نبوت، آغاز تربیت و هدایت انسان ها و مهدویت پایان و نقطه کمال آن است

آیت الله هاشم هاشم زاده هریسی، نماینده مجلس خبرگان رهبری، در گفتگو با خبرنگار شبستان در تبریز، مهدویت را در اسلام و به ویژه در اعتقادات شیعه دارای جایگاهی بسیار حساس و مهم دانست و اظهار کرد: این موضوع نه تنها یک مساله اعتقادی و کلامی است بلکه در عرصه های دیگر مانند اجتماعی، سیاسی و فلسفی نیز قابل طرح، دارای جایگاه و اثرگذار است.کلامی و اعتقادی بودن مهدویت که مساله ای بسیار مشخص است و نیازی به توضیح ندارد؛ در حقیقت همه آن را کلامی و اعتقادی می بینند در صورتی که تنها این گونه نیست، جایگاه اصلی آن در عرصه اعتقادی کلامی است اما در علوم دیگر نیز قابل طرح است.

وی با بیان اینکه همه چیز به سوی کمال حرکت می کند، در توضیح جایگاه فلسفی این موضوع، گفت: این حرکت از نقطه ای آغاز شده و تا رسیدن به کمال حرکت می کند، جهان نیز همین طور است. خداوند عالم، جهان و انسان را در این جهان، برای کمال آفریده و مقصد اصلی او جهان آخرت و جهان دیگر است؛ این دنیا، پل و معبری است که انسان را برای رسیدن به آنجا عبور می دهد. خداوند در قرآن می فرماید :« خلقتم للبقا لا للفنا، برای این دنیای فنا نیافریده که ..برای آن دنیای باقی و بقا آفریده که همان آخرت است» در نتیجه فلسفه آفرینش انسان در این دنیا تلاش برای به دست آوردن کمال است تا در آن جهان براساس کمالاتی که کسب کرده و میزان نزدیک شدن به کمال مطلق در این دنیا که مسیر کمال است، به او جایگاه، درجه و حیات داده شود. حرکت به سوی کمال، موضوعی فلسفی است و نقطه آخر کمال، همان مهدویت و ظهور است.

هاشم زاده هریسی افزود: مهدویت در عرصه اجتماعی به این مفهوم است که یک اجتماع باید به سوی کمالی که در مهدویت ترسیم شده است و ایجاد اجتماعی سالم، الهی و انسانی حرکت کند، منتظر آن باشد و خود را برای آن آماده کند. در مسایل سیاسی نیز به همین صورت است؛ حاکمان و حکومت ها باید بدانند چنین مصلحی وجود دارد، ظهور خواهد کرد و با ظلم، ستم و فساد مبارزه و همه آنها را به کمال تبدیل می کند.

وی با تاکید بر اینکه مهدویت در عرصه های دیگری نیز مطرح می شود، تصریح کرد: مهدویت، موضوعی زنده است که خاص شیعه و حتی اسلام نیست؛ در سایر ادیان نیز به آن پرداخته شده و حتی از نظر دیدگاه های غیر دینی از مسیر تکامل که جهان و انسان به سوی کمال حرکت می کند نیز قابل طرح است بنابراین مهدویت دارای جایگاهی بسیار عمیق است و نباید به عنوان مساله ای جنبی از یکی از مذاهب به نام شیعه اختصاص یابد. این اعتقاد در شیعه، برجسته، مشخص و دارای چارچوب است که و فرد، نام، آثار و نشانه های ظهور او اشاره و به طور کامل در شیعه مطرح و در متن اعتقادات آن قرار داده شده است؛ از این جهت از اختصاصات شیعه به شمار می رود وگرنه کلیت آن خاص شیعه نیست.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه نقطه اصلی و آغاز مهدویت روزی است که پیامبر به نبوت مبعوث شد، تصریح کرد: نبوت به مهدویت و مهدویت به نبوت متصل است، در حقیقت مهدویت از شعبات و انشعابات نبوت است. این کمال بشری با نبوت، نزول وحی به پیامبر، بعثت رسول خدا و نزول قرآن آغاز و به تدریج در مهدویت پایان می پذیرد یعنی آغاز تربیت و هدایت انسان ها تا به سوی کمال سیر کند، نبوت و پایان آن مهدویت است که در آنجا انسان به کمال می رسد و حتی در روایت گفته شده که در آن زمان عقول انسان ها، کامل می شود.

وی جامعه زمان مهدویت را این گونه توضیح داد و گفت: در آن جامعه کسی به کفر و فساد نمی گراید نه برای نداشتن آزادی بلکه به دلیل کامل شدن عقول انسان ها، زیرا در آن دوران آزادی مطلق است و افکار و نظرات مختلف وجود خواهد داشت اما چون عقول به کمال رسیده است کمترین گرایش به فساد و کفر وجود خواهد داشت یعنی بستر ایجاد شده زمینه انسانیت، اعمال الهی و انسانی است و بشر به گونه ای تربیت می شود که با آزادی خود از کفر، ضلالت، فساد و رذایل رویگردان و به سوی فضایل، اخلاق، انسانیت، توحید و عبودیت روی خواهد آورد.

هاشم زاده هریسی افزود: انتظار یک اعتقاد و عمل مقدس است و تنها در دل منتظر بودن نیست بلکه منتظر کسی است که خود را آماده ، روح، عمل، افکار، عقاید و حرکت خود را با آن اعتقاد تنظیم کند بنابراین انتظار جنبه های اعتقادی و عملی دارد و انتظار، منتظر شدن به چنین مرحله ای از انسانیت، شرایط، زمان، حکومت و انسانیتی یک امر مقدس است که این امر و اعتقاد مقدس، حرکت مقدس ایجاد می کند؛ در این صورت است که عظمت و آثار انتظار در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها نمایان می شود.

وی با تاکید بر لزوم کاربردی کردن مفهوم مهدویت و انتظار تصریح کرد: برای کاربردی کردن در ابتدا باید اهداف حضرت ولی عصر(عج) در زمان ظهور، کارهایی که انجام خواهند داد، با چه انسان ها و گروه هایی مبارزه خواهند کرد و اینکه چه کارهایی را در جامعه ایجاد، تبلیغ و تحکیم می کنندرا به صورت فهرستی تهیه کرد؛ این فهرست دو لیست خواهد داشت، لیست آنهایی که در جامعه حاکم می کنند و دیگرانی که با انها مبارزه می کنند، به عنوان مثال مبارزه با فساد، جرم، ستمگری، بداخلاقی و بی ادبی، حاکم کردن فضایل، ادب و عقلانیت در جامعه. آن گاه یک منتظر سعی می کند خود را با آن لیست ها تطبیق دهد مواردی که ولی عصر می خواهد آنها را در جامعه حاکم کند، از امروز در خود ایجاد و تثبیت می کند و تلاش می کند در جامعه نیز حاکم باشند. مواردی که حضرت ولی عصر با آنها مبارزه می کند را در خود کشته، در جامعه نیز با آنها مبارزه می کند؛ چنین فردی، آماده و منتظر واقعی است.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه اعلام منتظر بودن زبانی کافی نیست و منتظر بودن، خود را در عمل فرد نشان می دهد، ادامه داد: فردی که همین طور بگوید من منتظر هستم و هیچ تلاشی برای تطبیق خود با جامعه زمان مهدویت نداشته باشد، منتظر حرفی، زبانی، شعاری، تعارفی است. منتظر نباید کوچکترین فساد، ظلم و بی انصافی در کار، عمل و گفتار داشته باشد زیرا امام زمان با فساد مبارزه می کند. منتظر، حق محور و براساس عدالت می شود نه حق محور شعاری، در حرف ها، قضاوت ها و داوری های خود احتیاط می کند.

وی شاخص ترین شعار ولی عصر(عج) را قسط و عدالت دانست و افزود: برپایی و احیای قسط و عدالت در جامعه مهدویت، همه چیز را در خود دارد زیرا همه خوبی ها در عدالت وجود دراد و همه زشتی ها از آن زدوده شده است. هر جا عدالت باشد دیگر به جز مشکلات طبیعی مساله ای مانند اختلافات، فقر، فاصله طبقاتی و ... وجود ندارد. جامعه ای که غلظت، تهمت، نفرت، فقر و فاصله طبقاتی وجود دارد، عدالت نداشته است. منتظر واقعی برای ان چه که امام زمان برای آن قیام خواهد کرد منتظر است و برای حاکم شدن آن ارزش ها تلاش می کند. این خاصیت و آثار انتظار است، امیدواریم که چنین باشیم ،چنین جامعه ای داشته باشیم و ملت و امت منتظر ما از چنین منتظرانی باشند.

هاشم زاده هریسی با بیان اینکه بحث مهدویت، شمشیر دو لبه است، گفت: اگر زیاد در رابطه با آن بحث و به ترویج خرافات و ادعاهای دروغین مهدویت کشیده می شود، از سوی دیگر اگر به آن توجه و مورد بحث قرار نگیرد فراموش شده و از آثار مثبت و سازنده آن محروم می شویم. این مشکل در مهدویت نیست، مساله به چگونه بحث کردن ما بر می گردد. به مباحثی که موضوع را به خرافه می کشاند مانند اینکه در زمان ظهور چه شرایطی پیش خواهد آمد، چه کسانی با چه ویژگی های ظاهری و نسبی چه کارهایی انجام خواهند داد و مواردی از این دست نباید زیاد پرداخت بلکه از زوایای دیگر به صورت کاربردی و ریشه ای بحث کرد؛ آن مسایل نیز حقیقت دارند و پرداختن به آنها ایرادی ندارد اما تا اندازه ای که به خرافات دامن نزند و افرادی پیدا نشوند که اتفاقات و شرایط را با خود انطباق داده، نسبی نیز برای خود درست کنند و به ادعای دروغین مهدویت بپردازند.

وی افزود: بحث های عمیق و کاربردی مانند آثار مهدویت، چگونگی انسان ها، جوامع و حکومت پس از ظهور، قدرت، عظمت و زیبایی های آن جامعه باید بیشتر مورد توجه قرار گرفته و به آنها پرداخته شودغ در آن صورت هیچ فردی شهامت این را پیدا نمی کند که چنین ادعایی داشته باشد زیرا در آن اندازه نیستو اپر جامعه با ویژگی های جوامع، حکومت و قدرت و عظمت آن دوره آشنا باشند متوجه می شوند که این فرد در آن اندازه نیست که آن نقش را ایفا کند و چنین صلح و محبتی در زمانه و حکومت عادلانه و مبارز با ظلمی را به وجود آورد. اگر فقط شرایط ، مسایل جزیی و خصوصیاتی را مورد توجه قرار دهیم که پیش از این اشاره شد، گرچه در روایات هم وجود دارد و آنها را نفی کنیم اما در این عصر، زیاد برجسته کردن و آنچنان روی آنها مانور دادن لازم نیست تا خرافات ایجاد نشود.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه مهدویت، نقطه کمال است و نقطه کمال، پایان نمی شود، تصریح کرد: در آن کمال انسانها باید زیست و زندگی کنند. در آن نقطه، زمینه های کمال نیز فراهم می شود یعنی در عین حال که آخرین نقطه کمال است، خود کمال نیز دایره وسیعی دارد که در آن دایره وسیع همواره بر کمالات افزوده می شود؛ چنین شرایطی نمی تواند نقطه پایان باشد.

وی با بیان اینکه نقل و تبلیغ کردن هر روایتی در رابطه با مهدویت که همه فهم نیست و ضرورتی ندارد یا شاید انطباق آن با مسایل فعلی جوامع، سخت باشد لزومی نداشته و حتی مشکل ایجاد خواهد کرد، گفت: باید آثار و برکات اجتماعی، اخلاقی و فضیلتی آن را با زبان علمی بیان کرد تا خود تبلیغات ما ابهام تولیدنکند. مسایلی که ابهام دارد، حقیقت هم دارد اما لزومی به مطرح کردن یا فراتر از آن تبلیغ آنها نیست زیرا امکان دارد مساله را مبهم جلوه دهد؛ گاهی پاسخی که برای رفع ابهام به سوالی داده می شود به گونه ای است که خود، ابهامات بیشتری را تولید می کند.

هاشم زاده هریسی، «موعود و منجی عالم» را موضوعی بشری و کلیتی مشترک دانست و اظهار کرد: جهان به سوی کمال حرکت می کند، بشر روزی نجات پیدا خواهد کرد و باید هم نجات پیدا کند و فردی، فکری، عقیده ای و حرکتی باید وجود داشته باشد که بشر را از این ظلم و فساد نجات دهد؛ این کلیت ها مشترک است اما تفاوت در جزییات مانند نام او، اینکه در حال حاضر به دنیا آمده یا خیر، در کدام یکی از این ادیان و مذاهب جایگاه دارد، این جزییات است که متفاوت است و هر کسی با دیدگاه، اعتقادات و منابع خود یک چیزی را ترسیم کرده است.

وی با تاکید بر لزوم پرداختن بیشتر به دلایل عقلی مهدویت و ارائه علمی آن، بیان کرد: این جهان و این هستی، هوشمند آفریده شده است و این هوشمندی نشان از هوشمندی و حکمت آفریننده آن دارد. به قول ولتر که می گوید آیا جهان به اندازه یک ساعت نیست؟ این ساعتی که اینطور منظم عقربه می زند، آنیه ها و ثانیه ها را نشان می دهد یک ساعت ساز دارد. آیا جهان با این عظمت و نظم به اندازه یک ساعت نیست؟ پس چنین حکیم هوشمندی وجود دارد که جهان را آفریده است بنابراین این جهان باید به یک نقطه کمال و جایی منتهی شود که هدف آن پروردگار حکیم و حکمت آفریننده با این جهان انطباق پیدا کند؛ چنین نقطه ای باید وجود داشته باشد که همان نقطه مهدویت، نجات جهان و بشر و نقطه عدالت است.

این عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اگر این چنین نباشد، نه آن پروردگار، حکیم می شود و نه به اهداف خود رسیده است که با آن قدرت بی مثال او نرسیدن به هدف، ممکن نیست. نداشتن هدف نیز از هوشمندی و نظم اثبات شده جهان، جداست بنابراین اگر جهان، چنین نقطه ای نداشته باشد خلاف عقل است. اینکه در همه ادیان نیز اشاره ای نسبت به آن وجود دارد به همین جهت است و مبنای آن همین است زیرا همه ادیان بر توحید بنا نهاده شده اند.

هاشم زاده هریسی با بیان اینکه وظیفه و تکلیف امام حسن عسکری(ع) این بود که در عمر کوتاه خود، نیکی ها و زیبایی ها را با عمل، زبان و روایت در جامعه، ترسیم و به آینده انتقال و ریسمانی که از نبوت آغاز شده است را ادامه دهد، تصریح کرد: ایشان حضرت ولی عصر را نیز با خواست، اذن و قدرت خدا به وجود آورد، او را حفظ کرد؛ این نقش مهم ایشان بود و مسایل دیگر را هر امامی به امام پس از خود سپرده است. امام حسن عسکری0ع) زمینه سازی را در این اندازه یعنی معرفی کردن، روایات، احادیث، به وجود آوردن، حفظ کردن از بلیات و معرفی کردن به اطراف و... انجام داده استغ بیش از این مربوط به برنامه های دیگری است که برنامه هر امامی به خود او محول می شود، امام قبلیف امام بعدی را معرفی و راه را بر او هموار می کند.
 

پایان پیام/