قطع بی رویه درختان/ جنگل های گلستان در سراشیبی مرگ

به گزارش خبرگزاری شبستان از استان گلستان، جنگل ها یکی از منابع با ارزش خدادادی هستند که وجودشان ارمغانی برای نفس کشیدن، سلامت، شادابی و تندرستی است.

در 2یا 3 دهه گذشته خصوصا، دهه اخیر، جنگل ها میدان تاخت و تاز و جولانگاه سودجویانی شده اند که بعضأ با استثمار این منابع بی بدیل الهی سرمایه های کلانی را برای خود انباشته کرده اند.

بی تردید درختان عامل حیات بشرند و تنها به یک نسل تعلق نداشته بلکه نسل های آینده و فرزندان ما هم در این نعمت الهی ذینفع هستند.

اگر گذری بر جنگل های شمالی کنیم، قطعا ردپای این خیانت بزرگ به وضوح دیده می شود، امروزه صدای دلنشین پرندگان در بعضی نقاط جنگلی، جای خود را به زوزه های مهیب اره های موتوری داده است که با قصاوت، بر پیکر زنده و ایستاده درختان بی دفاع، حمله ور شده اند.

از طرفی بهره برداری از جنگل ها و ایجاد سدها، راه های مواصلاتی، ایجاد کارخانجات و مراکز صنعتی، هم از دغدغه های بزرگ جامعه متفکر امروزی است، که خود جای بسی تأمل دارد و جای سوال است که آیا تنها متولی و تصمیم گیرنده این بهره برداری های بزرگ، سازمان مراتع و جنگل ها و منابع طبیعی است یا دستان قوی تری سکان دار این کشتی شکسته اند؟

به هر ترتیب، بی تفاوت ماندن، به این روند ناهنجار و تأسف آور، موجب نابودی و نوید از آینده ای بدون جنگل برای نسل های بعد است، پس یادمان باشد که جنگل ها امانتی برای ادامه حیات در دست ماست، نه برای امرارو معاش و بی شک با قطع بی رویه درختان، جهان در سراشیبی نابودی قرار خواهد گرفت.

اما در شهرستان علی آباد کتول هم پای ساخت و سازهای صنعتی، سد سازی و جاده سازی ها و این قبیل حرکت ها به اراضی جنگلی باز شده است که متاسفانه طی دهه گذشته تنها اجرای پروژه سدکبودوال، بدون در نظر گرفتن راه های ایجاد شده، افزون بر 60 هکتار از اراضی جنگلی را به کام نابودی کشانده است.

چند هفته قبل در دهنه زرین گل علی آباد کتول، شاهد قطع درختانی بودیم که به گفته اره به دستان، مزاحم سیم های برق فشار قوی و باعث ایجاد سیل می شدند.

این روزها هم شاهد قطع درختان سوزنی برگ در ضلع جنوبی شهرستان علی آباد کتول هستیم که این مسئله سوال مهمی در اذهان مردم این شهرستان به وجود آورده است که چرایی این امر را از متولیان وکارشناسان مربوطه جویا خواهیم شد.

البته بسیاری از مردم، خصوصا اهالی حاشیه جنگل، از این مسئله بسیار نگرانند.
 

ایوب نیک بخت کتولی، یکی از علاقه مندان به محیط زیست و منابع طبیعی، در این زمینه گفت: نزدیک به 5 دهه ای که از عمرم می گذرد، جنگل ها و درختان مدام دستخوش دست درازی های بشر قرار گرفته اند اما در 10 سال گذشته این روند شدت بیشتری داشته است.
 

وی افزود: در ایام قدیم جنگل ها با این سرعت و این حجم زیاد بهره برداری و تخریب نمی شدند، اما در حال حاضر تمام مسیرهای جنگلی تبدیل به جاده هایی شده اند که دسترسی بشر را به بیشتر نقاط جنگل میسر ساخته است.
 

نیک بخت کتولی با اظهار تاسف از ایجاد پروژهایی همچون سد کبودوال، اظهار داشت: با توجه به تخریب هایی که در طی 10 سال اخیر، خصوصا یکی 2 سال گذشته صورت گرفته، دیگر تحمل دیدن جای خالی درختان را ندارم.

وی تصریح کرد: بنده عاشق طبیعت هستم و جنگل ها و درختان را همانند باغ شخصی خودم دوست دارم و از دست درازی به درختانش احساس ناراحتی می کنم.

نیک بخت کتولی، با بیان اینکه این منابع زیبا، دارایی های همه ملت است، تاکید کرد: احساس می کنم کسی به فکر جنگل ها نیست و این مسئله باعث آزار من شده در حدی که دیگر تحمل دیدن این همه دست درازی به جنگل را ندارم.

صدیقه علی آبادی، مدرس بازنشسته زبان خارجه هم که یک سال و چند ماهی است، از تهران به علی آباد کتول مهاجرت کرده، می گوید: خرداد ماه سال گذشته به دلیل نفس تنگی شدیدی که داشتم، بستگانم را رها کرده و به این محیط آمدم، زیرا احساس کردم اینجا مکانی است که می توانم سلامتی ام را به دست بیاورم.
 

وی افزود: چند ماهیست در این محیط زندگی می کنم، اما با مسائلی روبرو شدم که برای من بسیار دردناک است و حال که بیماری ام بهبود یافته است خود را به این منطقه مدیون می دانم و تحمل از بین رفتن درختان را ندارم.
 

نابودی منابع طبیعی باعث نابودی منابع انسانی است
علی آبادی با تاکید بر مسئولیت ما در قبال طبیعت، اظهار داشت: طبیعت متعلق به همه است و آیندگان هم از آن سهم دارند و این امانتی در دست ماست.

وی تصریح کرد: حق استفاده از طبیعت، جنگل ها و درختان برای همه مردم، در همه نسل هاست و نباید برای رسیدن به منافع شخصی، حقوق شهروندی دیگران را از بین ببریم که این امر نابودی نیروی انسانی را در پی خواهد داشت.

علی آبادی اضافه کرد: دست درازی به درختان و جنگل ها باعث بر هم زدن اکوسیستم طبیعت خواهد شد و برای من جای سوال است، که اینها با چه مجوزی اقدام به قطع درختان می کنند؟ و با چه دلیلی باید حقوق شهروندان و فرزندان ما به خطر افتاده و از بین برود.

در حال ناسپاسی به طبیعت هستیم
این دوستدار طبیعت، در ادامه گفت: در مقابل طبیعت در حال ناسپاسی هستیم، آیا مسئولان امر از همه مردم اجازه گرفته اند؟ چه منفعتی در میان است که مهمتر از نیروی انسانی است.

وی در ادامه اذعان داشت: گله از تمام مسئولان دارم که بیایند به داد نفس های به شمارش افتاده ما برسند، زیرا این کشور ماست و آبادانی اش وظیفه ماست.

علی مزیدی، یکی دیگر از دوستداران طبیعت که در حال پیاده روی در پارک جنگلی کبودوال بود، اظهار داشت: منزل من در حاشیه جنگل است و مدتی است صدای اره های موتوری آرامش خانه را بر هم زده است و دیگر از پنجره اتاقم نمی توانم به جنگلی نگاه کنم که در حال نابود شدن است.

وی افزود: این روزها در هر مسیری قدم بزنید شاهد کامیون هایی هستید که حامل تنه های بزرگ درختان است و نمی شود با دیدن این صحنه ها بی تفاوت ماند.

مزیدی یادآورشد: منطقه ای که سد کبودوال در آن احداث شده یکی از زیباترین نقاط جنگلی این شهر بود که گیاهان و پوشش گیاهی بکر و دست نخورده داشت، اما حالا خبری از آن همه زیبایی نیست.

قطع درختان به منظور جلوگیری از وقوع سیل و یا مزاحمت برای کابل های برق انجام می شوند
محمدرضا مزرعه، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان علی آباد کتول، نیز در چرایی قطع درختان در مسیرهای مختلف، در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: قطع درختان در حاشیه جاده ها، رودخانه ها و در جنگل ها با دلایلی از قبیل تنک کردن بهره برداری و ایجاد مزاحمت و یا جلوگیری از وقوع سیل و یا مزاحمت برای کابل های برق انجام می شوند.

وی افزود: متولی درختان در حاشیه جاده ها و خیابان ها، اداره راه و ترابری است که در این مسیرها، جهت کاهش صدمات و خسارت های ناشی از انسان و دام، درختان سریع الرشد همچون صنوبر کاشته شده است.

مزرعه اظهار داشت: در زمان کاشت، این درختان در منتهی الیه جاده ها کاشته شده اند و در حال حاضر با افزایش حریم جاده ها و تعریض خیابان ها، در کنار جاده ها قرار گرفته اند که شاخه های این در ختان بر اثر وزش باد و حوادث طبیعی شکسته و در سطح جاده می افتد که تبعات و خساراتی را در بر دارد.

وی خاطر نشان کرد: در برخی مسیرها این درختان، در مسیر کابل های برق و تلفن قرار گرفته است و در جنگل ها و بعضی مسیرهای دیگر هم بعضا یا با کابل های فشار قوی برخورد کرده و یا در حاشیه رودخانه ها قرار گرفته اند که موجبات سیل را فراهم می سازند، به همین دلیل لازم است این درختان در حد متعارفی کوتاه شوند و در برخی مسیرها نیز قطع شوند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان علی آبادکتول، در خصوص قطع درختان سوزنی برگ در ضلع جنوبی شهرستان علی آباد کتول گفت: درختان سوزنی برگ در دهه 60 کاشته شده است و در چند نوبت هم درختان شکسته و کج، بهره برداری و جمع آوری شده است، اما در تنک کردن و جمع آوری درختان شکسته و معیوب وقفه ای چند ساله اتفاق افتاده است و در برف سال 84هم تعدادی از این درختان کج، شکسته و معیوب شدند که لازم است در جهت تنک کردن به نفع پایه های سالم تر، کار کنیم.

مزرعه در ادامه یادآور شد: درختان ریشه کن  شده و افتاده احتمال حریق را بیشتر می کند که جمع آوری آنها در واقع باعث کاهش ضریب احتمالی حریق و کاهش خسارت های ناشی از آتش سوزی خواهد شد.

جایگزینی نهال های پهن برگ از اهداف بعدی قطع درختان سوزنی برگ
وی اذعان داشت: هدف بعدی از قطع درختان سوزنی برگ، جایگزینی نهال های پهن برگ همچون بلوط، افرا و سایر درختان، در لکه هایی که بر اثرجمع آوری درختان شکسته به وجود آمده است.

مزرعه یادآور شد: در سنوات گذشته، بطور متوسط 75 هزار هکتار در سطح استان جنگل کاری شده است که در قسمت عمده ای از آن درختان سوزی برگ کشت شده است.

وی همچنین گفت: در بسیار از حوزه ها مثلا در حوزه کلاله سالهاست که عملیات تنک کردن صورت می گیرد و پذیرش این مسئله برای مردم عادی شده است، اما با توجه به اینکه در این حوزه توقفی چند ساله برای تنک کردن داشته ایم، به همین جهت پذیرش این مسئله برای مردم امری غیر طبیعی جلوه می کند، در صورتیکه تنک کردن و برداشت درختان آسیب دیده بصورت فاز بندی و در زمان های کارشناسی شده، باعث جلوگیری از آسیب های بعدی خواهد شد.

مزرعه همچنین در بیان علت جمع آوری در ختان سوزنی برگ، اضافه کرد: هدف اصلی ما در تنک کردن و جمع آوری درختان سوزنی برگ این است که این درختان دارای ماده ای به نام رزین هستند که همراه با چوب، بسیار قابل اشتعال است و عمل تنک کردن باعث می شود در بخش تاج، آتش سوزی کمتری اتفاق بیفتد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان علی آباد کتول، در بیان جرئیات این طرح گفت: بنا داریم که طی چند فاز، تبدیل درختان سوزنی برگ به پهن برگ صورت گیرد.

وی افزود: میزان درختان سوزی برگ در این شهرستان182 هکتار است که در ضلع جنوبی شهرستان از منطقه دربند کبودوال تا الازمن امتداد دارد که جمعا 37 هکتار بطور پراکنده برداشت خواهد شد و میزان برداشت جمعا یک هزار و 700 متر مکعب است.

برداشت 3 هزار و 846 درخت شماره دار و 13 هزار و 489 اصله درخت سوزنی برگ
مزرعه در ادامه تصریح کرد: در این فاز از نظر تعداد، 3 هزار و 846 درخت شماره دار و 13 هزار و 489 اصله درخت بدون شماره که قطر آنها زیر20 سانتی متر است، که همه آنها خشک، افتاده، کج یا شکسته هستند، چکش خورده و برداشت می شود و در مقابل با کاشت نهال جدید احیاء می شود.

وی همچنین، در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری شبستان، مبنی براینکه چرا دوباره اقدام به کشت درختان سوزنی برگ می کنید؛ گفت: از جمله تعهدات مجری طرح جنگلداری در احیاء قطعات مورد بهره برداری، کشت نهال است اما باتوجه به روند برنامه ریزی شده و کیفیت خاک در این منطقه، این نهال کاری به صورت آمیخته از گونه های توسکا، افرا، سوزنی برگ، زربین، بلوط، آزاد و داغداغان کاشت می شود که در هر هکتار2 هزار و500 نهال کاشته خواهد شد.

مزرعه در ادامه متذکر شد: وظیفه سازمانی ما حمایت از اراضی جنگلی و ملی است و منابع طبیعی، نه مجری جایگاه های تفرج گریستو نه مجری طرح های صنعتی و از این قبیل.

منابع طبیعی دلسوزانه به فکر صیانت از جنگل ها و مراتع است
وی خاطر نشان کرد: ما به عنوان کارشناس و نیروی منابع طبیعی دلسوزانه به فکر صیانت از جنگل ها و مراتع هستیم و اگر غیر از این باشد، خیانت کرده ایم.

علی ناصری، معاونت فنی منابع طبیعی گلستان نیز در این رابطه اظهار داشت: درخت به عنوان یک موجود زنده باید بایک ساختار فیزیولوژیک همراه باشد.

وی افزود: در دهه اول انقلاب برای حفاظت و توسعه منابع طبیعی اقدام به درختکاری شد و در اراضی که خاک مرغوبیت کافی نداشت، برای این کار ابتدا از یک گونه پرستار و پیشاهنگ استفاده می کردند و به همین جهت، گونه های سریع الرشد مانند درختان سوزنی برگ و از این قبیل کشت شد.

درختان به دلیل ماده ای به نام رزین باعث اسیدی شدن خاک می شوند
مهندس لطفی، کارشناس منابع طبیعی نیز در این رابطه گفت: درختان سوزنی برگ فقط از جهت این که سریع الرشد هستند کاشته می شوند، که اینگونه درختان به دلیل اینکه ماده ای به نام رزین دارند باعث اسیدی شدن خاک خواهند شد.
 

وی افزود: وقتی خاک با ماده زرین آغشته شود، اسیدی شدن خاک، باعث عدم رشد گیاهان دیگر حتی علف در این خاک می شود و در این چنین فضایی حتی بیشتر حیوانات و پرندگان هم نمی توانند به زیستن ادامه دهند و به این ترتیب علاوه بر اینکه چوب این درختان زیاد هم قابل استفاده ای نیست بلکه باعث برهم خوردن اکوسیستم طبیعت آن منطقه هم خواهد شد.

پایان پیام/