به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، نشست تخصصی کودتای 28 مرداد و تحولات حافظه تاریخی ایرانیان که به مناسبت شصتمین سالگرد کودتای 28 مرداد با حضور دکتر محمود کاشانی، فرزند آیت الله کاشانی، اسحاق صلاحی رییس کتابخانه ملی بدون حضور مدعوین این نشست از جمله داریوش رحمانیان، سیدمجید تفرشی پژوهشگر تاریخ معاصر و متخصص سند پژوهشی و کاوه بیات کارشناس مسایل تاریخ معاصر ایران برگزار شد.
اسحاق صلاحی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سخنانی گفت: آنچه مهم است این است که یک واقعه تاریخی دفع الوقوع نیست، یعنی به این صورت نیست که ناگهان در تاریخ اتفاق افتاده باشد، بلکه یک روند و فرایند است که در برهه ای از تاریخ منتج به نتایجی خوب یا بد می شود، اگر بپذیرم آنچه در 28 مرداد اتفاق افتاد تحت عنوان کودتای 28 مرداد دارای علل و عواملی است که دور و نزدیک است، بررسی این عوامل به ما کمک می کند تا برخورد منطقی تری به این حادثه و افراد حاضر در ان داشته باشیم.
وی افزود: صرفاً نقل حوادث تاریخی مشکلی را حل نمی کند، حوادث تاریخی را باید اول بررسی کرد تا بعد بشود از آن یک برداشت کرد، هیچ حادثه تاریخی نیست که برداشت های تاریخی و استنتاج های آن باب طبع هم باشد، فلسفه این سازمان است که پژوهشگران بخشی از زوایای پنهان حوادث تاریخی را واکاوی کنند و سوالهای پیش بیاید و علاوه بر اینکه سئوال ایجاد کند پاسخ به سوال هم باشد.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به اینکه کودتای 28 مرداد با عنوان رستاخیز 28 مرداد ساخته حکومت پهلوی است، اظهار داشت: آنچه در دهه 20 باب و مطرح می شود منافع حکومت پهلوی در کودتای 28 مرداد است با عناوین و واژه ها ساخته و پرداخته خود پهلوی ها رواج پیدا کرده است.
صلاحی با اشاره به عذرخواهی وزیر خارجه وقت آمریکا درباره کودتای 28 مرداد به پذیرفتن نقش آمریکایی ها در کودتا اشاره کرد و گفت: مادلین آلبرایت وقتی می خواست رضایت ایرانیان را بگیرد درباره نقش آمریکا در کوتای 28 مرداد واژه کودتا را برای 28 مرداد به کار می برد و می گوید در سال 1952 امریکا نقش موثری در براندازی محمدمصدق داشت و آنکودتا باعث سیر پس رفت ایرانیان شد. شخصیت سیاسی امریکا که حافظ منافع این کشور است اعتراف می کند که کودتا صورت گرفته است، در سال 2009 اوباما نیز می گوید: در میانه جنگ سرد ایالات متحده در براندازی دولت دموکراتیک ایران نقش بازی می کند، خانم کلینتون نیز درباره عذرخواهی خانم آلبرایت از ملت ایران برای کودتای 28 مرداد می گوید: این موضوع قابل درک است. طبق این اسناد امریکا اعلام می کند که ما در کودتای 28 مرداد نقش داشتیه ایم.
وی خاطر نشان کرد: در دهه 20 اتفاقات خوبی در ایران افتاده که برخی به نفع ملت بوده و برخی منتج به نتیجه نبوده است، در طول یک دهه 15 نخست وزیر عوض شد در این موضوع هم می توان بی ثباتی را ببیند و هم ناتوانی را، این حوادث بیان کننده اوضاع سیاسی ایران و نقش آمریکا در عزل و نصب ها است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی همچنین یادآور شد: جبهه ملی ایران در سال 1327 در دوران جنگ جهانی اول شکل گرفت، بعد از جنگ جهانی دوم جنبش های آزادی بخش در دنیا شکل می گیرند و ایران هم از این قاعده مستثنی نبود ، ایران هم تحت اشغال بود ترور رزم آراء در این دهه شکل می گیرد. تاریخ ایران در هر دهه ای مشکلات خود را دارد، در دهه 30 فضای کشور ما فضای خوبی نیست، دهه 40 شروع نهضت امام(ره)، دهه 50 بازگشت امام(ره)، دهه شصت جنگ و دفاع مقدس، دهه هفتاد و سازندگی است، هر دهه عطف تاریخی برای کار پژوهشی است که نتیجه خوب یا دارد .
وی با اشاره به نقش انگلیس در عملیات روانی در ایران گفت: اردشیر ریپورتر صحنه گردان جنگ نرم بریتانیا در ایران بود، نقش این شخصی در ایران برای کودتای سوم اسفند 1289 برای رضا پهلوی نقش داشت، بعد از وی پسر وی شاپور ریپورتر ادامه همین کار را در ایران انجام می دهد و بیشترین نقش وی پس از مرگ رضا شاه شاه در کوتای 28 مرداد است.پدر و پسر برای روی کار آوردن پدر و پسر نقش اساسی دارند و این موضوع می تواند تحقیق پژوهشگران باشد.
وی یادآور شد: حادثه ای که بیش از کودتای 28 مرداد غربی ها را به کارزار علیه ایران کشاند ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1329 بود، این حادثه توانست دشمنان را قانع کند که کارهای با ریسک بالا انجام دهند بعد از این حادثه آنان پاشنه کشیدند در عرصه کار مستقیم کارزار با ایران قرار گرفتند. ملی شدن صنعت نفت تیر خلاصی برای امریکا و بریتانیای برای ایستادن در مقابل ملت ایران بود.
صلاحی درباره به نخست وزیری رسیدن دکتر محمد مصدق و نقش آیت الله کاشانی در این سمت خاطر نشان کرد: 15 تیر سال 31 مجلس به نخست وزیری دکتر مصدق تمایل پیدا می کند، 18 تیر 14 نفر از از 65 نماینده مجلس تمایل خود به عنوان نخست وزیری وی را اعلام می کند، اما این رایی نیست که مصدق نخست وزیر شود، آیت الله کاشانی وارد کار می شود، رایزنی می کند تا مصدق نخست وزیر شود.
وی افزود: مصدق از شاه درخواست وزیری جنگ را می کند که شاه موافقت نمی کند و مصدق استعفا می دهد و اوضاع بین شاه و مصدق به هم می ریزد. 25 تیر قوام نخست وزیر می شود، آیت الله کاشانی وارد عرصه می شود و این نقشش به عنوان عالم دینی و اعلام جهاد را به عنوان نقش رهبری مذهبی ایفا می کند، شاه تلاش می کند که آیت الله را راضی کند و پس از این دوباره مجلس روی می آورد به دکتر مصدق و مصدق نخست وزیر می شود و قوام بر کنار می شود.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه خاطر نشانن کرد: غروب سی تیر 31 مصدق نخست وزیر می شود و قوام برکنار می شوند 5 روز پس از آنکه عالم دینی وارد عرصه می شود و ورق برمی گردد و مصدق برگشت حادثه بعدی همین رخداد تاریخی طی سه روز از 25 تا 28 چطور می شود در این مدت با این رهبری نخست وزیر 5 روزه بر قدرت برگردانند و همه اینها یا خانه نشین می شوند وزنه ای می شوند. در کودتای 28 مرداد نامه عزل مصدق و روی کار آمدن زاهدی آماده می شود و شاه به عراق می رود.پس از این کودتا بسیاری از عوامل ملی مذهبی را خانه نشین کردند و برخی را اعدام کردند، 27 مرداد آیت الله کاشانی خانه نشین نامه ای را خطاب به مصدق می نویسد می دانید که هم و غم من نگهداری دولت شماست که خود مایل به ادامه ان نیستند. آیت الله 27 مرداد هشدار کودتا را به مصدق می دهد مصدق در پاسخ می گوید: 27 مرداد مرقوم دریافت شد اینجانب مستحضر به پشتیبانی ملت ایران هستم.
صلاحی با اشاره به دلایل شکست نهضت ملی ایران تصریح کرد: دو رهبر ملی و مذهبی در کنار هم و مردم در کنارشان دولت را زمین گیر کردند دو ابرقدرت امریکا و بریتانیا را زمین گیر کردند، نقش دشمن و نبردهای نفوذی و غرور به انچه پیرامون ماست باعث شکست در 28 مرداد شد .
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی اظهار داشت: کشور ایران علی رغم تمدن چند هزارساله کشوری اسلامی است، ملت ایران با علم و آگاهی که داشت با حقیقت رحمانی مواجه می شود و اسلام را قبول می کند. ملت ایران با این پیشینه تاریخی و تمدن و هویتی که دارد که از دین و عالمان دینی بهره می گیرد.
وی همچنین گفت: همه تلاش های جبهه ملی در دهه 20 و 30 انجام دادند جای تقدیر دارد و هر کس باید در جای خودش مورد بررسی قرار بگیر،د این به پژوهشگران برمی گردد، انچه از این حادثه باید عبرت گرفت این است ایرانیان چه در داخل و خارج از کشور منافع ملی را به رسمیت بشناسند و در دادگاههای بین المللی در حوادثی مثل ملی شدن نفت و کودتای 28 مرداد احقاق حق کنند .
پایان پیام/
نظر شما