خبرگزاری شبستان-قم: مداحی از ابزارهای بسیار مهم برای فرهنگ سازی است که با استفاده از عواطف، شور ایجاد کرده و در نهایت در نهادینه کردن فرهنگ ها نقش بسزایی دارد. مداحی یک بال حرکت و پرواز است و با شوری که در دل شنونده ایجادمی کند، بسیار تاثیرگذار است. در خصوص واقعه خون بار عاشورا هم مداحی یک فاکتور مهم در ماندگاری این حماسه از قرن ها پیش تا کنون است. البته این فرهنگ بارها مورد تاخت و تازهای مختلف هم قرار گرفته، تاخت و تازهایی که گاها رودرو حرفش را می زند و یا اینکه با طرح و برنامه از درون به دنبال ایجاد پوچی و بی محتوایی است. برای شناخت این مسئله با مریم معین السلام، مسئول موسسه علمی فرهنگی زنان منتظر و از اساتید حوزه گفتگو کرده ایم که شرح این صحبت ها در ذیل آمده است.
فرهنگ عاشورا برای دشمنان شیعه خطرآفرین است
تا کنون دشمنان چه اقداماتی برای مقابله با فرهنگ عاشورا داشته اند؟ این جایگاه البته توجه دشمنان را هم به خود جلب کرده و تا کنون طرح و نقشه های مختلفی برای این موضوع ریخته شده و حتی به مرحله عملیاتی هم رسیده است. دشمنان همیشه نسبت به فرهنگ عاشورا احساس خطر کرده و از گسترش این فرهنگ و تفکر هراسیده اند.در ابتدا کمر به از بین بردن این فرهنگ بستند که البته به خاطر ریشه دوانیدن این حماسه عظیم در فرهنگ شیعه و مخصوصا فرهنگ یرانی قادر به این حرکت نبودند و به همین علت به فکر ایجاد انحراف در جریان مداحی ها و عزاداری های سنتی افتادند. دشمن تولید محتوا و انحراف در محتوا و مفاهیم مداحی ها را به عنوان هدف مشخص کرد. مداحی بر مبانی دین متکی است ولی آنها با جریان دادن بسیاری از بدعت ها به دنبال تاثیرگذاری بر جریان فکری ، سبک، متن و شعر مدح های ویژه ایام سوگواری امام حسین (ع) بودند.
هیئت های بدون روحانی حاصل محوریت مداحی// جای خالی کارشناس دین راه را برای ورود موسیقی ها به عرصه مداحی باز کرد
این روند در ادامه باعث چه تغییراتی شد؟ خب این جریان باعث شد تا در هیئت های مذهبی مداحی محور باشد و از هدف والاتر خبری نباشد. غالب هیئت ها خالی ز وجود یک روحانی و کارشناس دینی اقدام به برگزاری برنامه های سوگواری برای علاقمندان به این مکتب کردند و در ادامه این جریان و در فقدان کارشناس دین پای موسیقی های پاپ به مدح ها و اشعار آیینی ما باز شد که البته این روند ضربه سختی بر پیکره مداحی کشرمان زد. البته این موضوع پس از چند سال با برخورد جدی علما، مقم معظم رهبری و کارشناسان دینی مواجه شد ولی خوب این مسئله آسیب های جدی به بدنه مداحی وارد کرد.
غلوها در بیان صفات و ویژگی های سالار شهیدان با مبانی اعتقادی دین اسلام مغایرت دارد
آگاهی مادحین اهل بیت (ع) از چنین مسائلی چقدر در پیشگیری از چنین انحرافاتی موثر است؟ بله. متاسفانه مداحانی که بنیان های اعتقادی محکمی ندارند و صرفا به خاطر داشتن صدای خوب وارد این عرصه شده اند، بیشتر دستخوش این مسائل شده اند. البته مداحانی زیادی هم داریم که خودشان مداح و کارشناس دین هستند. ولی ماحانی که در چنین دام هایی (انحرافات تعمدی)گرفتار می شوند، خودشان نه بصیرت دارند و نه دشمن شناس هستند و نه دین شناس.
مداح ما اگر دین شناس باشد، می داند که به کار بردن برخی غلوها و مسائل اینچنینی در خصوص ذوات مقدس اهل بیت (ع) و مخصوصا سالار شهیدان با مبانی اصلی توحیدی مان کاملا در تعارض است و دشمن هم با موقعیت شناسی از این عدم آگاهی ها به سود اهدافش بهره می گیرد.
برای ساماهندهی این وضعیت در هیئت ها چه باید کرد؟ در خصوص هیئات باید به مسئولین آنها اطلاع رسانی های لازم صورت گیرد و این مسئله را بفهمند که محور مداحی نیست، هیئت ها نباید از حضور روحانی خالی شود، متاسفانه همانگونه که در ابتدای بحث هم تاکید کردم با گرایش پررنگ به سمت مداحی ها هیئات از حضور کارشناس دین بی نصیب مانده اند.
خانم های مداح مراقب باشند، صدایشان را نامحرم نشنود
چه توصیه ای برای خانم های فعال در عرصه مداحی دارید؟ در ابتدای پاسخ به این سوال توصیه ای برای خانم هایی که مجالس برگزار می کنند دارم. در جلسات عزاداری خانم های بانی مجلس به دنبال مداحانی باشند که محتوا را بدانند نه اینکه فقط صدا داشته باشند.خانم هایی که جلسات روضه ترتیب می دهند باید توجه کنند، زمان دعوت از سخنران و مداح خانم برای جلساتشان تنها به صدای فرد توجه کنند، فردی که دعوت می کنیم باید در این مسئله کارشاس بوده و در کنارش آشنا به مداحی باشد. متاسفانه یکی از آسیب هی مجالس عزاداری خانم ها این است که به دنبال صدا هستند و نه محتوا. نباید پای هر مداحی نشست، متن مداحی باید پیام داشته باشد، نه فقط خواننده خوش صدا. مداحان خانم هم باید وظایف خود را در پیام رسانی درست از مکتب اهل بیت (ع) و مخصوصا امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) بدانند و در کنار رعایت تمام اصولی که به دیگر مادحین هم توصیه می شود، مراقب باشند تا صای آنها به گوش نامحرم نرسد.
آیا می توان مثلا برای ایجاد مرکزی برای معرفی مداحان مورد تایید فکری کرد؟ بله. این اتفاق باید در مراکزی مثل سازمان تبلیغات و یا حوزه بیفتد.
مداحی بی سر و سامان ترین قضیه در کشور//ثبت جهانی عزاداری ها و مداحی های نیازمند دقت زیادی است
نظرتان در خصوص ایجاد دانشکده مداحی در کشور چیست؟ باید موضوع مداحی در کشور ساماندهی شود. متاسفانه یکی از مشکلات پررنگ ما در این خصوص این است که هر کسی می تواند سخنران یا مداح شود. در حالی که این روند باید به گونه ای باشد که تمام این افراد دارای شناسنامه بوده و از طرف مراکز زیربط ساماندهی شده باشند. باز هم باید یگویم، متاسفانه بی سر و سامان ترین موضوع در کشورما قضیه مداحی است، مخصوصا در جلسات زنانه. باید این روند به شکلی باشد که هر کسی اجازه ورود به این عرصه را نداشته و برای این کار آموزش های لازم را دریافت کند. ولی متاسفانه هنوز این مسئله در کشور ساماندهی نشده و همین کمبود هم آسیب های جدی برای شعه دارد. باید دانشکده ای مستقل یا موسسه ای باشد که تمام این مسائل را شناسایی و مدیریت کند تا مردم هم به شناخت درستی از موضوع عزاداری و بهره مندی از جلسات سخنرانی و مداحی برسند.
این روزها دیگر این موضوع از بعد صرفا داخلی هم خارج شده و به فرهنگی بین المللی تبدیل شده است. پیشنهادهایی برای حفظ این فرهنگ با ثبت جهانی آن صورت گرفته که به نظرم حرکت خوبی است اما این موضوع به قدری حساس است که باید در مراحل ثبت جهانی آن دقت ها چندین برابر شود تا دنیا با این حرکت با مداحی صحیح برگرفته از دل تشیع و ایران اسلامی آشنا شود و باید در این مسیر به جهانیان اعلام کنیم که آنچه مورد قبول ما در سنت دیرینه عزاداری ها و مداحی هاست، اینهاست و نه هیچ چیز دیگری. ولی با تمام این تفاسیر سال هاست که این موضوعات در کنار آسیب شناسی مداحی ها توسط کارشناسان دین مطرح می شود ولی تا کنون اقدام جدی و عاجلی در این خصوص ندیده ایم.
پایان پیام/
نظر شما