اتحادیه اروپا در پیچ و خم ناهمواری های کودتای مصر

خبرگزاری شبستان: کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با یک چالش دیپلماتیک بسیار پیچیده در خصوص مصر مواجه است. اینکه او چگونه با این مسئله برخورد می‌کند تأثیر چشمگیری بر روی استراتژی و اعتبار بلندمدت اروپا در قبال مصر و جهان عرب خواهد داشت.
کارشناس قابل اعتماد اشتون در این زمینه «برناردینو لئون» است که سمتش نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای منطقه مدیترانه‌ای جنوبی است.
لئون در گفت‌وگویی منحصر به فرد با مؤسسه «کارنگی» از نگرانی عمیق اتحادیه اروپا در مورد افزایش روزافزون خشونت و اختلاف در جامعه مصر سخن می‌گوید.
وی در این‌باره گفت: حتی اگر این‌طور فرض کنیم که ارتش مصر از کودتای ماه گذشته علیه محمد مرسی، رییس‌جمهوری اسلام‌گرای مصر، ظاهری از نظم را در کشور به وجود آورده باشد بزرگ‌ترین ترس اتحادیه اروپا اختلاف عمیقی است که در جامعه مصر در حال شکل‌گیری است.
به گفته دیپلما‌ت‌های اروپایی، این شرایط زمینه را برای آغاز جنگ داخلی در مصر فراهم می‌کند.
لئون ادامه می‌دهد: ارتش باید درک کند که اختلاف در مصر تا چه اندازه بزرگ است و مسئله این است که چگونه باید بر این «پولاریزاسیون» یا دودستگی غلبه کرد.
اما دولت اوباما همراه با رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی، قطر و لیبی دیدگاه متفاوتی در این‌باره دارند؛ آنها خرسند هستند از اینکه ارتش بار دیگر به میدان پا گذاشته و اخوان‌المسلمین را سرکوب می‌کند.
واشنگتن معتقد است یا بهتر است بگوییم امیدوار است این شرایط موجب بازگشت یک مصر حامی غرب باشد که در راستای منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی گام برمی‌دارد.
اما اشتون و تیمش بر این اعتقادند که این نوع ثبات که «عبدالفتاح السیسی»، رهبر کنونی مصر وعده‌اش را داده توهمی بیش نیست و می‌تواند بذر ویرانی و نابودی خود را بپاشد.
سیسی که در زمان مرسی وزیر دفاع مصر بود از زمان به دست‌گرفتن سکان قدرت در کشور، بسیاری از رهبران اخوان‌المسلمین را بازداشت کرده است.
اگرچه سرکوب او به بهای گرفتن جان صدها تن از شهروندان مصری تمام شده اما بسیاری از سکولارها و لیبرال‌های مصر از او حمایت می‌کنند، آنها می‌گویند خواستار ثبات هستند.
اشتون و لئون که وقت و تلاش زیادی را از اوایل سال 2011 در مصر صرف کرده‌اند نیز خواهان یک مصر باثبات هستند اما نه به سبک سیسی .
لئون در گفت‌وگویش با گارنگی می‌گوید: نظمی که ارتش اعمال می‌کند نظم واقعی نیست بلکه یک نظم کوتاه‌مدت است و نمی‌تواند در درازمدت پاسخگو باشد.
وی می‌افزاید: ثبات کوتاه‌مدت در مصر مورد حمایت مالی عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی است که 12 میلیارد دلار برای سیسی ارسال کرده‌اند اما پول نقد کوتاه‌مدت بی‌فایده است و نمی‌تواند کشور را در بلندمدت باثبات نگاه دارد.
به گفته لئون، این نوع ثبات، هیچ کاری در خصوص مشکلات بنیادین مصر از پیش نخواهد برد؛ اقتصاد در حال رکود، مشکلات اجتماعی و پولاریزاسیون جامعه از جمله این مشکلات هستند.
نماینده اشتون تصریح می‌کند: نفرت و بی‌اعتمادی میان گروه‌های مذهبی و سکولار تنها موجب عمیق‌ترشدن اختلاف شده و امکان بروز جنگ داخلی را بیشتر می‌کند.
اشتون و لئون ساعت‌های بسیاری را به‌ویژه در اوایل سال جاری صرف متقاعد‌کردن مرسی برای همکاری با همه گروه‌های سیاسی و داشتن یک سیاست همه‌شمول کردند.
لئون در این‌باره می‌گوید: مرسی متوجه پویایی‌های کشور نبود. توضیحات زیادی در مورد فلسفه انتقال سیاسی به او ارایه دادم، اینکه این فرآیند سال‌ها و نه چند هفته به طول می‌انجامد و اینکه اتحادیه اروپا حاضر بود تحت هر شرایطی به مصر کمک کند.
به گفته او، اشتباه مرسی این بود که فورا همه حزب‌ها را با هم متحد نکرد و به همین دلیل در ایجاد اعتماد در جامعه شکست خورد و حالا ارتش در حال مرتکب‌شدن همان اشتباهات است.
نماینده خاورمیانه‌ای کاترین اشتون تأکید می‌کند: به نظر می‌رسد ارتش متوجه اختلافات برگ در جامعه نیست. در این شرایط اتحادیه اروپا چه کاری می‌تواند انجام دهد.
اشتون در دو سال گذشته همه پل‌ها را پشت سر خود خراب نکرده است . این حقیقت که پس از کودتای نظامی در مصر او تنها رهبر غربی بود که اجازه دیدار با مرسی را پیدا کرد شاهد خوبی بر این مدعاست که استراتژی او مبتنی بر رابطه با همه حزب‌ها و گروه‌ها بوده است.
اتحادیه اروپا تاکنون هیچ‌گونه تحریم تجاری یا اقتصادی بر مصر اعمال نکرده است.
این اتحادیه تنها اقدام به تعلیق مجوزهای صادراتی برای هرگونه تجهیزاتی کرده است که ممکن است برای سرکوب داخلی مورد استفاده قرار گیرند. اشتون هنوز هم معتقد به گفت‌وگو و مذاکره است.
در نشست فوق‌العاده وزرای خارجه اتحادیه اروپا در 21 آگوست، اشتون پس از انتقاد تند از خشونت و اتهام متقابل که در مصر جریان پیدا کرده، سیاست خود را در این‌باره اعلام کرد.
او از همه گروه‌های سیاسی خواست تا در یک گفت‌وگوی حقیقی شرکت کنند، فرآیند دموکراتیک را احیا کنند و مذاکره ای ملی که در آن بر روی همگان باز باشد،برگزار کنند.
به اعتقاد او گروه‌های سیاسی مادامی که خشونت را محکوم می‌کنند و به اصول دموکراتیک احترام می‌گذارند نباید از جامعه طرد شوند.
اتحادیه اروپا نمی‌تواند تسلیم توهم و فریب ارتش مصر در خصوص ایجاد ثبات در کشور شود زیرا این همان سیاستی است که غرب قبل از فوریه سال 2011 میلادی در مصر در پیش گرفته بود که نتیجه‌اش خیزش مردمی در این کشور بود.
پایان پیام/