شناخت خدای متعالی؛ معارف بخش آغازین دعای ابوحمزه ثمالی

حجت الاسلام ولی عادلی، مدیر کل اوقاف و امور خیریه گیلان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از رشت با بیان اینکه ابوحمزه ثمالی در دوران امام سجاد(ع) شخصیتی مانند سلمان در زمان پیامبر اکرم(ص) بوده است، اظهار کرد: ابوحمزه فردی مورد اعتماد و امانتدار بود و چهار نفر از امامان شیعه (امام سجاد(ع)، امام باقر(ع)، امام صادق(ع) و امام کاظم (ع) ) را ملاقات کرده بود.

وی با بیان اینکه ابوحمزه ثمالی یکی از اصحاب خاص امام سجاد(ع) بوده و انس خاصی با ایشان داشت و افزود: دعای شریف امام سجاد(ع) که طولانی‌ترین دعای سحر ماه رمضان است، از طریق ابوحمزه روایت شده و به همین علت «دعای ابوحمزه ثمالی» نام گرفته است.

این کارشناس علوم اسلامی، اظهار کرد: شناخت خدای متعالی معارف بخش آغازین دعای ابوحمزه ثمالی است.

وی اضافه کرد: در فرازهای ابتدایی این دعای شریف، توفیق الهی یکی از تاثیرگذارترین ابزار برای شناخت خداوند معرفی شده است و در این بخش از دعای ابوحمزه ثمالی، امام زین‌العابدین(ع) می‌فرمایند که؛ شناخت خدای تعالی از طریق خود خدای متعال است؛ بنابراین، شناخت پروردگار بدون عنایت خود او امکان‌پذیر نیست.

حجت الاسلام عادلی اظهار کرد: توحید و معرفت نسبت به پروردگار که شالوده دین است، بدون توجه خاص پروردگار به انسان برای شناخت و معرفت نسبت به ذات اقدس او امکان ندارد.

وی به تفسیر بخش‌های نخستین دعای ابوحمزه ثمالی پرداخت و گفت: در دعای ابوحمزه ثمالی برخی اوصاف خدای تعالی آمده است و بیان شده که تمام عظمت‌ها و تمام بزرگی از اوست؛ همچنین، در برخی فرازها به مسئله «روش‌شناسی» شناخت خدا پرداخته شده است.

حجت الاسلام عادلی در خصوص بخش نخست دعای ابوحمزه ثمالی، که شامل درخواست برای عقوبت نشدن از جانب خداوند می‌شود، اظهار کرد: در 14 آیه از قرآن کریم به عقوبت خداوند و شدت عقاب الهی اشاره شده است.

این کارشناس علوم اسلامی با اشاره به درخواست برای در امان ماندن از مکر الهی در تدبیر امور انسان از دیگر بخش‌های فراز نخست دعای ابوحمزه ثمالی، گفت: از نگاه امام سجاد(ع) مکر خداوند نوعی مقابله به مثل است، انسان مکر می‌کند و خداوند مکر انسان را به او باز می‌گرداند.

وی اضافه کرد: سعی در فساد، خدعه، حیله، تزویر و آراستن باطل به زیبائی‌ها و مردم را به بدی سوق دادن از مصادیق مکر انسانی است.

حجت الاسلام عادلی با بیان اینکه امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه ثمالی منشا هرگونه خیری را درگاه الهی معرفی می کند، اظهار کرد: هیچ خیری نیست مگر اینکه، منشا آن پیشگاه خداوند باشد.

وی تاکید کرد: عبادات، روزه، نماز و هر کار خیری که انسان انجام می دهد به ذات خیر نیست، مگر اینکه برای خداوند باشد.

این کارشناس علوم اسلامی در ادامه اعلام کرد: امام سجاد(ع) در دعای تعلیمی به ابوحمزه ثمالی، اینگونه بیان می‌کنند که خداوند متعالی کمال مطلق است و راه نجات جز در نزد خداوند، در هیچ جایی پیدا نمی‌شود.

وی محتوای دعای ابوحمزه ثمالی را بسیار لطیف و دقیق دانست و گفت: در فرازی از این دعا امام سجاد(ع) با بیان لفظ "این الخیر یا رب" به تفسیر مسئله خیر از دیدگاه اسلامی می‌پردازند.

این کارشناس علوم اسلامی یادآور شد: قرآن کریم در آیه 273 سوره بقره خیر را تفسیر به حکمت کرده است.

وی با بیان اینکه خیر تنها روزه‌داری و اقامه نماز نیست، اعلام کرد: حسن تدبیر، خدمت به دیگران و باز کردن گره از کار مردم از مصادیق حکمت است.

حجت الاسلام عادلی تصریح کرد: چنین حکمتی که علم به قرآن و ترس از خداوند را نیز شامل می‌شود، موجب می‌شود که انسان میان القای رحمانی و دعوت شیطانی تمایز قائل شود.

وی اظهار کرد: بسیاری از خواب‌هایی که ملاک قرار می‌گیرد و منشا خرفات و ترویج خرافه پرستی می‌شود ناشی از نداشتن حکمت و تفاوت قائل نشدن میان القائات رحمانی و دعوت‌های شیطانی است.

این کارشناس اسلامی اذعان کرد: هر انسان نیکوکار و طالب خصلت‌های پسندیده بی‌نیاز از کمک خداوند نیست و تا خداوند کمکی نکند انسان نمی‌تواند کاری کند.

حجت الاسلام عادلی اضافه کرد: بر همین اساس کسی که کار زشتی مرتکب می‌شود، نمی‌تواند از قدرت الهی فرار کند.

پایان پیام/