به گزارش خبرگزاری شبستان، عصر روزگذشته، بزرگداشت نیم قرن فعالیت سینمایی و علمی داریوش مهرجویی با حضور علی معلم دامغانی، رییس فرهنگستان هنر، حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، علیرضا رضاداد مشاور ارشد و دبیر جشنواره فیلم فجر و سید محمد بهشتی مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و جمعی از هنرمندان و علاقه مندان در سالن ایران فرهنگستان هنر برپا شد.
در ابتدای این مراسم، رئیس فرهنگستان هنر، داریوش مهرجویی را چکیده سینمای ایران دانست و افزود: شخصیتی که درباره آن صحبت می‌شود، از اعضای پیوسته و بالاتر از آن، از هنرمندان دیرینه این سرزمین است. استفاده از لفظ پیوسته، میراث و ترجمه چکیده‌ای است که در هنرهای سنتی مثل تعزیه بکار می‌رفته است. این شخصیت چکیده سینما است. امروز در سینما هر کسی عنوانی دارد و کسانی که از دوران قبل باقی ماندند، همه این دوران را طی کردند.
رئیس فرهنگستان هنر تصریح کرد: هنرمند به وسیله اثر هنری اثبات وجود می‌کند، در این میانه هنرمند و اثر هنری یک سوال بزرگتر مطرح می‌شود که آیا این دو، نتیجه هنر نیستند؟ هنر چه مقوله‌ای است که دیدگاه انسان در او می‌اندیشد و آگاهی او نسبی است؟ آیا اثر هنری حاصل کار هنرمندان است یا هنرمندان هستند که آثار هنری را می‌آفرینند؟ در آثار ارجمند داریوش مهرجویی کارهای بسیاری است که می‌شناسید. آیا این کارها بر هنرمند بودن مهرجویی دلالت می‌کند یا مهرجویی هنرمندی است که با آن کارها را ایجاد کرده است؟
استاد معلم در ادامه اثر هنری را خروجی هنردانست و گفت: این روندی است که برای خروجی هنر طی می‌شود و چکیده بودن کار هر کسی نیست. آثار مهرجویی نشان دهنده آن است که او دنبال علت‌العلل بوده و نگاه او نگاه رازگونه‌ای است.
دومین سخنران مراسم، سید محمد بهشتی مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بود.وی حضور در این مراسم را موجب مباهات خود دانست و ادامه داد: به اعتباری که چندی است در میراث فرهنگی هستم از این حیث به موضوع سینما نظر کردم و فکر می‌کنم سینمای ما جزو میراث فرهنگی است. اگر در آینده دور بخواهند آن چیزی که بر فرهنگ ایران دلالت کند را بیابند، علاوه بر موضوعاتی مثل ادبیات، معماری و... که داریم، یکی از آن مواردی که به روشنی و وضوح شهادت‌دهنده فرهنگ ایران است، سینمای آن خواهد بود.
او اذعان داشت: اگر در طول تاریخ 100 ساله سینما در کشور بیش از 2000 فیلم ساخته شده است، همه آنها دلالت لازم را ندارند و در بین آنها تنها 100 فیلم وجود دارد که حاصل تلاش و تکاپوی نسل‌هایی هستند که برای نسل‌های بعد باقی می‌مانند. این‌ها مانند دیوان حافظ که فراموش نمی‌شوند، در قید حیات باقی می‌مانند و ما با آنها ارتباط معنایی برقرار می‌کنیم. این 100 فیلم در ساحت روایی خرد جا خوش می‌کنند و ذخیره‌گاه تجربی تاریخ زیست وفرهنگ ما می‌شود و موجب می‌شود فرهنگ ما قد و بالای رعنای خودش را در آن به نمایش درآورد.
بهشتی با بیان اینکه در این 100 فیلم آثار قابل توجهی از داریوش مهرجویی وجود دارد، گفت: چرا فیلمسازانی داریم که آثار آنها در این 100 فیلم وجود ندارد؟! کسانی که آثارشان در بین این آثار وجود دارد ویژگی‌هایی دارند و یکی از مهمترین دلایلش این است که فردی مثل آقای مهرجویی اهل فکر و معنا هستند.
سید محمد بهشتی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به برنامه برگزار شده برای داریوش مهرجویی، گفت: این مراسم از روی تعارف برای کارگردانانی مانند مهرجویی برگزار نمی‌شود، ما باید از زاویه دیگر بزرگان خود را ببینیم و بزرگداشت آنها را به جا بیاوریم، دوره‌هایی در تاریخ وجود داشت که بزرگان را به جا نمی‌آوردیم و آنها در تاریکی به سر می‌بردند، در آن زمان هم این بزرگان تلألو داشتند اما چشمان ما آنها را نمی‌دید و باید به کسانی که این تلألو را دیدند، دست مریزاد گفت.
علی دهباشی، مدیر مسوول مجله بخارا نیز در این مراسم درباره آثار و نقش مهرجویی در سینما صحبت کرد و گفت: شهرت اصلی مهرجویی آثار سینمایی اوست اما علی‌رغم چاپ‌های متعدد آثار او، هنوز وجهه نویسندگی این هنرمند شناخته نشده است.
وی یادآور شد: در بین سینماگران تعداد بسیار معدودی با نویسندگی رابطه دارند، مهرجویی از جمله هنرمندانی است که در سینما به جایگاه درخشانی در عرصه ترجمه کتاب رسیده است و این سابقه به دوران نوجوانی او برمی‌گردد که با ادبیات آشنا می‌شوند و سرانجام در 24 سالگی سردبیر مجله «پارس ریویو» می‌شود، این مجله درباره ادبیات معاصر است که مهرجویی در آن می‌نویسد و آثار نویسندگان دیگر را به زبان انگلیسی ترجمه می‌کند. این نظر من عطف به تاریخی است که در مجله وجود دارد و نویسنده سخت‌گیری چون آل‌احمد از مهرجویی می‌خواهد که 30 نسخه از مجله را برای او بفرستد تا دیگران هم با آن آشنا شوند.
او اذعان داشت: نکته مهم در همین دوران مقاله صادق هدایت و بوف کور است که او در سن 25 سالگی در این باره نوشته است و جزو مقاله‌های مهمی است که طی پنج سال اخیر درباره‌ی «بوف کور» نوشته شده است. مهرجویی ضمن همکاری با غلامحسین ساعدی، دوره خاصی از نویسندگی را آغاز می‌کند و تاکنون در تاریخ ما دوران بلند همکاری نویسنده و سینماگر وجود نداشته است به غیر از این یک مورد.
دهباشی تصریح کرد: علاقه و شوق در سناریوها و فیلمنامه‌های مهرجویی نشان داده می‌شد. او در سال‌های اخیر فرصت بازنویسی چندین رمان را پیدا کرد. دو کتابش خاطر یک فیلم بلند لعنتی بیش از هفت بار و در خرابات مغان بیش از سه بار منتشر شده است و به نظر من اهمیت خاصی دارد که به زبان انگلیسی هم چاپ شود.
دهباشی یادآور شد: مهرجویی چهار رمان دیگر آماده چاپ دارد و امیدوارم با گشایشی که در وزارت ارشاد به وجود آمده است، چاپ شوند. مهرجویی همچنین در ترجمه‌هایش به نیازهای ادبی و فرهنگی در جامعه ما پاسخ داده است که به نمونه آن می‌توان به کتاب «خدایان و انسان‌ها» اشاره کرد.
سردبیر مجله بخارا در ادامه متن دکتر داریوش شایگان را که برای مهرجویی گفته بود، خواند.
علیرضا رئیسیان، کارگردان سینما نیز در سخنانی گفت: لحظاتی در زندگی انسان وجود دارد که فکر می‌کند نه تجربه است و نه دانش و به مدد آن تنها می‌تواند با قلب خود آن چیزی را که به آن اعتقاد دارد، بیان کند. امروز یکی از آن لحظات در زندگی من است. هنگامی که در جشنواره سال 90 جزو هیأت دوران بودم، شرط کردم که شخصا جایزه مهرجویی را به او بدهم زیرا او موثرترین فیلمساز این نسل در سینمای 30 سال اخیر است و جزو جریان روشنفکری، اندیشه‌گرایی و پایه‌گذاران و بانیان در سینمای بعد از انقلاب است.
او ادامه داد: شخص هنرمند کسی است که بازتاب روح زمان خودش باشد و مهرجویی چنین هنرمندی است. او چند خصلت را همواره پدیدار کرده است که مهمترین آموزه برای سینماگران دیگر است، استمرار در جریان اندیشه‌گری و فکر یکی از این آموزه‌ها است.
کارگردان چهل سالگی یادآور شد: شاید این شانس را که برخی فیلم‌های مهرجویی را در زمانه خودش ببینم به دست نیاوردم، زیرا دیدن فیلم در زمانه خودش درک بهتری از یک موضوع می‌دهد و اینکه یک هنرمند روشنفکر چگونه بازتاب زمانه خودش را بیان می‌کند.
او با اشاره به جمله محمد بهشتی درباره اینکه "همیشه شبیه مهرجویی باشید، مهرجویی همیشه چند طرح برای ساختن دارد"، گفت: یکی از افسوس‌های من درباره فیلم درخشان سنتوری است که توقیف شد. در فیلم اجاره‌نشین‌ها نیز با یکی از مفاهیم‌هایی برخورد می‌کنیم که امروزه در جامعه ما کاملا جا افتاده است، حس قبیح مال‌پرستی که در قالب مفهوم استعاری در آن فیلم وجود دارد.
این کارگردان گفت: آدم‌های مهمی در طول 50 سال فیلمسازی این هنرمند به وسیله او هدایت و رهبری و به جامعه سینماگری معرفی شده‌اند. امروزه بزرگداشت مهرجویی بسیار مهم است و آنچه که برای من بسیار مهم است، افتخار صحبت درباره‌ی او است.
در ادامه حجت‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی نیز گفت: خوشحالم که در این جلسه هستیم و امیدوارم لبخندی که بر لب سینماگران ایرانی نشسته است، پایدار باشد و ما هم بتوانیم به آنان خدمت کنیم. در این مراسم پرتره داریوش مهرجویی که توسط حبیب درخشانی از اعضای گروه نقاشی فرهنگستان هنر از چهره این کارگردان کشیده شده بود،رونمایی و به وی اهدا شد.
همچنین فیلم مهرجویی؛ کارنامه 40 ساله به کارگردانی مانی حقیقی پخش شد. کمال گلستانی نیز قلم ویژه ای که آثار ویژه هنری روی آن حکاکی شده، به مهرجویی اهدا کرد و لوح یادمانی از سوی رییس فرهنگستان هنر همراه با هدیه فرهنگستان به مهرجویی تعلق گرفت
استادعبد المجید ارفعی، نظام‌الدین کیایی، لیلی گلستان، مانی حقیقی، لیلا حاتمی، مهران غفوریان، رضا درمیشیان، هوشنگ گلمکانی، جهانگیر کوثری، وحیده محمدی‌فر، حسن پورشیرازی، علی مصفا و... از هنرمندان حاضر در این برنامه بودند که با استقبال گسترده سینمادوستان و مردم علاقمند سینمای مهرجویی مواجه شده بود.
پایان پیام/
نظر شما