تعیین نخست وزیر دولت موقت توسط حکم حضرت امام (ره)

خبرگزاری شبستان: روز یکشنبه 15 بهمن سال 1357امام خمینی طی حکمی مهندس مهدی بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت تعیین کردند . موضع گیری هوشمندانه حضرت امام در به رسمیت نشناختن دولت بختیار عملا دولت بختیار را به استیصال کشاند . موضع امام بر این مبنای روشن و محکم استوار بود که مردم در راهپیمایی های عاشورا و تاسوعا نشان دادند که این رژیم هیچ مشروعیتی ندارد و این دو روز به مثابه رفراندومی بوده است که توسط مردم انقلابی و مسلمان کشور مهر عدم مشروعیت را بر رژیم دست نشاده زده است . بنابراین دولت بختیار نیز که دست نشانده شاه خائن و فراری است نزد ملت هیچ مشروعیتی ندارد.
امام در همین راستا در پی ورود به ایران و در سخنرانی تاریخی خودشان در بهشت زهرا اعلام کردند که به پشتوانه مردم دولت تعیین می کنند و این دولت را به رسمیت نمی شناسند . سپس در جلسه مهمی که در شامگاه 14 بهمن با حضور اعضای شورای انقلاب اسلامی در اقامتگاه ایشان در دبستان علوی شماره 2 در خیابان عین الدوله ایران برگزار شد و تا ساعت 11 شب ادامه داشت مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر تعیین شد و حکم ایشان توسط امام در 15 بهمن 1357 صادر شد . روز 16بهمن مراسمی در آمفی تئاتر مدرسه علوی برگزار شد و حکم نخست وزیری به او اعطا شد. این مراسم ساعت 5:30 بعد از ظهر با حضور جمع زیادی از خبرنگاران داخلی و خارجی با سخنان امام آغاز شد.
امام در بخشی از سخنان خود تاکید کردند که انتخاب مهندس بازرگان به پیشنهاد و نظر شورای انقلاب بوده است: ایشان وزرای خود را تعیین می کنند و به ما معرفی می کنند تا شورای انقلاب ما که پیشنهادش و نظرش این بود که ایشان رئیس دولت باشد وزرای شان را بررسی می کنند و ان شاءالله مسائل به طور سهل و خوبی انجام بگیرد. امام سپس تلویحا بختیار را از مخالفت با دولت موقت بر حذر داشتند. پس از پایان سخنان امام، حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی متن فرمان نخست وزیری بازرگان را قرائت کرد. در این پیام آمده بود: «بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، جناب عالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص مامور تشکیل دولت موقت می نمایم». در آن حکم وظایف دولت موقت نیز مشخص شده بود: اداره مملکت، برگزاری رفراندوم تغییر نظام کشور، تشکیل مجلس خبرگان برای تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی. مهندس بازرگان پس از قرائت حکم نخست وزیری گفت : خدای برگ را شکر می‌کنم که چنین اعتبار و حسن شهرتی را که به هیچوجه اهلیت و لیاقت آن را نداشتم، به من ارزانی داشته و همین موهبت الهی باعث شده که آیت‌الله، ابراز اعتماد و ارجاع چنین مأموریتی را به بنده عنایت بفرمایند و همچنین تشکر از ملت ایران می‌کنم.
حضرت امام در فرمایشات خود بعد از سخنان مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر، از مردم خواستند تا با تظاهرات آرام و از طریق مطبوعات، نظر خود را درباره دولت بازرگان ابراز نمایند. ایشان در یک مصاحبه قبل از قرائت حکم گفتند: مخالفت با این حکومت، مخالفت با شرع است.
از خروج امام از محل جلسه، در رابطه با تهدید بختیار در مورد نخست وزیری دولت موقت، گفت: از این اخطار نمی‌ترسیم، اگر تهدید می‌خواهند بکنند، به چیز دیگری ما را تهدید کنند. این چیز خیلی کوچکی است و اگر عملی شود، بنده شخصا خیلی ممنون می‌شوم؛ چون راحت می‌شوم .
در این مقطع درکشور عملا دو دولت وجود داشت که بنا بر هر ملاکی این دولت منصوب حضرت امام بود که مشروعیت داشت . تشکیل دولت توسط حضرت امام مورد توجه بسیاری از رسانه ها قرار گرفت . رادیو مسکو برای اعلام نخست وزیری بازرگان برنامه خود را قطع کرد . آسوشیتد پرس در گزارشی عنوان کرد : با توجه به اینکه شانس موفقیت بختیار روز به روز کمتر می‌شود، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به ابراز حمایت ملایم از بختیار بسنده کرد . مجله تایم نوشت : سالیوان، سفیر آمریکا در ایران، از همکاران خود خواسته است که با مخالفان رژیم گفتگو کرده، سیاست آمریکا را برای آنان تشریح کند. رییس سازمان سیا اعراف کرد که در رابطه با پیش بینی مسائل ایران، این سازمان ناکام بوده است. وی گفت: چیزی که ما پیش بینی نمی‌کردیم، این بود که یک مرد هفتاد و هشت ساله که مدت چهارده سال در تبعید بود، این نیروها را به هم پیوند زند .
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که با سقوط رژیم شاهنشاهی در 22 بهمن به تدریج کابینه بازرگان تکمیل و مستقر شد ولیکن با گذشت زمان، فاصله میان آن دولت و آرمان های مردم رخ نمود تا پس از 9 ماه سرانجام در 15 آبان 1358 با تسخیر لانه جاسوسی مهندس بازرگان استعفا داد . حضرت امام بعدا مطرح کرد که خود ایشان به نخست وزیری مهندس بازرگان رضایت نداشتند ولی چون شورای انقلاب به این تصمیم رسیده بود ایشان نیز پذیرفتند . نکته اینجاست که امام در آن مقطع داری چنان محبوبیت و مشرعیتی بودند که می توانستند بدون نیاز به مشورت در تصمیم گیری ها اقدام کنند با اینحال سعی داشتند تا در اداره امور و تصمیم گیری ها با تصمیمات شورایی پیش بروند . در آن شرایط اگرچه بسیاری گمان می کردند که کنار رفتن مهندس بازرگان اخلال مهمی در امور ایجاد می کند اما حرکت انقلاب اسلامی درپی سقوط دولت بازرگان که درپی تصرف لانه جاسوسی امریکا در تهران رخ داده بود با رهبری امام فصل جدیدی از رشد و بالندگی خود را آغاز کرد . و این نشان داد که هیچ مانعی نمی تواند جلوی حرکت انقلاب اسلامی را به رهبری حضرت امام وهمراهی ملت با ایشان بگیرد .