شناخت ائمه اطهار(ع) از طریق آیات قرآن کریم و روایات میسر است

عباسعلی فراهتی ،رئیس دانشگاه پیام نور کاشان در واپسین روزهای رمضان المبارک ماه مولا علی(ع) در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در اصفهان گفت: امیر المومنین حضرت علی (ع) شخصیتی برجسته، جامع فضائل اخلاقی و انسانی است که زبان و بیان و قلم بدون تردید در شناخت واقعی و معرفی آن حضرت آن گونه که هست عاجز و ناتوان است.

وی با اشاره به اینکه امام معصوم(ع) نیز حتی در سخنش عدم وصف و شناسایی ائمه و حجت های خدا بر روی زمین را بیان می کند، افزود: امام هادی(ع) با آن شخصیت علمی و احاطه به اسرار و رموز قرآنی که دارد در زیارت جامعه کبیره خدمت اهل بیت عرضه می دارند:« موالیّ لا احصی ثنائکم و لا ابلغ من المدح کنهکم و لا من الوصف قدرکم... ای آقایان من نمی توانم مدح وثنای شما را به شماره درآورم و به کُنه شخصیت واقعی شما پی ببرم و وصف و قدر و متناسب با شخصیت شما نمی توانم پیدا کنم ...»

به گفته وی، معصومین(ع) همانطور که در کلام امام هادی(ع) نیز در زیارت جامعه آمده است «بکم فتح اله و بکم یختم... » کسانی هستند که بقا و اساس آفرینش هستی بواسطه وجود بزرگوار آنها است و بر اساس این روایت « ولو لاالحجه لساخت الارض اهلها» نیز اگر حجت خدا بر روی زمین نبود زمین اهل خود را فرومی برد.

*شناخت ائمه (ع)از زبان قرآن، خودشان و روایات میسر است

این پژوهشگر علوم اسلامی با تاکید بر اینکه ما ائمه اطهار (ص) به ویژه امام علی (ع) را می توانیم بعد از قرآن، پیامبر(ص) و روایات معصومین از طریق نهج البلاغه آن حضرت بشناسیم، گفت: بر طبق روایت زیبایی در اصول کافی از امام رضا(ع) آمده است: زمانی آن حضرت وارد مسجد شد که در مورد امام علی(ع) بحث بود امام رضا(ع) در پاسخ آنها در قالب خطبه ای فرمود:«اگر تمام دانشمندان، نویسندگان ، ادیبان و سخنوران، بلغا، فصحا، اندیشمندان در دنیا جمع شوند و بخواهند وصفی از امام معصوم بکنند، نمی توانند.»

فراهتی با اشاره به اینکه خورشیدهای نورانی ولایت را نمی توان تفسیر کرد، اظهارداشت: لکن کسب معرفت و شناخت آن بزرگواران به عنوان معرفی اسوه و الگو برای جامعه ضروری است چرا که این شناخت و معرفت عنصر لازم و ضروری در اطاعت و تبعیت از اولی الامر و اهل بیت(ع) و پیروی از دستوراتشان در مسیر زندگی است.

وی این سفارش امام علی (ع) در نامه ای به عثمان بن حنیف را که فرمودند:« آگاه باشید و بدانید هر انسانی در زندگی مادی و معنوی باید به یک الگو و اسوه یا به تعبیر روشن تر امام و پیشوایی نیاز دارد تا با نام او در زندگی کسب اقتدار، نور و سعادت کند یادآورشد و گفت: طبق این سخن بر هر انسان مسلمانی به خصوص پیروان مکتب اسلام واجب است با کسب معرفت و شناخت نسبت ائمه اطهار(ع) از این بزرگواراران و تعالیم آسمانیشان پیروی کند.

*امام علی (ع)مصداق اتمّ و اکمل و مخاطب اول آیه « یا ایّها الّذین امنوا » است

فراهتی با تاکید بر اینکه مفسران شیعه و سنی اتفاق نظر دارند که مخاطب اول و مصداق اتمّ و اکمل آیه « یا ایّها الّذین امنوا » حضرت علی (ع) است، افزود: بر اساس این آیه امیر المومنین اولین نفر در اسلام است که به پیامبر حتی قبل از ظهور اسلام ایمان آورد همانطور که آن حضرت خودشان نیز در خطبه قاصعه به آن اشاره دارد و فرموده است:« من رایحه نبوت را از آن حضرت در طفولیت تا 14 سالگی که نزد وی تربیت شدم، از آن زمان که غذا در دهانم گذاشت احساس کردم.»

*بیش از 300 آیه در شان امام علی(ع) در قرآن بیان شده است/تدوین کتاب های مختلف علمای شیعه و سنی در بیان این آیات و روایات و ذکر فضائل امیر المومنین

به گفته وی،برای شناخت حضرت علی(ع) امام و پیشوای اول شیعیان جهان و مولای متقیان و پرهیزگاران نیز قرآن بهترین معرف است که بنا برروایات معتبر از اهل تسنن و تشیع بیش از 300 آیه و در بعضی موارد گفته شده تا 1000 آیه در خصوص شان آن حضرت به تعبیر و تاویل در قرآن بیان شده است.

عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه کاشان، وجود این آیات قرآنی در خصوص حضرت علی(ع) در کتب معتبر اسلامی تفاسیر از جمله تفسیر کبیر امام فخر رازی و کشاف زمخشری را خاطرنشان کرد و گفت: امام فخر رازی و زمخشری که به عنوان دو بزرگوار اهل سنت شناخته شده اند در کتاب گران سنگ تفاسیر و بسیاری دیگر از محدّثان اهل سنت حتی کسانی که که مودت و محبتی نسبت به حضرت علی(ع) نداشند در بسیاری از منابع خود اعتراف به شان و مقام حضرت علی (ع) در آیات قرآن داشته اند.

فراهتی اعتراف «احمد بن حنبل» پیشوای مذهب حنبلی در «مسند» و «ذهبی» در «میزان العتدال»  در خصوص  نزول آیات قرآنی و روایات مبنی برشان حضرت علی(ع) را خاطرنشان کرد و افزود: ابن حجر عسقلانی از نیز از کسانی است که به این مطلب اعتراف دارد و چنین گفته است:« آن اندازه که در مورد شخصیت علی(ع) از پیامبر اکرم (ص) روایت وارد شده در مورد هیچ کسی از اصحاب آن حضرت نیامده است.»

به گفته وی، بسیاری از علمای شیعه و سنی از جمله «حاکم حسکانی» از علمای بزرگ اهل تسنن در قرن 5 هجری در کتاب «شواهد التنزیل» و «قندوزی» از علما و محدثین بزرگ اهل تسنن در قرن 11 هجری در کتاب 4 جلدی «ینابیع المودة» تعداد زیادی از آیات و روایات در شان حضرت علی(ع)را در کتاب هایشان بیان کرده اند.

این عضو هیات علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان ذکر فضائل حضرت علی(ع) توسط «قاضی نوراله شوشتری» از علمای شیعه در کتاب بیش از 15 جلدی «احقاق الحق» را که » در راه کتابت این کتاب به شهادت رسید یادآورشد و گفت: «تفسیر البرهان از سید هاشم بحرانی» از تفاسیر شیعه و «صافی از فیض کاشانی» و «نورالثقلین از علی بن جمعه حویزی» از دیگر آثاری است که فضائل حضرت علی(ع) را تالیف کرده اند.

فراهتی تالیف کتاب گران سنگ « سنگ الغدیر» حاصل 30 سال پژوهش و تحقیقات گسترده «علامه امینی» در شان حضرت علی(ع) را تاکید کرد و گفت:ابن ابی الحدید معتزلی در مقام امام علی(ع) در مقدمه شرحی بر نهج البلاغه می گوید:« چه بگویم در مورد شخصیت آن حضرت که اگر بخواهم سخن بگویم باید 20 جلدی که بر نهج البلافه شرح نگاشتم بنویسم اعتراف می کنم آن حضرت شخصیتی است که منشا تمام کمالات و فضائل انسانی و اخلاقی است.»

وی سرودن 7 قصیده طولانی به زبان عربی در وصف حضرت علی(ع) توسط ابن ابی الحدید شارح نهج البلاغه را یادآورشد و گفت: ابن ابی الحدید در مورد مقام و منزلت ابالحسنین علی(ع) در یکی از این قصیده ها این بیت را که به عنوان کتیبه ضریح آن حضرت نیز آمده گفته است:« لولاک الحیدر ماکانت الدنیا/ و جمع البریّة مجمعا به خدا قسم اگر علی نبود خدا هیچ موجودی را خلق نمی کرد و دنیا هم آفریده نمی شد...»

به گفته وی،ابن ابی الحدید مدائنی در جایی دیگر در مورد امام علی(ع)گفته است« من که فرد عادی نیستم بلکه ماهر و متبحر در سخن و سخنوری هستم ،زبانم از وصف علی الکن است من نه تنها به تو عشق می ورزم به شیعیان و دوستداران تو هم عشق می ورزم به گونه ای که در آتش این عشق ذوب می شوم.»

*امام علی(ع) شخصیتی دارد که در طول تاریخ همه را مجذوب کرده است

عضو شورای فرهنگ عمومی شهرستان کاشان با اشاره به اینکه امیر المومنین علی (ع) آن حضرت آن قدر جاذبه داشته است که همه را در طول تاریخ مجذوب کرده است، افزود: آن حضرت شخصیتی دارد که همه گروه ها و اقوام و مذاهب اعم از عرفا،زهّاد، شجاعان و دلیران، حاکمان، علما، فصحا، بلغا، مفسران به گونه ای تلاش می کنند که خود را به آن حضرت منسوب می کنند.

فراهتی افزود: اباالحسن علی بن ابی طالب دارای تمام فضائل انسانی و جامع اضداد است آن حضرت دارای شخصیتی بود که زهد در عین حکومت داشت، شیر بیشه میدان نبرد، حامی یتیمان و خداترسی شگفت بود.
 

*دوست و دشمن به شخصیت والای امام علی(ع) اعتراف کردند

وی تصریح کرد: حضرت علی(ع) اولین امام شیعیان و مولای متقیان شخصیتی داشت که دوست و دشمن به اعتراف کردند حتی زمانی که در نزد معاویه (لعنت الله علیه) از آن حضرت بدگویی می کردند گریه می کرد و می گفت:« این سخنان در مورد ابوالحسن درست نیست.»

به گفته وی، حتی مادیگرایان به شخصیت حضرت علی(ع) اعتراف دارند از جمله شبلی شمّیل دانشمند طبیعی معاصر می گوید:«حضرت علی تنها نسخه ای است که مانند آن را نه شرق و نه غرب در گذشته دیده و نه در حال و نه در آینده خواهد دید.»

*آغاز و منشا تمام علوم به حضرت علی (ع) بر می گردد

این مصنف، مولف، محقق و مترجم بیش از 30 کتاب در موضوعات مختلف علمی گفت:نهج البلاغه حضرت علی(ع) که تنها بخشی از مهمترین کلمات قصار، حکمتها، و نامه های آن حضرت توسط سید رضی در آن جمع آوری شده است یک اثر گرانبها و در نوع ادبی بسیار فصیح و بلیغ آن بسیار زیبا چیدمان شده است.

فراهتی افزود: ابن ابی الحدید در مورد بلاغت حضرت علی(ع) در خطبه ای که آن حضرت در مورد آخرت و عالم برزخ و قیامت و تفسیر سوره تکاثر بیان فرمودند این سخن را گفته است:« به خدایی که ابن ابی الحدید را آفریده است از زمانی که با این خطبه آشنا شدم تا کنون بیش از هزار بار آن را خوانده ام و در هر بار احساس جدید و نویی از مرگ و قیامت در من ایجاد شده است اگر اگر جایز بود و می توانستیم در مقابل غیر خدا سجده کنیم من اعتقاد داشتم در مقابل این خطبه که در اوج فصاحت و بلاغت است سجده کنند کسی نتوانست مرگ را اینگونه توصیف کند.»

*امام علی(ع) برترین انسان تاریخ بشریت برای همه ملت ها و جوامع است

وی با اشاره به تالیف کتاب «الامام علی صوت العدالة الانسانیة از جرج جرداق» مورخ شهیر مسیحی لبنانی افزود:این مورخ و پژهوشگر که اعتقادی به مذهب شیعه ندارد، انگیزه نوشتن این کتاب را پاسخ طولانی به سال ها اجتهاد در تاریخ جوامع مختلف و تحقیق و پژوهش در مورد شناسایی و معرفی یک الگوی کامل انسانی برای جوامع بشری معرفی می کند و چنین می گوید:« بعد از این تحقیقات علی را پیدا کردم که به عنوان برترین انسان تاریخ بشریت برای همه ملت ها و جوامع به عنوان یک الگو معرفی کنم.»

به گفته وی، موسوعه(دائرة المعارف) حضرت علی(ع) نیز در حال حاضر توسط علما جمع آوری و کتابت شده است.

*عهدنامه مالک اشتر مترقی ترین و متعالی حقوق بشر است

عضو اتاق فکر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در دانشگاه کاشان در ادامه گفت: منشور سیاسی امام علی(ع) در عهدنامه مالک اشتر یک قانون اساسی مدون و مترقی ترین و متعالی حقوق بشر است که هنوز بعد از 14 قرن برای مملکت داری و کشورداری متناسب با تمام حقوق پیشرفته تمدن بشری است.

فراهتی روایت این سخن امیرالمومنین « سلونی قبل أن تفقدونی» توسط ابن مغازلی و دیگر علمای اهل سنت در مورد شان و مقام آن حضرت را تاکید کرد و گفت: زوج البتول، ابالحسنین، امیر لامومنین علی (ع) علی شخصیتی است که فرمود:«اگر من می خواستم تفسیر سوره فاتحة الکتاب را بگویم 70 شتر باید مجلدهای آن را حمل می کرد.»

به گفته وی، ابن عباس بن عبدالمطلب در مقام امام علی(ع) گفته است:« علم من در قیاس با علم علی نسبت قطره به دریا است.»

* زهد علی(ع) مثال زدنی است/علی دنیا را سه طلاقه کرد

رئیس دانشگاه پیام نور کاشان در خصوص زهد، تقوا و پرهیزگاری امیر المومنین گفت: آن حضرت حاکم بر تمام بلاد اسلامی بود که تنها با دو جامه و دو قرص نان جو خشک شده گذران زندگی می کرد که شخصیت جامع وی برای تمام انسان های آزاده به ویژه مسلمانان الگو است.

فراهتی افزود:حیدر کرار علی بن ابی طالب فرمودند:«من اگر بخواهم از عسل مصفّی و مغز گندم و جامه حریر می توانم تهیه کنم ولی هرگز نمی خواهم هیهات! چنین چیزی امکان ندارد چون هوای نفس هرگز نمی تواند بر من علی غلبه کند.»

وی مصداق این جمله امام را در خطبه حمام آن حضرت در اوصاف متقین عنوان کرد و گفت:امام علی(ع) در این خطبه می فرمایند:« أرادتهم الدنیا و لم یریدوها، دنیا به آنها روی می آورد ولی آنها از دنیا روی گردان هستند.»

به گفته وی، حضرت علی(ع) در قسمت دیگری از این خطبه چنین فرموده است:« یا دنیا غرّی غیری قد طلقتک ثلاثة لا رجّعت فیها ،به دنیا می گوید دنیا! دیگری را فریب بده که زمان فریب دادن من نیست که من دنیا را سه طلاقه کرده ام.»

فراهتی خاطرنشان کرد: این بی اعتنایی امام علی(ع) می تواند برای تمام افرادی که در مناصب خدمت مردم و حکومت داری هستند باید الگو باشد.

*علی مظلوم است چون به هیچ کس به اندازه علی ظلم نشده است

این داور پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته های الهیات و حقوق خصوصی در مورد مظلومیت امام علی(ع) نیز فرمود: مهم ترین ظلم به آن حضرت غصب خلافت مولا و 25 سال خانه نشینی آن حضرت است چنانکه وصف این دوران را در خطبه شقشقیه اینگونه فرموده است:« 25 سال صبر کردم زانوانم را در بغل گرفتم مثل کسی که خار و خاشاک در چشم، استخوان در گلو دارد و قدرت بیرون آوردن ندارد، صبر جانکاه و مصیبت بار کردم، انحرافات در دین و احکام خدا را دیدم این مسائل مرا آزار می داد.»

*حکومت را به خاطر یتیمان و اصرار خود مردم پذیرفتم

فراهتی علت قبول حکومت توسط حضرت علی (ع)را از زبان خودش به خاطر دو چیز دانست و گفت: آن حضرت منصب حکومت و خلافت را به خاطر یتیمان و اصرار خود مردم پذیرفت.

وی افزود: آن حضرت چنین می فرمایند من تمایل به حکومت نداشتم اگر به خاطر این نبود که خدا از عالمان آگاه پیمان گرفته در برابر ظلم ظالمان به یتیمان سکوت و صبر نکنند و به خاطر اصرار خود مردم بعد از قتل عثمان نبود حکومت را نمی پذیرفتم

به گفته وی، دنیا و حکومت داری(نفس حکومت به شکل حکومت معاویه)دنیا به حدی در نظرش منفور بودکه این عبارات را فرمود:« حکومت از آب بینی بز در نزد من پست تر است.»و « آیا آزاد مردی هست که این گوشت فاسد شده زیر دندان مانده یا استخوان لیسیده شده در دهان فرد جذامی را به دهانش واگذار کند.»

*امام علی(ع) دنیا را فقط ابزاری برای رسیدن به خدا می دانست

این دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی دارای اجازات متعدد روایی و اجتهاد از حضرات مراجع عالیقدر گفت: حضرت علی(ع)دنیا را ابزار و وسیله ای برای رسیدن به خداوند می دانست که خطاب به شخصی که دنیا را مذمت می کرد فرمود:«دنیا بهترین مکان برای رسیدن به قرب خدا و مصلی نماز فرشتگان الهی است.»

فراهتی توصیه امام علی (ع) بر دوری از تجملات و اشرافی گری را تاکید کرد و گفت:در شرایط کنونی که مسلمانان و شیعیان در مشکلات اقتصادی به سر می برند ما که خود را دوستدار و شیعه امام معرفی می کنیم وظیفه داریم که حداقل با ورع و پاکدامنی در معاش و راه هدایت انسانی از این امام بزرگوار الگوبرداری و با پیروی و تبعیت از تعالیمشان آن حضرت را خوشحال و راضی و خشنود کنیم.

وی این جمله امیر المومنین «اگر دنیا از دست شما رفت تاسف نخورید» درباره سفارش به بی اعتنایی به دنیا را یادآورشد و گفت:امام علی به مرگ نیز به اندازه ای انس و الفت داشت که فرمود:« عشق من به مرگ از علاقه کودک به سینه مادر بیشتر است».

به گفته وی،بر اساس همین علاقه بود که آن حضرت در موقع شهادتش در محراب مسجد کوفه ندای «فزت برب الکعبه» طنین انداز شد و حافظ شیرازی نیز چنین سرود که: دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند/وندر آن ظلکمت شب آب حیاتم دادند.

*سفارش حضرت علی(ع) برای یتیمان و قرآن در آخرین لحظات زندگی

رئیس دانشگاه پیام نور کاشان در پایان اظهار داشت :حضرت علی(ع) که برای همه انسان های دنیا اسوه است در آخرین لحظات زندگیش در زمان شهادتش سفارش یتیمان و اهمیت قرآن را توصیه کرد و فرمود:« خدارا خدا را درباره یتیمان درنظر بگیرید مبادا از یاد و کمک به آنها غفلت کنید نکند، دیگران در قرآن بر شما سبقت بگیرند.»

پایان پیام/