کنند آیت الله محمد شجاعی از شاگردان علامه طباطبایی (ره) است که در کتاب مقالات خود منازل عرفانی را بیان کرده و چهار منزل یغز، توبه، طلب و مراقبت را مطرح می کند.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: طی کردن منزل عرفانی نیازمند داشتن نگرش عرفانی است و اگر نگرش عرفانی نباشد عمل محتوایی نخواهد داشت، برخی عرفا بودند که سیر من الخق الی الحق داشتند و از حق به خلق برنگشتند و عکس این موضوع نیز وجود دارد اما در این میان اگر بخواهیم از عرفان جامع نام ببریم عرفان امیرالمومنین (ع) عرفان جامع نگر بود.
وی با بیان اینکه عرفان نظری یعنی تحقق نگرش توحیدی نسبت به عالم و آدم، عنوان کرد: راهی که عرفان نظری روشن می کند توحید است یعنی انسان ها و ماسوی الله هیچ از خود ندارند، ضمن اینکه انسان برای رسیدن به این درجات باید از منیت های خویش بگذرد چراکه بت پرستی صرفا پرستیدن سنگ و چوب نیست بلکه انسان گاهی به بت خود سجده می کند.
حجت الاسلام خسروپناه بیان کرد: عارفی از زن و فرزند و زندگی بریدن نیست بلکه به عوض شدن نگرش است، آمده است که (یک روز حضرت امیر (ع) مشغول زراعت و کار روی زمین بودند و یک دفعه دنیا در قالب زنی زیبا ظاهر شد و به حضرت (ع) گفت با من ازدواج میکنی که حضرت امیر(ع) پاسخ دادند که من سال هاست تو را سه طلاقه کرده ام)؛ لذا می توانیم چنین نتیجه بگیریم که حضرت علی (ع) در عین اینکه در سیاست، در امور اجتماعی و سایر امور حضور داشتند همه چیز را در پرتو نور الهی می دانستند؛ بنابراین اصل بر تغییر نگرش ها است.
این محقق ابراز کرد: عرفان نظری که در قالب کتاب های بزرگانی چون ابن عربی و قونوی ارایه شده است شاید برای توده مردم به علت مباحث فلسفی و تخصصی کمی سنگین باشد اما نکته مهم این است که توجه به بسیاری از مسایل ساده زمینه ساز عرفان حقیقی است، برای مثال مرحوم دولابی یا حاج شیخ رجبعلی خیاط تحصیلات آکادمیک و حوزوی نداشتند اما نگرش آنها تغییر کرد و به این مقام رسیدند.
وی با اشاره به کتاب مقالات آیت الله شجاعی تصریح کرد: در این اثر آمده است اگر انسان واقعا با خدای خویش صادق باشد و بخواهد مسیر را طی کند خدا دستش را می گیرد، لذا فکر می کنم کتاب مقالات آیت الله شجاعی راهنمای خوبی برای شروع کار است.
حجت الاسلام خسروپناه ادامه داد: بر اساس کتاب مقالات آیت الله شجاعی اولین منزل (یغز) یعنی بیداری است یعنی انسان بداند که جز این عالم، عالم ملکوتی نیز وجود دارد لذا بیداری از خواب غفلت اولین قدم است، اما منزل توبه است یعنی انسان فکر کند که خاکیست و انسان کیست و از آنچه که در گذشته مرتکب شده است توبه و اظهار پشیمانی عمیق داشته باشد.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تاکید کرد: برخی خیال می کنند عرفان یعنی داشتن چشم برزخی و طی الارض در حالی که عرفان یعنی همین که فکر کنیم که همین آبی که جلو روی ما قرار دارد حرام است یا حلال بنابراین عرفان در یک بعد رعایت حق الناس است و همچنین از سوی دیگر به معنای دیدن ضعف های رفتاری در برابر پدر و مادر،فرزند، همسر، همسایه که این موارد از حق الناس است و حق الله یعنی همان نماز، روزه، وجوهات شرعی، محبت به اهل بیت (ع) و برائت از دشمنان اهل بیت (ع)؛ لذا عرفان از یک بعد در این موارد است، ضمن آنک تمامی این چهار مرحله با یکدیگر ارتباط طولی و عرضی دارند و مقصود از این ارتباط آن است که برای مثال در منزل سوم یعنی طلب نیز توبه نیاز است لذا تمامی مراحل با یکدیگر ارتباط دارند.
حجت الاسلام خسروپناه خاطرنشان کرد: اما مرحله سوم طلب است، زمانی که انسان از خداوند طلب می کند به فضایلی دست خواهد و بعد از این مرحله نیز مرحله مراقبت است لذا با این تفاسیر تمامی این مراحل با یکدیگر مرتبط هستند.
پایان پیام/
نظر شما