مسجد کوفه؛ اولین مکان عزاداری برای سید الشهدا(ع)

خبرگزاری شبستان: حماسه کربلا، بزرگترین و دلخراش ترین واقعه تاریخ است که پس از 1400 سال هنوز هم زنده مانده و پس از چهارده قرن به یاد آن واقعه اشکها ریخته می شود و ناله و فریاد به پا است. در این گزارش درصددیم تا سیر تاریخی عزاداری شهدای کربلا را مورد بررسی قرار دهیم.

سابقه سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی (ع) به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال 61 هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را حضرت زینب (س) در مسجد کوفه بر امام حسین (ع) برگزار کرد که قبل از آن در کنار اجساد شهدا در کربلا برگزار شده بود.

پس از آنکه کاروان اسیران به کوفه وارد شدند، امام زین‌العابدین(ع) و حضرت زینب و ام‌ کلثوم(س) برای مردم کوفه که برای تماشا آمده بودند، سخنرانی کردند. در پی این سخنرانی ها صدای ضجه و گریه از خانه‌ها و مردم کوفه بلند شد. که به نوعی عزاداری برای شهدا و افشاگری امویان بود.

پس از ورود کاروان اسراء به شام و خطابه خوانی امام سجاد(ع) در شام، یزید به اهل بیت امام حسین اجازه داد که عزاداری کنند و اهل ‌بیت ‌به مدت سه روز به طور رسمی در شام عزاداری کردند. در پی آن خطابه و این عزاداریها، انقلاب بزرگ فکری در شام پدید آمد و اکثر قریب به اتفاق مردم نسبت ‌به دستگاه حاکمه بدبین شدند.

عزاداری بعدی در مدینه برپا شد. پس از ورود اهل بیت به مدینه عزای عمومی بر پا گردید و تمامی مردم مدینه ناله و ضجه کردند. پس از آن حلقه‌های عزاداری توسط اشخاص و افراد سرشناس برپا شد.

از جمله کسانی که درمدینه‌ مجلس‌عزاداری بر پا کرد، حضرت زینب سلام الله علیها بود. این عزاداری مدینه را در آستانه انفجار و حرکت عمومی قرار داد و عمر بن سعد جریان را به یزید گزارش داد و اعلام کرد که تحقیقا وجود زینب کبری(س) در مدینه اندیشه‌ها را تحریک می‌کند، زیرا او سخنور و دانا و باهوش است. خود و کسانی که با او همراهی می‌کنند، در نظر دارند برای خونخواهی حسین قیام کنند.

پس از شهادت امام حسین(ع) ائمه خود اقامه عزاداری می‌کردند و شیعیان را به اقامه عزا و گریه و عزاداری تشویق می کردند. عزاداری، نخست در ایام محرم و ایام زیارتی امام حسین(ع) در کربلا و جاهای دیگر برگزار می‌شد چون پانزدهم شعبان، روزعرفه، شب عید فطر و اول ماه رجب و غیره. اما از آغاز قرن سوم عزاداری وضعیت دیگری یافت .

در قرن سوم و چهارم و پنجم و همزمان با تشکیل دولتهای آل‌بویه در عراق و حمدانیون در سوریه و فاطمیون در مصر مذهب شیعه گسترش یافت و مراسم عزاداری توسعه یافت و در بسیاری از شهرها روز عاشورا عزا و تعطیل عمومی اعلام شد.
پایان پیام/