به گزارش خبرگزاری شبستان، یکی از آیات قرآن که به وضوح جایگاه اهل بیت علیهم السلام را به ما نشان می دهد، آیه تطهیر است اما برخی مخالفان در مورد اینکه مصداق این آیه شریفه چه کسانی هستند، تشکیک می کنند در حالی که طبق منابع شیعه و اهل سنت، مقصود از اهل البیت کاملا مشخص است.
در قرن گذشته، مسلمانان نیز به پیروی از قرآن، کلمه اهلبیت را درباره خاندان حضرت رسول (ص) به کار بردهاند و اهلبیت به اصطلاحی برای آنان تبدیل شده است و به کارگیریاش در معنای دیگر به قرینه نیاز دارد.
بیش از هفتاد روایت در اینباره وارد شده و اهلسنت بیش از شیعه، از چهل طریق، به روایت «امسلمه»، «عایشه»، «ابوسعید خدری»، «سعد»، «وائلة بن اسقع»، «ابوحمرا»، «ابنعباس»، «ثوبان» (غلام حضرت رسول (ص))، «عبدالله بن جعفر بن ابیطالب» و «حسن بن علی (ع)» آن را نقل کردهاند. شیعه نیز، در بیش از سی حدیث از امام علی (ع)، امام سجاد (ع)، امام باقر (ع)، امام صادق (ع)، «ابوذر»، «ابولیلی»، «ابوالاسود»، «عمرو بن میمون اودی» و «سعد بن ابیوقاص» آن را نقل کردهاند.[1]
برای توضیح بیشتر باید گفت که خداوند متعال میفرماید:{إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً} (احزاب: 33) خداوند تنها میخواهد رجس و پلیدی را از شما اهلبیت دور نماید و شما را کاملاً پاک و مطهر گرداند.
این آیه به گفته همه مفسران و اندیشمندان اسلام، در شأن و مقام والای اهلبیت پیامبر گرامی اسلام (ص) نازل شده است. همچنین روایات بسیاری درباره شأن نزول آیه تطهیر و انحصار آن به «خمسه طیبه» در منابع اهلسنت وجود دارد که برخی از آنها چنین گزارش میشود:
یک ـ «حاکم نیشابوری» در «مستدرک» مینویسد:
عبدالله بنجعفر از رسول خدا (ص) روایت میکند که آن حضرت هنگامی که رحمت الهی را در حال نزول دیدند، فرمودند: «بهسوی من بخوانید!» «صفیه» گفت: «چه کسی را ای پیامبر اسلام (ص) ؟» آن حضرت فرمود: «اهلبیتم را؛ علی، فاطمه، حسن و حسین را». آنان را آوردند. آن حضرت عبای خویش را روی آنان افکند. سپس دستانش را بالا برد و عرض کرد: «خداوندا! اینان اهلبیت مناند». سپس بر محمد و آل محمد صلوات فرستاد. در این هنگام خدای حکیم این آیه را نازل فرمود:{إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً}.[2]
دو ـ «امسلمه» میگوید:
آیه تطهیر در خانه من و در حالیکه پنجتن آل عبا در آن بودند، نازل گردید و رسول خدا (ص) آنان را با عبایی که بر روی آنان افکند، پوشانید. سپس عرضه داشت: «اینان اهلبیت مناند. پروردگارا! رجس و پلیدی را از آنان دور کن و ایشان را پاک و مطهر گردان».[ 3]
سه ـ «ابوسعید» میگوید:
بنابرگزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی حج، رسول خدا (ص) پس از ازدواج علی (ع) با فاطمه (س) به مدت چهل روز صبحها به درب خانه علی (ع) میآمد و میفرمود: «السلام علیکم یا أهلالبیت. {إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً}».[ 4]
چهار ـ امام سجاد (ع) نیز با همین آیه بر فضایل اهلبیت احتجاج کرد. هنگامی که اسیران خاندان پیامبر (ص) را به شام بردند و در آستانه مسجد در جایگاه اسیران جایشان دادند، امام سجاد (ع) جوانی بالغ و رشید و در آن روز آنجا حاضر بود. مردی از اهل شام نزد آنان آمد و گفت: «حمد و سپاس خدای را که شما را نابود کرد و ریشه فتنه را خشکاند!» امام سجاد (ع) به او فرمود: «آیا کتاب الهی را نخواندهای؟» وی پاسخ داد: «خواندهام». حضرت فرمود: «آیا آیه شریفه{قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى} و آیه {إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً}را نخواندهای؟» او گفت: «خواندهام». حضرت فرمود: «ما آنان هستیم».
آن مرد شامی دستش را بهسوی آسمان برداشت و گفت: «خداوندا! من توبه کرده، بهسوی تو باز میگردم» و سه بار این جمله را تکرار کرد: «خدایا! من از دشمنان آل پیامبر (ص) بهسوی تو بیزاری میجویم. من قرآن را میخواندم، ولی تا امروز آن را درک نکرده بودم».[5]
بنابراین، مقصود از اهلبیت که در آیه شریفه آمده است، رسول خدا، امام علی، حضرت فاطمه، امام حسن و امام حسین علیهم السلام است. البته بستگان پیامبر عنوان «بنیهاشم» را دارند و همه آنان حقوق ویژهای دارند که یکی از آنها حرام بودن صدقهدادن به آنان است.
[1]. قاموس قرآن، سید علیاکبر قرشی، ج 1، ص 139.
[2]. مستدرک علی الصحیحین، ج 3، صص 147 و 148.
[ 3]. سنن بیهقی، ج 2، ص 150.
[ 4]. بحارالانوار، ج 35، ص 208.
[5]. احتجاج، ص 157.
نظر شما