خبرگزاری شبستان: باتوجه به اینکه ریشه اصلی تفکر مهدویت در قرآن در بیش از یکصد آیه بیان شده است، لزوم توجه به آیات مهدوی بیش از پیش احساس می شود، درحالی که در تفسیر این آیات، روایات فراوانی بر پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) نقل شده است که بنابر آنها، حکومت امام مهدی(ع) در آخرالزمان همان حکومت مستضعفان و صالحانی است که در قرآن به آن بشارت داده شده است.
تفسیر مهدوی آیه 4 تا 6 سوره قصص به کارشناسی حجت الاسلام علی محمدباقی.
إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِیَعًا یَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِّنْهُمْ یُذَبِّحُ أَبْنَاءهُمْ وَیَسْتَحْیِی نِسَاءهُمْ إِنَّهُ کَانَ مِنَ الْمُفْسِدِینَ ﴿4﴾ وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ ﴿5﴾ وَنُمَکِّنَ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَنُرِی فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُم مَّا کَانُوا یَحْذَرُونَ ﴿6﴾
فرعون در سرزمین [مصر] سر برافراشت و مردم آن را طبقه طبقه ساخت طبقهاى از آنان را زبون مىداشت پسرانشان را سر مىبرید و زنانشان را [براى بهرهکشى] زنده بر جاى مىگذاشت که وى از فسادکاران بود (4) و خواستیم بر کسانى که در آن سرزمین فرو دستشده بودند منت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم و ایشان را وارث [زمین] کنیم (5) و در زمین قدرتشان دهیم و [از طرفى] به فرعون و هامان و لشکریانشان آنچه را که از جانب آنان بیمناک بودند بنمایانیم (6)
نکته اول در تفسیر مهدوی این آیه این است که داستان موسی در قرآن پررنگ و مفصل ذکر شده. به بیان دیگر هیچ پیامبری مانند موسی به این اندازه داستانش به عناوین مختلف در قرآن ذکر نشده است و کمتر سوره‌ای از سوره‌های بزرگ است که خدا اشاره‌ای به داستان موسی نکرده باشد.
برخی معتقدند داستان موسی ماکتی از عصر ظهور است یعنی یک شکل کوچکی از عصر ظهور در داستان موسی در قرآن نشان داده شده است، در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: بنی‌اسراییل دچار غیبت شدند و 400 سال برای بنی‌اسراییل پیامبر نیاید، 270 سال گذشت خدا رحم کرد 130 سال از غیبت را بخشید و بعد از 270 سال موسی آمد که این عصر غیبت است، همچنین می فرمایند: در عصر غیبت با گریه و زاری ظهور را نزدیک کنید، چطور قوم موسی خواهش کردند تا موسی آمد شما هم گریه کنید تا امام زمان(عج) ظهور کند.
در داستان ولادت حضرت موسی(ع) بارداری مادر موسی کاملا پنهان است. همان‌طور که بارداری مادر امام عصر(ع) جناب نرجس خاتون مخفی است. به اندازه ای مخفی است که شب نیمه شعبان حکیمه خاتون نمی‌دانستند که آن بزرگوار حامله است که اثری از حمل در او نیست.
تولد موسی مانند تولد امام عصر(ع) است، هر دو تولد مخفی است، بعدها مأموران به خانه عسگری می‌ریزند تا امام را پیدا کنند ولی پیدا نکردند.
امام عصر(ع) مانند حضرت موسی(ع) نیز در ابتدای ولادت در غیبت هستند. این درحالی است که حضرت موسی(ع) در خانه فرعون زندگی می کند که نشان دهنده این است که منجی در بنی‌اسراییل مخفی است.
بازگشت موسی به قوم و فساد فرعون نیز مطابق با عصر ظهور است، جنگ موسی و فلاکت فرعون در میان دریا متناسب است با سپاه سفیانی و فرورفتن او در زمین.
قرآن در این آیه تیر خلاص می‌زند و کل بحث را مشخص می‌کند، می‌گوید تمام داستان‌هایی که برای موسی گفتم در حقیقت مشابه عصر ظهور است و ما اراده کردیم کسانی که در زمین ضعیف شدند را وارثان زمین قرار دهیم.
قرآن دقیقا آیه را با فعل مضارع نقل می‌کند؛ ما اراده می‌کنیم، منت می‌گذاریم، قرار می‌دهیم، به این دلیل که فعل مضارع دلیل بر استمرار و ناظر به آینده است، و این سنت قطعی خداست که تبدیل و تغییر نیست.
در این راستا، امام علی(ع) در روایتی می فرمایند: دنیا به ما برخواهد گشت و حکومت زمین بعد از اینکه سال‌ها در اختیار ما نبود، به ما بازمی گردد، همان‌طور که شتری که بچه‌اش مرده باشد به بچه اش برمی‌گردد.
حکومت زمین برای غیر صالحان معنا نمی‌دهد. باید در دست صالحان باشد، همان‌طور که فرزند منتسب به پدر و مادرش است، حکومت هم باید منتسب به صالحان باشد، در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است که پیامبر نگاه کردند به امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و گریه کردند و گفتند شما مستضعفان بعد از من هستید.
امام فرمودند به این معنا که آنها ائمه بعد از من هستند. ائمه‌ای که خدا فرمود اینها مستضعفانی هستند که به مقام امامت خواهند رسید. امام صادق(ع) در ادامه می فرمایند: این آیه تا روز قیامت در همه ما اهل بیت جاری است.
امام زین‌العابدین(ع) نیز در حدیثی می فرمایند: قسم به آن خدایی که پیامبر را به حق مبعوث کرد نیکوکاران از ما اهل بیت هستند و شیعیان ما به منزله موسی و شیعیان تو هستند و دشمنان ما و پیروان‌شان به منزله فرعون و پیروان او هستند.
امام سجاد(ع) ادامه می دهند: این آیه یک مصداق ندارد و مربوط به فرعون و موسی نیست بلکه مصداق این آیه در هر عصری جریان دارد و مصداق کامل و تام آیه ما اهل بیت و شیعیان ما و همین‌طور دشمنان ما هستند.
به همین دلیل فرعون و هامانی که خدا در آیه فرموده آنها دو شخص از ستمکاران قریش هستند که خداوند آنها را هنگام قیام مهدی ما در آخرالزمان زنده می‌کند و امام عصر(ع) از آنها به آنچه که انجام داده‌اند، انتقام می‌گیرد. در عصر ظهور نیز به طور کلی زمین به صالحان واگذار می‌شود. گرچه در مقاطع گذشته مقطعی به صالحان سپرده شد. امامان پیامبران حکومت‌هایی داشتند که مقطعی و محدود به زمان و مکان خاصی بود. ولی در عصر ظهور حکومت گستره عالمی را خواهد گرفت و اگر این حکومت در زمان‌های گذشته موقت بود، در عصر ظهور تا روز قیامت پابرجاست.
این آیه اشاره به رجعت دارد، در این آیه قرآن نمی‌گوید مهدی را به حکومت برسانیم و می گوید اهل بیت را به امامت خواهیم رساند. به این معنا که در عصر ظهور اهل بیت(ع) برخواهند گشت.
امام صادق(ع) در روایتی می فرمایند: مومن کامل و کافر کامل در رجعت برمی‌گردند. ظالمان در رجعت برمی‌گردند و آنچه را می‌ترسیدند، خواهند دید. یا از حکومت صالحان هراس داشتند، آنها می‌ترسیدند از اینکه نفاق و دورویی کفرشان مشخص شود. آنها از اعتلای کلمه توحید وحشت داشتند، چون ظلمت از نور گریزان است.
پایان پیام/
نظر شما