روحانیت شیعی منشاء بیداری اسلامی و تحول علوم بوده است

به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست نقد علمی کتاب "بشارات عهدین" اثر آیت الله محمد صادقی تهرانی عصر روز چهارشنبه، بیست و نهم خردادماه با حضور جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه و دانش پژوهان در سرای اهل قلم برگزار شد.
علی محمد حلمی، رییس مرکز گفتگوی ادیان در این نشست اظهار کرد: کتاب ارزشمند "بشارات عهدین" موضوعاتی بدیع دارد و این از افتخارات شیعه است که در میان اسلام و به صورت عام در جهان، روحانیت از جایگاه ویژه برخوردار است و روحانیت شیعه همیشه نه تنها در مسائل اجتماعی و سیاسی و اخلاقی فعال بوده بلکه منشا بیداری اسلامی و تحول علوم نیز بوده است.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: این کتاب نشان می دهد که چطور یک عالم شیعی نگاه عمیق و ژرفی به دنیا داشته و تمام جهان را در مانیتور ذهنی خود تجزیه و تحلیل می کرده است که برای جامعه غیر مسلمان که بیشترین جمعیت جهان را تشکیل می دهند، به ویژه پیروان یهود و مسیح، از مستندات کتاب های مقدس خود آنها استفاده می کند تا حقانیت بعثت پیامبر(ص) را به اثبات برساند.
وی ادامه داد: این اتفاق در زمانی رخ داد که بیداری اسلامی هنوز به وقوع نپیوسته و برای این کار نیاز بود ایشان زبان غیرفارسی فرا گرفته و به منابع مراجعه کرده و با پیروان مسیحی و یهودی به مذاکره بپردازد. این کتاب فی نفسه اثری ارزشمند است و باید در آثار علما و نویسندگان ما معرفی شود.
رییس مرکز گفتگوی ادیان تصریح کرد: بیشتر مطالب این کتاب کم نظیر متن مستندات است و برای عامه مردم باید تشریح شود تا قابلیت استفاده برای آنها نیز وجود داشته باشد.
وی عنوان کرد: امروز خبرهایی در جهان می شنویم مبنی بر استعفای پاپ به عنوان رهبر بزرگترین فرقه مسیحیت که این موضوع در 700 سال گذشته بی سابقه بوده و از سوی دیگر جایگزینی رهبری با سوابق خاص. دربار مسیحیت در این میان به تلاطم افتاده و معتقدند باید هر چه سریعتر اقداماتی انجام دهند که پیروان خود را حفظ کنند. ریزشی که در این چند سال اخیر پس از بیداری اسلامی و چالش های ایجاد شده از سوی نظام سرمایه داری در میان پیروان مسیحیت رخ داد، رهبران این دین را واداشته است که نسبت به این مساله چاره جویی کنند.
حلمی بیان کرد: امروز نقد عملکرد رهبران مسیحیت در رسانه ها و محافل شروع شده و انتظار جامعه از آنها رو به افزایش است اگر چه بعد از رنسانس و انقلاب صنعتی حاکمیت صد در صد کلیساها در جامعه کنار زده شد اما دوباره مردم به سوی دین روی آورده و آن را مطالبه می کنند. مسائل اختلافی و اختلاف نظری رهبران مسیحی درباره برخی پدیده های جدید در اجتماع همچون همجنسگرایی موجب جدایی و تفرقه میان آنها شده است.
وی افزود: این ماجرا نشان دهنده آن است که تحولاتی در جهان نسبت به دین در حال وقوع است که برگرفته از آثار انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) است و هنوز ارتعاشات آن بر جوامع تاثیر گذار است و ادامه دارد.
این استاد دانشگاه ابراز کرد: فعالیت ریشه ای و فکری و جهان بینی و دوراندیشی فرهیختگان در جامعه نقش دارد و امثال آیت الله صادقی تهرانی که آثار ارزشمندی از خود به جای گذاشتند، هدایت حقیقی را برای بشریت و مسلمانان از خود به ودیعه نهادند که برکات آن کاملا مشهود است.
این گزارش می افزاید: حجت الاسلام محمد تقی انصاری پور، دیگر کارشناس این نشست در ادامه گفت: امروز که عصر ارتباطات و دهکده جهانی شدن و همسایه شدن پیروان ادیان مختلف مطرح است، اصل پرداختن به مباحث بین الادیان یکی از ضروریات بوده و آیت الله صادقی تهرانی یکی از پیشکسوتانی است که در این عرصه اهتمام قابل توجهی از خود نشان داده است.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در سال 1336 که امکان آنوختن زبان غیرفارسی تقریبا فراهم نبود، آیت الله صادقی زبان انگلیسی و عبری را آموخت و البته این آموختن برای بسیاری از افراد خوشایند نبود، افزود: وی فضیلت سبقت را در این عرصه دارند و باید از شخصیت این مقام قدردانی شایسته ای به عمل آورد.
وی ادامه داد: کسی که پیش از دیگران و اول پا در میدان و عرصه ای می گذارد با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند و به دلیل اینکه کار وی زمینه ای برای ادامه فعالیت دیگران می شود باید بدون نقص باشد، آیت الله صادقی که در مبحث بین الادیان پیشتاز است، اگرچه ایرادتی بر کتاب وی وارد است اما این از جایگاه و ارزشمندی اثر او نمی کاهد.
حجت الاسلام انصاری پور اضافه کرد: این اثر برای زمان خودش(سال 36) کتابی وزین بود و امروز برای بسیاری از افراد که وارد این قلمرو می شوند، خواندنی است اما نوع مباحث امروز به دلیل سیطره علمی با رویکردی متفاوت بیان می شود و باید کوچکترین ادعایی که در کتاب مطرح می شود مرجعی قابل قبول برای مخاطب داشته باشد. اگر اعتبار مرجع در درجه نازلی قرار داشته باشد، به نویسنده ایراد وارد است. اشکالاتی از این دست در این کتاب به چشم می خورد.
وی تصریح کرد: امروز به دلیل گسترش ارتباطات و همسایه شدن ادیان نگاهی با عنوان مباحث مشترک پیدا شده است که باید روی آنها مانور داد و از گفتن حرف حق نهراسید. از طرفی ما با ادیان ابراهیمی یک نوع هم جبهه گرایی یعنی قبول خدایی واحد در برابر جبهه الحاد داریم که باید روی امور مشترک همچون ارزش های اخلاقی و خانواده سرمایه گذاری کنیم. حاکم شدن نگاه آکادمیک و سیطره یافتن نگاه خاص علمی به مباحث بین الادیان و راه یافتن نگاه دقیق در متون ملاک ها را تغییر داده است.
این کارشناس با بیان اینکه امروز قوی بودن یک متن به این است که وقتی با مخاطب مسیحی صحبت می کنیم بگوییم این متن که شما را به ایمان به پیامبر خاتم(ص) دعوت کرده در کتاب های خود شما موجود است و بتوانیم مرجع را در این زمینه ارائه کنیم، اظهار کرد: ایراد دیگر این کتاب این است که در آن به انجیل برنابا که از نظر مسیحیت رد شده است اشاره شده که استناد به این کتاب، حرف ما را مقابل مخاطب پیش نمی برد؛ باید امروز به درون مایه های مشترک توجه کرد.
وی گفت:مولفه های فعالیت شیعی عقلانیت و عدالت است که در حرکت امام حسین (ع) و دیگر امامان به چشم می خورد. دیگر مولفه معنویت است؛ دعاهایی همچون کمیل یا ادعیه صحیفه سجادیه نظیر و مانند ندارند و با این مولفه ها و ابزارها می توان مخاطبان دیگر ادیان را به سوی اسلام جذب کرد.
این گزارش می افزاید: عبدالرحیم گواهی، دیگر سخنران این نشست در ادامه گفت: این کتاب در نوع خود کم نظیر است و مولف با آشنایی با زبان های عبری و انگلیسی و ارجاع به کتاب مقدس اقدامات در خور توجهی انجام داده است.
رییس مرکز پژوهش ادیان جهان افزود: طبق آموزه های قرآن شیعیان و مومنان حق ندارند در مجادله مقابله به مثل کنند. خداوند به ما اجازه نمی دهد که به پیروان دیگر ادیان توهین کنیم. این کتاب کاملا بر اساس احترام به ادیان مختلف نگارش شده و تقریر علامه طباطبایی بر این اثر قابل تقدیر است.
وی با اشاره به اینکه "بشارات عهدین" از لحاظ وسعت و عمق بی بدیل است و من نظیر آن را تا کنون ندیده ام، بیان کرد: مباحثی همچون خاتمیت پیامبر (ص) و بشارات در این کتاب بسیار خوب مطرح شده و هر موضوع آن می تواند برای دانشجویان یک رساله و پایان نامه می تواند باشد.
گواهی تاکید کرد: پیشنهاد می کنم یا این کتاب دست نخورده باقی بماند و در آن تغییری صورت نگیرد یا در چهار بخش بازنگری شود به این صورت که مطالب کتاب مقدس در یک فصل، مراجعات به تورات و انجیل در بخشی دیگر و مراجعات قرآنی در فصلی دیگر و رساله وحی کودک نیز در بخشی دیگر تدوین شود. ضمن اینکه امروز زبان علمی و شیوه متولوژی نیز تغییر کرده است.
وی تصریح کرد: قرآن یک دریا حرف درباره مسیحیت و حضرت عیسی (ع) و حضرت مریم(ع) دارد؛ ما بدون اعتقاد به مسیح مسلمان نیستیم. بزرگترین مشکل ادیان ابراهیمی این است که دین بعدی خود را که امر به پذیرش آن شده اند، را قبول ندارند.
گواهی یادآور شد: اگرچه به ادیان دیگر احترام می گذاریم اما ما برای اثبات اسلام و حقانیت پیامبر (ص) نیاز به استناد به تورات و انجیل نداریم و آنچه که امروز نیاز ما است مراقبت از نسل جوان و هوشیاری در برابر روشنفکران دینی است؛ ما بزرگانی داریم که سرمایه گذاری فراوانی برای دین کرده اند و این افراد دست مایه هایی کم نظیر هستند که باید قدر آنها را بدانیم.
پایان پیام/