خبرگزاری شبستان: روش امام علی (ع) در حکومت چند امر را مشتمل می شده است و مهمترین امری که در حکومت اجرا می کرده اند مساله عدالت و اعتدال بوده است. در دوره ای که عدالت یکی از شروط اصلی دولت هاست توجه به این برقراری عدل و داد در بین مردم ما را بر این داشت تا گفتگویی را با حجت الاسلام محمد دهقان، نویسنده تفسیر نسیم رحمت درخصوص شیوه حکومت داری آن حضرت (ع) انجام دهیم که مشروح آن را در ذیل می خوانید.
امام علی (ع) در اجرای حکومت خود تا چه حدی به عدالت اهمیت می داده اند؟
در تاکید امام علی (ع) در اهمیت اجرای عدالت همین بس که در برخی روایات داریم که "عدل باعث زنده شدن احکام الهی است".
در برخی روایات وارد شده "آن عامل مهمی که باعث اصلاح مردم و جامعه می شود رعایت عدل و عدالت است"، لذا امیرالمومنین این مسئله را در جامعه اجرا و پیاده می کردند. حتی با دشمن خود از این جهت که در روایت فرموده است، وقتی امام علی در مسجد کوفه فرق سرش توسط ابن ملجم شکافته شد به امام حسن (ع) خطاب کرد" جز با ضربه ای قاتل من را نکش زیرا اگر با ضربه ای از دنیا رفتم چون او یک ضربت به من زده است تو نیز یک ضربه به او بزن" این یک سیره عملی حضرت (ع) است.
در روایات آمده است: که گروهی از قریش نزد امیرالمومنین (ع) آمدند و گفتند اگر اعیان و اشراف را بر دیگران برتری دهی سزاوارتر است که خیرخواه تو باشند، ایشان متاثر شده و فرمودند آیا مرا وادار می کنید به مردمی که متصدی امورشان هستم با ظلم و ستم طلب عدالت کنم به خدا قسم مرتکب نمی شوم. بخدا قسم اگر بیت المال برای من بود باز به عدالت برخورد می کردم و با این وجود که بیت المال متعلق به همه مردم است.
در اجرای عدالت گاهی ایشان قاطعیت هم نشان می دادند در تاریخ آمده شخصی به نام نجاشی از سرشناسان قبیله یمانیه و از شاعران مشهور بود در ماه رمضان شراب خورد و قداست و حرمت این ماه مبارک را رعایت نکرد.
او را به دادگاه امام علی (ع) آوردند و پس از اثبات شرابخواریش امام علی (ع) حکم کردند و 80ضربه تازیانه به او زدند سپس دستور دادند او را یک شب زندانی کردند و فردای ان روز به دستور حضرت (ع) آن فرد را احضار کرده و 20 ضربه تازیانه دیگر به او زدند.
اوپرسید دیروز حد شراب خواری را بر من جاری کردید پس این 20 ضربه دیگر برای چه بود ؟ حضرت (ع) فرمودند بخاطر اینکه حرمت ماه رمضان را با این کار شکستید بعد از اینکه این موضوع به گوش طایفه یمانیه رسید آنها ناراحت شدند طارق ابن عبداله از طرف آنها به حضور حضرت (ع ) آمد و سخنانی گفت: من گمان نمی کردم که شما بین افراد فرق نگذارید و بر شخصیتی توانمند و زیردست مانند نجاشی حد وارد شود و در نتیجه دلها و قلب های ما را جریحه دار ساخته و امور را ما را متحول و پراکنده ساختید این مطالب را طارق از طرف مردم یمانیه به امیرالمومنین (ع) عرضه داشت و امام (ع) فرمودند اجرای فرمان خدا دشوار است بجز برای کسانی که خاشع و فرمانبردار باشند. این مسئله بسیار مورد نظر و توجه حضرت (ع) بوده است که عدالت را اجرا می کرده است.
به چه جنبه های ملموس دیگری از نوع حکومت داری ایشان می توانید اشاره کنید؟
تقدم ضابطه بر رابطه نکته دیگری است که در سیره و عملکرد ایشان بوده و رعایت می کرده اند، تعبیر دیگر تقدم ضوابط بر روابط بوده است در روایات آمده است عبداله جعفر داماد ایشان بودند که روزی در عصر خلافت ایشان به حضور امام (ع) آمد و از ایشان خواست تا برای زندگی عادی اش از طرف امام (ع) کمکی شود امیرالمومنین (ع) در جواب می فرمایند من برای تامین زندگی چیزی ندارم جز اینکه این گوسفند یا مرکب خود را بفروشم و چیزی برای تو نزد من نیست مگر اینکه به عموی خود دستور بدهی تا از بیت المال سرقت و ب هتو مقداری از اموال رابدهد.
آیا در حکومت امام علی مردم حق انتقاد هم داشته اند؟
نکته مهم دیگر در رابطه با حکومت داری ایشان آزادی انتقاد و شکایت از مسئولان امر است "ایشان در نامه ای که به مالک اشتر دارند می فرمایند دولت افرادی را باید از نظر ایمان و اخلاق مورد اعتماد دولت اند معین کند تا در مردم بچرخند و از زوایای امور و کمبودها آگاه شده و کاستی ها را به اطلاع متصدیان امر برساند و حاکم باید یک اوقاتی را برای مردم مشخص کند و در را برای همه افراد بگشاید و با مردم گفتگو و نیازهای مردم را از زبان شان شنیده و چاره جویی کند و در نامه 53 امیرالمومنین (ع) بیان شده است.
پایان پیام/
نظر شما