از پای برهنه نخست وزیر و کاپشن هیات همراه تا نظریه گفتگوی تمدن ها

به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان پنجمین شخصیتی است که پس از انقلاب اسلامی به عنوان یک مقام ایرانی در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی می کند. پیش از روحانی، شهید رجایی، آیت الله خامنه ای، سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد در ساختمان سبز نیویورک برای جهانیان از ایران و مواضع انقلابی اش سخن گفته اند.
منشور ملل متحد شش ارگان برای سازمان ملل متحد در نظر گرفته است که مهم‌ترین و بزرگترین آنها مجمع عمومی می‌باشد. مجمع عمومی به عنوان ارگان اصلی سازمان ملل متحد از نمایندگان همه کشورهای عضو تشکیل شده است که هر کدام از اعضا یک رأی دارند. تصمیم در باب مسایل مهمی مانند صلح و امنیت، پذیرش اعضای جدید و مسایل بودجه‌ای در این مجمع مستلزم اکثریتی معادل دو سوم اعضا است که در سایر مسایل با اکثریت ساده هم تصمیم‌گیری می‌کنند.
اجلاسهای عادی مجمع عمومی هر سال در سومین سه‌شنبه ماه سپتامبر آغاز و تا نیمه دسامبر ادامه می‌یابد. در آغاز هر یک از این اجلاسها، مجمع یک رئیس جدید، 21 نائب رئیس و رؤسای شش کمیته اصلی مجمع انتخاب می‌کند.
در آغاز هر کدام از اجلاسهای عادی مجمع، بحث کلی در مورد نظرات اعضا شکل می‌گیرد و نهایتا بحثها در قالب چند بند خلاصه می‌شود.
ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اوایل به دلیل درگیر شدن در مسائل جنگ تحمیلی و اوضاع نابسامان داخلی از شرکت در اجلاسهای سالیانه مجمع عمومی بازماند. اولین حضور جدی مقامات رسمی ایران در سازمان ملل متحد سفر شهید رجایی، نخست‌وزیر ایران به تاریخ 26/7/1359 در شورای امنیت بود که وی جهت ارائه گزارش جنگ به شورا و نشان دادن حقانیت و مظلومیت ایران در قبال تجاوز رژیم بعث عراق به آن جلسه رفته بود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس جمهور ایران بودند که در تاریخ 31 شهریور 1366 در چهل و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کردند.
ایشان با ترسیم تصویری از واقعیت‌های ایران که بر اثر تبلیغات سوء غربی‌ها در جهان کشوری خطرناک جلوه داده شده بود، درصدد شناساندن واقعیت‌های ایران از تریبون جهانی سازمان ملل بر آمدند و با اشاره به تجاوز عراق به ایران خواهان محاکمه رژیم صدام به عنوان متجاوز شدند. ایشان با اشاره به تجربه دادگاه نورنبرگ که بیش از 40 سال صلح و امنیت اروپای جنگ‌خیز را تأمین کرده بود، اجرای چنین دادگاه بین‌المللی در مورد صدام را تأمین کننده امنیت منطقه‌ای و جهانی دانستند. ایشان از سکوت و حتی کمکهای آشکار و نهان غرب به رژیم صدام پرده برداشته و رویکرد ناعادلانه و بی توجهی شورای امنیت را در محکوم نمودن متجاوز، تقبیح کردند. « ایران حداقل از شورای امنیت توقع داشت که بی‌طرف بماند » این جمله‌ای است که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در اجلاس بیان کرده و خیانت‌های سازمانی که می‌بایست حافظ صلح جهانی باشد را بر علیه صلح و عدالت، نشان دادند.
در ادامه ایشان با اشاره به خصومت دولت آمریکا علیه ایران، از حق وتو و عضویت دائم به عنوان موانع صلح جهانی و عامل فتنه‌انگیزی و جنگ‌افروزی در جهان نام بردند. ایشان در پایان خواستار اتحاد کشورهای جهان سوم در جهت دفاع از خود (و نه جنگ با ابرقدرت‌ها) در راه صیانت از حقوق ملل مستضعف شدند و بر حفظ حقوق خانواده و به خصوص حقوق زنان تأکید کردند.
در دوره‌های بعدی اجلاس‌های مجمع عمومی، دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل کارشکنی‌های آمریکا و غرب و به دلیل نشان دادن اعتراض‌های خود به کارکرد منفی سازمان ملل و تبعیض این سازمان در برخورد با برخی کشورها و از جمله ایران، از شرکت در اجلاسهای مجمع امتناع ورزید.
پس از انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری ایران در خرداد 1376 و اعلام برخی شعارها که به نوعی بهانه‌های غرب را از بین‌ می‌برد، بار دیگر رئیس جمهور ایران در اجلاس مجمع عمومی شرکت کرد.
خاتمی پس از 12 سال که از آخرین سفر یک رئیس‌ جمهور از ایران به نیویورک می‌گذشت در شهریور 1377 راهی مقر سازمان ملل متحد در آمریکا شد.
خاتمی در شرایطی به نیویورک عازم بود که دولتمردان آمریکا این سفر را فرصت طلایی برقراری رابطه گسیخته شده بین دو کشور قلمداد می‌کردند. اما خاتمی در جلسه افتتاحیه که کلینتون نیز در آن سخنرانی می‌کرد، شرکت نکرد و بر خلاف انتظار آمریکایی‌ها عصر راهی جلسه مجمع عمومی شد.
در این سفر نیز مانند سفر آیت‌الله خامنه‌ای، گروهک منافقین با جنجال‌آفرینی و ایجاد اغتشاش در مقابل مقر سازمان ملل سعی در جوسازی و تحریک افکار عمومی علیه ایران کردند.
بالاخره خاتمی سخنرانی خود را در صحن مجمع عمومی آغاز کرد و ابتدا به فلسفه آزادی و به حقوق مردم در زمینه‌های مختلف اشاره نمود. او از مردم‌سالاری و دشمنان آن نام برد. وی با اشاره به تحول نظام بین‌الملل و اوضاع جهانی گفتگو و مذاکره را تنها راه کارآمد برقراری صلح و امنیت دانسته و از قول رهبر معظم انقلاب خواهان اختصاص یک کرسی دائم شورای امنیت با حق وتو به جمعیت یک میلیارد و اندی مسلمانان جهان شد.
خاتمی از مردم مظلوم فلسطین حمایت کرده، از وضع اسفبار افغانستان و تحرکات طالبان علیه همسایگان افغانستان ابراز نگرانی کرد. در نهایت ایشان نیز سخنان خود را با لزوم توجه مضاعف به حقوق زنان و اعتماد به جوانان به پایان رساند.
در طی این سفر و سخنرانی‌های آن بود که خاتمی خواستار نامگذاری سال 2002 به عنوان سال گفتگوی تمدنها شده و اصل اساسی سیاست خارجی ایران را گفتگو و تنش‌زدایی در رابطه با همه دولت‌ها توصیف کرد.
پایان پیام/