چرا دست شیعیان در دوران هایی از ساخت مسجد کوتاه شد؟

حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان، مورخ و مولف حوزه دین و تاریخ اسلام در رابطه با جایگاه مسجد سازی در تاریخ تشیع به خبرنگار حوزه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان گفت: تصور نمی کنم مسجد سازی شیعه و سنی داشته باشد. از قدیم الایام شیعیان مساجد خود را داشتند و در صورتی که مشکل سیاسی برای حضور در نقطه ای به صورت مستقل نداشتند - هم در مساجد اهل سنت می رفتند و نماز می خواندند. طبیعی است که اگر مشکلی هم بوده، مشکل سیاسی است.

مسجد سازی جنبه مذهبی ندارد

وی اظهار کرد: حکومت ها به طور معمول به اقلیت ها اجازه ساختن مسجد مستقل را نمی دادند. بنابرین آنها از خانه ها برای این کار استفاده می کردند. حتی در همین دوران در مدینه، شیعیان مسجد ندارند اما در باغات و خانه های مشخصی نماز جماعت می خوانند. دلیلش نه بی توجهی خود آنها بلکه سخت گیری حکومت است. بنابراین تقسیم کردن به این که مسجد سازی جنبه مذهبی داشته باشد درست نیست.

نویسنده کتاب تاریخ تشیع در ایران در پاسخ به این مطلب که برخی معتقدند که شیعیان کمتر از اهل تسنن به مساجد توجه می کنند، اظهار کرد: همان طور که عرض کردم این مسئله جنبه مذهبی و دینی ندارد، شیعیان امامی و زیدی هیچ تفاوتی با اهل سنت ندارند و همیشه اهل مسجد سازی بوده اند. دوره صفوی هزاران مسجد در ایران بنا شد که تعداد زیادی از آنها مانده و کتیبه های صفوی هم دارد. البته در کنار آن زمانی ساختن تکیه یا حسینیه هم باب بوده یا انجام شده است. طبیعی است که این مسئله توجه را به خود جلب می کرده و در کاهش مساجد مؤثر بوده است.

این پژوهشگر دینی افزود: اینکه گفته شود مکتب تشیع به مسجد سازی اهتمامی نداشته است نظر صحیحی نیست زیرا در کل بنای مساجدی چون مسجد عباسی اصفهان، مسجد شیخ لطف الله و بسیاری از مساجد دیگر در دوره صفوی و بعدها قاجاری و همین طور الان در جمهوری اسلامی و حتی زمان پهلوی، امری است که نشان می دهد مسجد سازی ربطی به جنبه های مذهبی ندارد.

دکتر جعفریان ادامه داد: همان طور که اشاره کردم از نظر سیاسی، چون شیعیان در دوره هایی از تاریخ مشکل داشتند، بروز و ظهور خاصی در جامعه نداشتند و نمی توانستند مسجد بسازند. در نماز جماعت هم همین طور است. ائمه جماعت در آن روزگاران که شیعه اقلیت بود از اهل سنت بودند و لذا شیعیان کمتر شرکت می کردند و این به رغم آن است که امامان توصیه کرده بودند که شرکت کنند، اما مشکلات سیاسی هم گاه مسائلی را ایجاد می کرد.

پایان پیام/