خبرگزاری شبستان: فرا رسیدن بیست و سوم مرداد که در تقویم رسمی کشور روز مقاومت نام گرفته به بررسی مفهوم مقاومت در ادبیات اسلام آنهم در شرایطی که دشمن از دورن و برون توان جهان اسلام را نشانه رفته است زمینه ای شد تا با حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن زمانی، استاد حوزه و دانشگاه و معاون بین الملل حوزه های علمیه کشور به گفتگو بپردازیم که مشروح آن در ذیل می آید:
مقاومت در فرهنگ اسلامی چه معنا و جایگاهی دارد و تحقق آن نیازمند چه ملزوماتی است؟
واژه مقاومت که در دهه های اخیر در ادبیات انقلاب اسلامی مطرح شد، از واژه های مقدس قرآنی است و معادل آن کلمه صبر است و عکس این معنا، سازش کاری است. باید دانست صبر و مقاومت راه پیروزی امت بر دشمانان است در آیه 65 سوره مبارکه الأنفال خداوند می فرماید:"یا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ المُؤمِنینَ عَلَى القِتالِ ۚ إِن یَکُن مِنکُم عِشرونَ صابِرونَ یَغلِبوا مِائَتَینِ وَإِن یَکُن مِنکُم مِائَةٌ یَغلِبوا أَلفًا مِنَ الَّذینَ کَفَروا بِأَنَّهُم قَومٌ لا یَفقَهونَ... ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ (با دشمن) تشویق کن! هر گاه بیست نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر غلبه می‌کنند؛ و اگر صد نفر باشند، بر هزار نفر از کسانی که کافر شدند، پیروز می‌گردند؛ چرا که آنها گروهی هستند که نمی‌فهمند!"
دقت در این آیه روشن می کند که مسلمانان در مقابل دشمن دویست نفری، اگرچه بیست تن باشند اما با عنصر صبر و مقاومت، پیروزی می شوند.
این یک معادله قرآنی است که خدا در سنت تاریخی خود اعلام کرده یک بر ده پیروز می شود. بنابراین از کثرت دشمن نباید ترسید چناچه تحلیل های مادی از دیدگاه بشری نمی تواند بار این سنت الهی را به دوش بکشد و تحلیل کند چرا که تحلیل گران نظامی دنیا در شرایطی که یک طرف ده نفر نیرو و امکانات داشته باشد، قطعا آنها را غالب می دانسته و معتقدند گروه اقلیت باید از دشمن بترسند؛ اما خدا در آیه 44 سوره مائده فرموده است:" فلا تخشوا الناس و اخشون... از مردم نهراسید و از من بترسید."
سخن دومی که از آیات شریفه قرآن درباره مقاومت می توان بهره گرفت، دو عامل در پیروزی امت اسلامی نقش بنیادی دارد که شاید از دید تحلیل گران مادی مورد غفلت یا انکار باشد، داشتن یک ارتباط قوی با خداوند و توکل و اعتماد بر او در نماز، دعا و مناجات است. در جنگ های مختلف تاریخ اسلام شاهد بودیم ارتشیان مسلمانی که مومنانه و بخاطر خدا جنگیدند، پیروز شدند چرا که خطر زخمی شدن، اسارت و کشته شدن آنها را از ادامه مبارزه باز نمی داشت. اما غیر مومنان که بخاطر اهداف مادی می جنگند، چون از خطر زخمی شدن اسارت و کشته شدن هراس دارند، در مبارزه جدی نیستند بنابراین به زودی شکست می خوردند. عنصر دوم پیروزی امت، مقاومت و صبر است. اگر امت اسلامی در مبارزه با دشمن از پای ننشیند، قطعا دشمن خسته شده عقب نشینی می کند. خداوند این دو عنصر نقش آفرین را در یک آیه شریفه بیان می کند:" وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ... از شکیبایی و نماز یاری جویید و این دو کاری دشوارند، جز برای اهل خشوع" (بقره، آیه 45)
خدا در سوره عصر جامعه بشری را در زیان می بیند جز کسانی که دارای چند لوازم موفقیت باشند: یک ایمان، دو عمل صالح، سه راهنمایی دیگر افراد جامعه و چهار تشویق امت به مقاومت و صبر. بنابراین تجربه سه دهه جنگ های اخیر بین مسلمانان و دشمنان حقانیت نقش آفرینی مقاومت را اثبات کرد.
مصادیق موفق مقاومت که برای مردم ملموس و قابل درک باشد را بیان کنید.
نمونه نخست تجربه قیام ملت مسلمان ایران و تصمیم امام خمینی (ره) برای سرنگونگی حاکمیت 2500 ساله حکومت شاهنشاهی و استقرار جمهوری ایران بود.
اگر مقاومت امام از سال 42 تا 57 و مقاومت مردم ایران در تقدیم شهدا در طول مبارزات نبود، قطعا نظام طاغوتی هنوز هم سایه سنگین اش بر ملت ما مستدام بود. نمونه دوم مقاومت ملت ایران و رزمندگان در دفاع مقدس است. اگر مقاومت رزمندگان و پشتیبانی ملت و اداره امام (ره) استمرار نمی داشت، قطعا هجوم گسترده دولت های استکباری در غالب تجاوز صدام منجر به جدا کردن بخشی از سرزمین های ایران اسلامی می شد. اما فقط عنصر مقاومت بود که توانست صدام و آمریکا را منصرف کرده و آنان را به صدور قطعنامه و تسلیم صدام وادار کند. نمونه سوم جنگ سی و سه روزه و بیست و دو روزه لبنان و حزب الله بود که تنها عنصر ایمان و مقاومت موجب شد تا ارتش اسراییل که به عنوان یکی از ارتش های شکست ناپذیر منطقه معرفی شده بود، شکست را رسما پذیرفته و پیروزی لبنان و فلسطین اعلام شود.
این تجربه های روشن چهار دهه اخیر می تواند این درس را به ملت ایران و ملت مظلوم فلسطین و همه ملت ها و دولتمردان کشورهای اسلامی بدهد که تنها راه عقب راندن استکبار جهانی از سلطه بر کشورهای اسلامی مقاومت دلیرانه است و اگر احیانا برخی دولتمردان داخلی ایران و یا فلسطین و دیگر کشورهای اسلامی به خاطر نگرانی از آثار تهاجم استکبار جهانی طرح سازش را بپذیرند، بدانند که دشمنان اسلام به اندکی از خواسته هایشان قانع نخواهند شد. قرآن کریم می فرماید: وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ... (دشمنان) دوست دارند که نرمی کنی تا نرمی کنند"(سوره قلم، آیه 9)
بنابراین دشمنان بسیار علاقمندند تا مسلمانان اندکی سازش و نرمی نشان دهند تا از این سازش سوء استفاده کرده و بیشتر و پیشتر بتازند. بر اساس این آموزه های قرآنی است که می توان به ارزش مواضع طلایی امام (ره) و رهبری پی برد که این دو مشعل دار هدایت امت مقاومت را هم به پیروزی فلسطین و انقلاب اسلامی و کل امت اسلامی اعلام کردند.
کدام جریان ها در بدنه جهان اسلام و خارج از آن در روند مقاومت اخلال و دست انداز ایجاد می کنند؟
یک گروهی از مسلمانان ترسو که شجاعت در خون آنها تزریق نشده و محیط تربیتی آنها، این افراد را دلاور بار نیاورده و این گروه مسلمان علیرغم صداقتی که در اعلام مواضع دارند، با نیت پیشگیری از ریختن خون مسلمانان در جنگ های مقاومت طلبانانه و وارد شدن خسارات اقتصادی بر امت اسلامی و نیز نگرانی از پیروزی دشمنان مهاجم صادقانه پیشنهاد سازش به همه مبارزان و مجاهدان ضد استکباری می دهند. ما شاهد تعداد زیادی از این گروه مسلمان با صداقت اما ساده دل و ترسو در جریان سال های مقدمه پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران انقلاب و نیز در دوران دفاع مقدس و امروز در فلسطین و مصر و دیگر کشورها هستیم. البته ما این گروه ها را متهم به مزدوری برای بیگانگان نمی کنیم زیرا کاملا دارای صداقت و تدین اند اما اینها را ساده دلانی می دانیم که آموزه های سترگ مقاومت و صبر قرآنی در جان آنها ننشته است و هنوز به آن باور عمیق پیدا نکرده اند.
چه جریان هایی نمونه اخلال گران جریان مقاومت هستند؟
در آغاز انقلاب اسلامی، انجمن حجتیه نمادی از طیف متدینان ترسو و غیرانقلابی بودند که متاسفانه این اندیشه را در برخی افراد در بین صنف های مختلف جامعه می دیدیم. در بین دولتمردان مرحوم مهندس بازرگان، علیرغم تدین و صداقت و سوابق مبارزاتی متاسفانه دارای نگرانی و ترس شدید نسبت به مبارزه قاطعانه با نفس سلطه آمریکا بود تا جایی که از اشغال لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیرو خط امام آنچنان نگران شد که نکند خشم آمریکا ملت ایران را در کام خودش فرو ببرد. این موضع در حالی بود که امام(ره) تسخیر لانه جاسوسی را انقلاب دوم معرفی کردند. در دهه های اخیر هم این دو نگاه مقاومت طلبانه و سازشکارانه در بین دولتمردانه جمهوری اسلامی مشهود بود و اگر نبود نگاه نافذ سیاسی و بصیرت بالای رهبری و دلاوری بی نظیر ایشان، خطر پذیرش گفتگوی غیرمنطقی و سازش حکومت ایران با شیطان بزرگ و غلتیدن انقلاب ایران در دامنه توطئه های استعمار جهانی تهدید جدی می شد.
در این زمینه باید اشاره کرد شعار اصلاح طلبی و اعتدال و میانه روی و تنش زدایی در ارتباطات بین المللی جمهوری اسلامی ایران فی نفسه مفهوم حقی می تواند داشته باشد که عقلای ملت و دولت مردان حکیم به آن معتقدند زیرا هیچ پسندیده نیست که بدون ضرورت دولتی را از خود در دنیا برنجانیم و کشور بی طرفی را تبدیل به دشمن کنیم. اما این واژه ها در لایه زیرین خود یک مفهوم ضد ارزشی نیز به دنبال می کشد و آن سازشکاری با دولت های استکباری و تن دادن به برخی از خواسته های غیرمنطقی آنهاست با این خیال که می توان آنان را تا اندازه ای شاد و همراه کرد. غافل از آنکه خداوند از پیش خبر داده که نیت هایی که دشمن علیه مسلمانان در ذهن و دل دارند، خیلی بیشتر از طمع و توقعاتی است که تا کنون بر زبان آورده اند.
خداوند در قرآن عمق خواسته دشمنان را نابودی اصل اسلام معرفی کرده است و فرموده:" وَلَن تَرْضَى عَنکَ الْیَهُودُ وَلاَ النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعدَ الَّذِی جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِیٍّ وَلاَ نَصِیرٍ ... یهودان و ترسایان از تو خشنود نمی شوند، تا به آیینشان گردن نهی بگو:، هدایت ، هدایتی است که از جانب خدا باشد اگر از آن پس که خدا تورا آگاه کرده است از خواسته آنها پیروی کنی ، هیچ یاور و مددکاری از جانب او نخواهی داشت."(بقره، ایه 120)
بنابراین مسلمانان باید با عنصر اتحاد و صبر و مقاومت در برابر نیات و اهداف شوم دشمن ایستادگی و مقاومت کنند و در این راه از هیچ قدرتی نهراسند.
پایان پیام/
نظر شما