کوبه، نقشی بر پرده حجاب خانه های قدیمی

خبرگزاری شبستان // یزد

خانه های قدیمی یزد دنیای رمز و رازهاست؛ در پشت هر یک از عناصر آن حکمت و فسلفه ای نهفته و با هنرمندی خاصی در خشت خشت خانه جای گرفته است.

در چوپی خانه های قدیمی یزد جلوه ای از این ذوق حیرت انگیز هنرمندان ایرانی است، این درها حریم اهالی خانه است و حکایت های شیرینی را در اوج هنر و زیبایی با خود به همراه دارد.

این دست ساخته های چوبی یادگاری از روزگاران قدیم و نمونه ای از طرح های اصیل اسلیمی است که تقارن کامل در شکل و فرم آن موج می زند.

درها گرچه از درختان جنگلی ساخته شده ولی بیشتر بوی گردو و بلوط می دهد، هم سخت و محکم است که برای باز کردن و پیش کشیدن  آن از اهرم استفاه می شود و هم با گذشت زمان فرسوده نمی شود.

قدمت برخی از درها شاید بیش از خانه باشد و برخی خانه های دیگر شاید زیبائی خود را از این درها وام گرفته باشند، کوبه و حلقه از اجزای جدائی ناپذیر این درب هاست که به شکلی قرینه و با هنرمندی ویژه ای در آن نقاشی شده است.

گشت و گذار در کوچه و پس کوچه های یزد هر گردشگری را در زیبائی این درها غرق می کند، کوبه های آهنی به شکل طولی، بزرگ و سنگین هستند و به قرینه آن حلقه ای قرار دارد که کوچک، سبک تر و شکلی دایره مانند دارد.

درهای قدیمی معمولا دو لنگه دارند که کوبه و حلقه در وسط هر لنگه از درها قرار دارند، کوبه در لنگه سمت راست و حلقه در  لنگ سمت چپ و در درون گره هایی برجسته ای به شکل سر و یال شیر جای دارد.

در باور مردم قدیم  این برجستگی ‌ها به صورت 12 ستاره، یک خورشید(حلقه) و یک ماه (کوبه) است که  اهالی خانه را  از افکار شیطانی و ارواح خبیثه دور نگه می دارد، از نگاه دینی نیز  اعداد 12 و 14 به منزله  12 امام و 14 معصوم بوده و نشانه ای از عشق و ارادت صاحبخانه است.

 نواختن کوبه و حلقه هریک دارای مفهوم و پیام خاصی است، صدای زیر مانند حلقه خبر از وجود بانوئی در پشت در می دهد و کوبه با صدای بم خود مخصوص آقایان است.

با کوبه و حلقه اهالی خانه از جنسیت فرد پشت در مطلع می شدند تا پوشش اسلامی خویش را حفظ کرده یا اینکه مرد خانه برای بازکردن در اقدام کند.

کوبه وحلقه های آهنی به شکلی ساخته شده اند که صدای بم و زیر آنان حتی در دورترین نقطه‌ منزل و زیرزمین نیز شنیده می شود.
 

در خانه های قدیمی حتی امروز پس از گذشت سالیان بسیار همچنان زیبا و با دوام پرده دار خانه های قدیمی است و هر بیننده ای در عظمت و زیبائی خود محو می کند.
 

 
پایان پیام/