به گزارش خبرگزاری شبستان ،چهل و چهارمین برنامه ازسلسله نشست های باشگاه فیلم فرهنگ سرای رازی در پردیس سینمایی رازی برگزار شد؛ و به نمایش، نقد فیلم سینمایی"بی تابی بیتا "ساخته مهرداد فرید اختصاص داشت.
به گزارش روابط عمومی فرهنگ سرای رازی ؛ دراین نشست جواد طوسی ( منتقد سینما) الهه حصاری (بازیگرنقش بیتا) و مهرداد فرید (نویسنده وکارگردان)، اعضاء باشگاه فیلم درکنار شماری از علاقه مندان به سینما حضور داشتند.
در ابتدای این نشست جواد طوسی، گفت: مضامین اجتماعی درعین حالی که قابلیت ژانر شدن را ندارد ولی از اهمیت لازم برخورداراست. به ویژه در جامعه ما که کماکان التهاب گوناگون را در سیر تسلسل تاریخی خود تجربه می کند.
این منتقد اضافه کرد: عامل"بحران" بخش تفکیک ناپذیری از طبقات مطرح جامعه از جمله "طبقه متوسط رشد نیافته" است، که در این فیلم نمایندگان این طبقه دیده می شوند، افرادی که دارای کنتراست و بار ترکیبی از"عطوفت"و"خباثت" هستند.
انگار بیننده درضمیرفردی خود نمی تواند قضاوت کند که با شخصیتی مثل "امیر"چگونه بایستی روبرو شود. آیا اویک شخصیت"آنتی باتیک" تمام عیاراست یا اینکه درجاهایی ازمنظر"عطوفت و معصومیت" تصمیم گیری می کند و به عقیده من این موضوع درکنار نقاط منفی فیلم به عنوان"نقطه مثبت" تلقی می شود که این تناقض در شخصیت امیر(با بازی حامد بهداد) به خوبی دیده می شود.
طوسی اظهار کرد: در نقطه تعمیم یافته این نسل کاملا مشهود است، نسلی است که بخشی از بحران و مشکلات او در حوزه اقتصادی است، بخشی مربوط به نوعی جاه طلبی او مربوط است و بخش دیگر از آن ناشی از عقده های سرکوب شده ای است که تماما این تناقض های اشاره شده را در بر می گیرد.
به همین خاطر فیلم "بی تابی بیتا"درمقایسه با آثار قبلی مهرداد فرید یک مقدار متمرکزترظاهر شده است. به عبارت دیگر دراین فیلم تکلیف بیننده مشخص است که با چه موضوع و دست مایه ای مواجه است.
خداوند را شاکرم که برای من این اتفاق افتاد.
الهه حصاری در پاسخ به این سوال که باتوجه به فعالیت نه چندان زیاد درعرصه بازیگری آیا بازی در نقش"بیتا" را نسبت به بازی در فیلم هایی مثل"انتهای خیابان هشتم" و "قاعده ی تصادف" نوعی خوش شانسی خود تلقی می کند و یا اینکه به انتخاب او مربوط است،گفت: این خوش شانسی همواره همراه من بوده است از آنجایی که در ابتدای ورود به سینما برای هر بازیگری قطعا شرایطی وجود دارد که او انتخاب می شود. ولی با یاری خداوند وهمراهی اساتیدی همچون آقای فرید توانستم به مرحله ای برسم که انتخاب کنم. سابقه حضور و بازی در فیلم هایی مثل"قاعده تصادف" به ویژه"بی تابی بیتا" که زن یا دختردرآن شخصیت محوری و اصلی را دارد به ندرت در سینمای ما اتفاق می افتد که تا این اندازه فیلمی زن محور باشد و خداوند را شاکرم که برای من این اتفاق افتاد.
دوربین روی دست و پلان سکانسی بودن فیلم را دوست دارم
این بازیگرجوان درپاسخ به سوال جواد طوسی درباره نقش و جایگاه بازیگر فیلم برداری به روش "دوربین روی دست و پلان سکانس بودن فیلم" ازجنبه های تکنیکی که تابع فیلم نامه است و بخشی دیگر مربوط به بهتر دیده شدن بازیگر است گفت: به شخصه دوربین روی دست و پلان سکانسی بودن فیلم را دوست دارم به این خاطر که در این نوع از فیلم برداری حس بازیگر تداوم پیدا می کند .در عین حالی که سختی های خاص خود را هم دارد.
وی اضافه کرد: گاهی اوقات افراطی بودن کار با دوربین روی دست به این دلیل است که کارگردان قصد دارد فیلم به شکل مستندگونه ای دیده شود و موضوع دوربین روی دست عاملی است که به باورپذیری فیلم کمک می کند . درفیلم "بی تابی بیتا" این شانس را داشتم که دوربین با شخصیت اول داستان (بیتا) همواره حضور مستمر وپیگیرانه داشته باشد ولی درفیلم های دیگر مثل"قاعده ی تصادف"اینگونه نبود. حتی در برخی صحنه ها به دلیل تعدد بازیگران، دیالوگ هایم پشت به دوربین نیزگفته شد، چرا که کارگردان قصد به رخ کشیدن بازیگر جلوی دوربین را نداشت.
طوسی با اشاره به سوابق مهرداد فرید در جایگاه معلم ادبیات، روزنامه نگار و نویسنده درباره جاری بودن نگاه اجتماعی او درلایه های زیرین داستان عنوان کرد: گاهی اوقات شاید تصور شود این کارگردان بعد از ساخت فیلم"آرامش در دیار مردگان" (با بازی محوری گلاب آدینه) درجهت القای حس وحال کم و بیش شخصی باشد وحال شاید در جهت تثبیت و کسب تشخص خود باشد و این تنوع درساخت فیلم ضرورت تداوم حضور مبتنی بر هوشمندی او باشد.
مهرداد فرید در پاسخ به این سوال که این تنوع را چه اندازه می توان نکته مثبت تلقی در شناسنامه وی تلقی کرد و زمینه انطباق خود را چگونه ارزیابی می کند،چراکه به وضوح مشخص نیست که دغدغه های این کارگردان آیا بیشتر درحوزه اجتماعی است و یا اینکه می خواهد نسبتی با جامعه معاصرخود برقرار کندگفت: معتقدم تلویحا هر قصه ای خودش را به سازنده آن اثر تحمیل می کند، به عنوان مثال در ساخت فیلم "هم خانه"، " از ما بهترون"و"زن ها شگفت انگیزند"حال و هوای هر داستان و نوع روایت آن از دل خود سوژه و قصه به من تحمیل شده اند. این من نیستم که بگوییم "بی تابی بیتا" را طنز، رئال و یا دوربین روی دست بسازم یا ...
طوسی یادآورشد: منظور من این بود که شما با این تنوع درساخت آیا قصد دارید به سمت حرفه ای شدن پیش بروید یا اینکه قصد دارید مضامین وحوزه های مختلف را به محک تجربه بگذارید و با یک اعتماد به نفس نشان دهید که قادر هستید فیلم اجتماعی و هم کمدی به نحوی که مخاطب را هم زیاد نادیده نمی گیرید؛ بسازید.
مهرداد فرید در پاسخ به این سوال گفت: البته تصورمن این نیست که سینما عرصه ای برای تجربه کردن و محک زدن شخصی باشد.اگرکسی قصد محک زدن خودش را دارد، بهتراست فیلم کوتاه بسازد. چراکه سینما یک صنعت بزرگ و پرهزینه است و این هزینه دار بودن اجازه این تجربه کردن ها را به فیلم ساز نمی دهد.
این کارگردان ادامه داد: ممکن است سوال اینگونه باشد که چطور از یک فیلم کمدی به سمت یک فیلم صددرصد اجتماعی ومستندگونه روی آورده اید؟ باید بگویم که به هرحال فیلم ساز تحت شرایط جامعه ای است که درآن زندگی می کند، به هر حال مشاهده و تجربه بحران های اقتصادی فرهنگی و اجتماعی است که یک فیلم ساز را به سمت سوژه های تلخ اجتماعی سوق می دهد. چون با همین مردم زندگی می کند و در نتیجه اینرفت و آمدها وبرقراری مناسبات به سوژه هایی دست پیدا می کند نمونه آن در سال های قبل تر کمتر به چشم می خورده است. به همین خاطر بنا به شرایط اقتصادی درسال 1390 به ساخت فیلم "بی تابی بیتا" با سوژه اجتماعی آن زمان دست زدم که شاید در طی سال های قبل این مسایل وجود نداشت ویا ملموس نبود.
کارگردان فیلم"بی تابی بیتا"درباره اهمیت مخاطب به عنوان معیاری درحوزه ساخت معقولانه فیلم دریک مخاطب شناسی متکاثرگفت: قطعادرساخت یک فیلم سینمایی مخاطب نقش اساسی دارد و بدون درنظرگرفتن مخاطب؛ سینمایی نیز محقق نمی شود.
فرید تصریح کرد: وجود وسایل ارتباط جمعی وسیع و همچنین کثرت و فزونی فیلم های سینمایی در قالب DVD های خانگی و استفاده از فیلم های ماهواره و مشکلات اقتصادی مردم درپرداخت بهای بالای بلیط سینما و همچنین سهولت وکیفیت ارتقاء یافته در تکنولوژی سینمای خانگی باعث شده است تا مردم کمتر به دیدن فیلم در سینما ترغیب شوند فارغ از اینکه متوجه باشند چه مشکلاتی در ساخت یک فیلم سینمایی درکشور وجود دارد.
جواد طوسی درادامه صحبت این کارگردان نگاه سلیقه ای مدیران را از مشکلات اصلی جامعه کنونی دانست و افزود: در این شکل از مدیریت با تغییر افراد شکل جدیدی از سیاست در نهاد مربوطه جاری می شود به گونه ای که عدم پیروی از اصول و سیاست مدون به شکلی خاص در اکثر نهادهای فرهنگی و غیره کاملا مشهود است.
در ادامه مهرداد فرید امتیاز دادن های ممیزی به برخی از فیلم سازان را که در ردیف گروه های خودی تلقی می شوند را ازجمله اتفاقات و مشکلات بیرون متنی در سینمای ایران دانست که باعث توفیق یا عدم توفیق دراکران وفروش برخی آثار سینمایی می شود .همچنین"برند شدن"برخی ازچهره های سینمایی و فیلم سازان را نیز در ردیف اینگونه اتفاقات بیرون متنی دانست.
تیراژ بالا و پرفروش بودن یک فیلم ملاک ارزش گذاری هنری نیست
وی درخصوص عنصر فروش به عنوان ملاک ارزش گذاری یک اثر سینمایی گفت: با این که من تماشاگر را پایه اصلی برای سینما می دانم معتقدم که فروش بالا معمولا ارزش یک فیلم را تعیین نمی کند. ارزش هنری یک اثر سینمایی به فروش آن مربوط نمی شود.
وی با بیان مثالی درحوزه ادبیات خاطرنشان کرد: درزمان زنده بودن مرحوم صادق هدایت، نویسنده ای به نام "حسین قلی خان مستعان" معاصر وی بودکه درزمینه داستان نویسی به شکل پاورقی برای مجلات اطلاعات هفتگی وغیره به خاطر مهارت در نوشتن داستانک های جذاب باعث بالا رفتن تعداد خوانندگان و تیراژ مجلات می شد زمانی که در جلساتی درکنار صادق هدایت حضور داشتند، جمع کثیری از خوانندگان علاقه مند دور اوجمع می شدند و بسیارمورد تکریم و تحسین مردم آن زمان قرا می گرفت. ولی درعصرکنونی آثار چه کسی بیشتر دراذهان مردم جای دارد و ماندگارتر است؟ بنابراین داشتن تیراژ بالا در یک اثر مکتوب و پرفروش بودن یک فیلم سینمایی ملاک ارزش گذاری آن اثر هنری نیست. بلکه باعث تداوم کار آن فیلم ساز و صاحب اثرخواهد شد.
مهردادفرید در پاسخ به سوالات جوادطوسی مبنی بر این که درگذشته زمانی که در روزنامه سلام فعالیت مطبوعاتی داشتید درآثار مکتوب شما یک نوع نگاه رادیکال مذهبی به چشم می خورد، آیا این را یک گونه جاه طلبی هنرمندانه می شود تعبیرکرد که سینما را به عنوان یک رسانه با بردگسترده تجربه می کنید و یا عامل دیگری این انتخاب را برای شما رقم زده است؟چطور می شود که درفیلم"بی تابی بیتا" این فیلم اینقدر موردسوءتفاهم از سوی ممیزی واقع می شود ؟ ضرورت ساخت چنین فیلمی را در رسیدن به این خود باوری شخصی چگونه بیان می کنید ؟ گفت: هیچگونه تناقضی برای ساخت این فیلم و نگاه مذهبی نمی بینم. چراکه در آیه ای از قرآن کریم صراحتا آمده است، زمانی که به انسانی ظلم می شود؛حق دارد آشکارا اعتراض خود را بیان کند و می تواند حتی این کار را با فریاد نیز اعلام نماید واز این منظر بیان اعتراض آمیز برای بی عدالتی ها حق مسلم هر انسان هوشمند و مومن است.
وی درباره مستندوار بودن فیلم"بی تابی بیتا" که شکل ژورنالیستی به خودگرفته است گفت: در بیان روایی این داستان سعی کرده ام از زوایه دید "دانای کل"به قصه نگاه نکنم، بلکه روایت را ازدید"سوم شخص"به تصویر کشیده ام. زمانی که یک فیلم ساز قصد ندارد بیش از اندازه به موضوعات ورود پیدا کند، این اتفاق می افتد حتی درادبیات داستانی هم از بیان سوم شخص استفاده می شود، با این گونه روایت پردازی، فیلم ساز قصد ورود به ذهنیت ونگاه درونی آدم های داستان را ندارد.
وی ادامه داد: قصد اصلی من ورود مستقیم به اتفاقات داغ داستانی نبود،چراکه با این کار ممکن بود فیلم وارد عرصه "سانتیمانتالیزم" شود. به همین خاطر سبک روایی داستان بیشتر به سمت بیان ژورنالیستی و گزارشی سوق پیدا کرد.
وی درباره شیوه بازیگری گفت:حتی درایفای نقش بازیگران سعی شده که رفتار و ری اکشن های سرد و خشک در کنار اتفاقات داغ به گونه ای باشد که "کنتراست" بوجود آمده بر وجوه زیبایی شناسانه ی فیلم اثر مثبت بگذارد.
فرید تصریح کرد: "بیان روایی داستانی از زوایه سوم شخص" ،"پلان سکانس بودن "،" استفاده از دوربین روی دست" در فیلم برداری و"بازی کنترل شده بازیگران"به ویژه بازی"حامد بهداد"مجموعا مواردی هستند که عامدانه انتخاب شده اند و درساخت این فیلم به کارگرفته شده است.
وی درباره تعمدی بودن شیوه فیلم برداری و نورپردازی گفت: حتی فیلم برداری روی دست و نوع نورپردازی چرک و خنثی به جهت این بود که قصد داشتیم فیلم به صورت گزارشی باشد، چراکه جنس فیلم انتقادی و بیان کننده واقعیات تلخ اجتماعی است.
مهرداد فرید در پاسخ به این سوال جواد طوسی که فیلم های شما بگونه ای به تله فیلم شباهت دارد آیا تصور می کنید که فعلا زود باشدکه به شکل و وجوه استاندارد سینمایی نزدیک شوید و شاید هم نگرانی شما جلوتراز بازگشت سرمایه باشدرا به این شیوه ساخت سوق می دهدگفت: ضمن اینکه با نظر شما کاملا موافق نیستم درباره عدم استفاده ازعوامل حرفه ای و صرف هزینه گفته شد هدف اصلی من نزدیک شدن بیشتر به فضای رئال و داستان پردازی به شیوه فیلم برداری بازی و نور بود.
گفتنی است؛ در پایان این نشست از میهمانان تجلیل شد . باشگاه فیلم فرهنگ سرای رازی هر دوهفته یک بار طی نشست های تخصصی با حضور جواد طوسی منتقد سینما، به نقد و بررسی آثار سینمایی ایران و جهان می پردازد.
علاقمندان برای تماشای رایگان فیلم یا عضویت در این باشگاه می‌توانند به نشانی میدان رازی، خیابان هلال احمر، پردیس سینمایی رازی مراجعه یا برای کسب اطلاعات بیشتربا شماره تلفن: 55409549 تماس حاصل نموده،یا ازسایت razi.farhangsara.ir بازدیدکنند.
پایان پیام/
نظر شما