اصطلاح فلسفه تطبیقی در نظام آموزش عالی تعریف شود

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، غلامعلی حداد عادل، امروز (8 اردیبهشت) در نشست علمی "چیستی فلسفه تطبیقی" که به همت مجمع عالی حکمت اسلامی در دارالشفاء مدرسه فیضیه قم برگزار شد، ابراز داشت: نگرانی هایی درباره این فعالیت در ایران امروز دارم که پیشنهاد برگزاری نشست علمی چیستی فلسفه تطبیقی را دادم.

وی گفت: از دو مساله غافل شده است، یکی از مراجعه به منابع غربی دور ماندم تا ببینیم غربی ها درباره فلسفه تطبیقی چه نظری دارند و دوم اینکه نتوانستم به برنامه درسی دوره های آموزشی که تحت عنوان فلسفه تطبیقی دایر است، مراجعه ای کنم.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، ادبیات تطبیقی را پشتوانه فلسفه تطبیقی دانست و اظهار داشت: 70 سال پیش درسی به نام ادبیات تطبیقی در دانشکده ادبیات تهران بود و امروز هم به عنوان رشته ای تدریس می شود که البته در فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم به آن توجه شده است.

حدادعادل با تاکید بر اینکه فلسفه تطبیقی، فلسفه ای در ردیف بقیه فلسفه ها نیست، عنوان کرد: فلسفه تطبیقی را نباید حتی با اصطلاحاتی مانند فلسفه هنر و تاریخ هم مقایسه کرد بلکه فلسفه تطبیقی مقایسه فلسفه هاست، هر چند ممکن است به هیچ کدام یا یکی از آن فلسفه ها معتقد نباشید.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: فلسفه تطبیقی در دانشگاه های غرب در حاشیه است و این طور نیست که به عنوان یک فلسفه مشخص در دانشگاه ها تدریس شود.

وی با بیان ضرورت تامل در کیفیت فلسفه تطبیقی در ایران خاطرنشان کرد: در 32 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه به معارف اسلامی در ایران جدی شده و قوت گرفته و از جمله به حکمت و فلسفه هم توجه شده و چون فلسفه غربی از قبل از انقلاب در ایران مطرح بوده و تدریس می شد و بعد از انقلاب هم ورود روز افزون دارد، کسانی که به فلسفه اسلامی در حوزه های علمیه یا در دانشگاه ها توجه جدی دارند، نگاهی هم به فلسفه غربی دارند و تحقیق و تدریس در فلسفه اسلامی در ایران فارغ از فلسفه غربی، عملا صورت نمی گیرد.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه ما باید به صورت جدی بپرسیم مقصود از فلسقه تطبیقی چیست، تاکید کرد: باید مراقب بود این نوزاد درست متولد شود و درست رشد کند و من به این نکته حساسیت دارم.

حدادعادل در ادامه با بیان دلایل مقایسه آرای فیلسوف اسلامی و غربی خاطرنشان کرد: اول اینکه اثبات شود، فیلسوف اسلامی نسبت به فیلسوف غربی برتری دارد و انگیزه دیگر این است که اثبات کنند هر دو در عین حال که یک حرف زدند اما فضل تقدم با فیلسوف اسلامی است و گاهی هم یک مقایسه صورت می گیرد.

وی ادامه داد: این کارها با اینکه به کلی بی فایده نیست، اما عمیق نیست و فلسفه تطبیقی به معنی درست کلمه از این کارهای پراکنده پدید نمی آید، اولا از مشاهدت آرای یک فیلسوف با یک فیلسوف در مساله خاص نتیجه کلی نمی شود گرفت.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: قبل از اینکه به فلسفه تطبیقی بپردازیم باید درباره روش شناسی فلسفه تطبیقی بحث و گفتگو کنیم.

حدادعادل با بیان این پرسش که چه کسی شایستگی دارد تا مدعی ورود به بحث فلسفه تطبیقی شود، گفت: ورود در فلسفه تطبیقی مستلزم احاطه فرد به هر دو حوزه فلسفه اسلامی و فلسفه غربی است، یعنی باید در هر دو حوزه به مقام استادی و صاحب نظری رسیده باشد تا بتواند این دو حوزه را داوری کرده و فلسفه را به پیش ببرد و رسیدن به چنین مرحله ای، حداقل مستلزم تسلط به یک زبان اروپایی است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تاکید کرد: در کشور ما دوره فلسفه تطبیقی در چه مرحله ای باید قرار دارد و آیا می شود از دوره فوق لیسانس این دوره را شروع کرد.

حدادعادل، ماهیت فلسفه تطبیقی را بیش از آنکه آموزشی باشد، پژوهشی دانست و افزود: به عقیده بنده، جایگاه فلسفه تطبیقی در سلسله مراتب آموزشی، نه دوره فوق لیسانس و نه دکتری است بلکه فوق دکتری است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فیلسوفان قابل توجه و برجسته در فلسفه تطبیقی خاطرنشان کرد: "اتی ژیلسون"، کشیش مسیحی است که در سال 1978 از دنیا رفت، ژیلسون، در احیای فلسه گسن توماس" در دوره معاصر نقش مهمی داشته و او را جزو چهره های برجسته فلسفه نوتوماسی در دوران معاصر باید دانست.

وی با اشاره به اینکه "هانری کوربن" شاگرد ژیلسون و علاقه اش به فلسفه، حاصل حضور در کلاس های ژیلسون بود، گفت: "هانری کوربن"، یکی از کسانی است که آثار زیادی درباره فلسفه اسلامی تالیف کرده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، "ایزودسو" را یکی دیگر از فیلسوفان برجسته فلسفه تطبیقی عنوان کرد و ابراز داشت: در سال 1348 به مناسبت صدمین سال وفات مرحوم حاج ملاهادی سبزواری، کتاب منظومه حکمت او که چاپ جدید حروفی شده بود رونمایی شد که در آن جلسه پروفسور ایزودسو هم سخنرانی کرد که این سخنرانی، بعدها تحت عنوان "بنیاد حکمت سبزواری" به قلم ایزودسو ترجمه شد.

پایان پیام/