به گزارش خبرگزاری شبستان از خرم آباد، پژوهشگران دست آفریده های هنرمندانه و ارزشمندی را که تنوع موضوعات نقشی و ظرافت تحسین انگیزشان، نشانه خلاقیت، ابتکار عمل و چیره دستی افزار سازان زاگرس است، مدتهاست تحت عنوان ((مفرغهای لرستان)) در بوتۀ شناسایی و بررسی نهاده در کانون توجه قرار داده اند.
مفرغ های کشف شده از کاوش های باستان شناسی به عنوان شاهکارهای هنری اعجاب انگیز یادگار قوم دامدار، کشاورز، سوار کار و جنگاور لر است.
این قوم که کوسی یا ((کاسی)) نامیده شده و از نژادهای قدیمی منطقه یعنی آسیایی به شمار آمده اند.
برخی هنر حقیقی ایران را هنر بازمانده از این قوم می دانند که با وجود آغشتگی با افکار و تصورات درگذشتگان مبین تمام موضوعات تصویرشناسی مردمان بیابانگردی است که زندگی مشابه دارند.
این نکته ما را به قانونمندی رشته دار و استواری که در هنر لرستان متبلور است راهنمایی می کند، این قانونمندی که نشانه بینش علمی و شناخت دقیق از اصول پابرجای زندگی است.
هنر مفرغ کاری در زمانی بسیار طولانی و در نتیجه تداوم ابزار سازی تدریجا تکامل یافته و به چنان بالندگی شایان توجهی رسیده است که قرون متمادی بسان بستری هموار و غنی، الهام بخش هنرمندان این دیار پربار بوده و افت و خیز جریانهای فرهنگی ایران زمین را نیز با قدرت تمام تنظیم، و همواره در باز زنده سازی عناصر، نقش اساسی و بنیادی خود را ایفا نموده است.
عطا حسن پور، کارشناس میراث فرهنگی لرستان به خبرنگار شبستان گفت: هنری مفرغ کاری در مبحث شناخت هنر مردمان مترقی جهان قدیم به ((هنر لرستان)) معروف است.
وی افزود: این هنر را مولود کارهای ساده ای می دانند که چندین قرن انقلاب مادی ملتی کشاورز و جنگاور را خلاصه می کند، و آهسته و آرام بدون شرکت و کمک خارجی از صنعت سنگ بسوی صنعت فلز پیش می رود، تا جایی که در هزارۀ چهارم قبل از میلاد به اوج اعتلای خود می رسد.
حسن پور اظهار داشت: در مبحث شناخت هنر مردمان قدیم این اعتلا به خلق آثار ارزشمند مفرغی می انجامد هنوز هم آن را نتیجه یک انقلاب عادی و محلی می دانند.
وی تصریح کرد: در بررسی و شناسایی و شناساندن هنر مفرغکاری لرستان گوناگونی جنبه های اصلی و اساسی آن را نباید از نظر دور داشت.
این کارشناس با بیان اینکه جنبه نخست، شکل ظاهری اشیاء فلزی است، بیان کرد: این جنبه تجلی قدرت و توانمندی ((هنرمندان گمنام)) ولی ارجمندی است که با نهایت دقت و ظرافت، از تکنیکی پیشرفته بهره گرفته و با تسلطی هنرمندانه و برجسته، تصاویری زیبا، و اشکالی چشم نواز و خیره کننده را که ترکیبی از انواع جانوران و گیاهان است ارائه نموده اند.
وی افزود: در این حالت عین ارائه یک شیئی، سادگی، صراحت، احساس عمیق و تشدید حالت را همراه آن با مهارت القا می کنند و با تاکید بر روی اعضاء بعضی از جانوران ((هنر ویژه)) خود را از هنر اقوام مجاور ممتاز می سازند.
حسن پور تصریح کرد:وجود ارزنده دیگر هنر لرستان، انتقال هنر و سنن اجدادی، انتقال مفاهیم و موضوعات مشترک مذهبی، و در یک کلام بیان قانونمندیهایی است که برای همه اقوام سوارکار و جنگاور، کشاورز و دامپرور دنیای قدیم، به نحوی تحسین انگیز، دل نشین، پسندیده و ستودنی بوده است.
وی اضافه کرد: نکات فنی بکار گرفته شده در ساخت این وسایل، نظیر رعایت تناسب در تعیین جنس، شیوه ساخت این ابزار و اشیاء متنوع و بیشمار از دیگر ویژگیهای هنر لرستان است که همواره با دانش، دقت و مهارت تمام همراه بوده است. انتخاب جنس اشیاء نیز بستگی به رعایت تناسبی دقیق در امتزاج مس و قلع داشته است.
این کارشناس میراث فرهنگی لرستان بیان کرد: اشیاء و وسایل و ابزار به جا مانده از هنرمندان خردمند زاگرس بسیار و بیشمار است که می توان آنها را تحت عناوین جنگ افزارها، ساز و برگ سوارکاری، وسایل تزئینی، اشیاء نذری،ظروف و وسایل متفرقه است.
گفتنی است، خنجر، شمشیر، گرز، سپر، پیکان، تیردان، تبر،لگام معمولی، لگام تشریفاتی، دهنه تعلیم، آویزه، زنگوله، حلقه، پیشانی بند اسب ، گردنبند، آویز، انگشتر، گوشواره، سنجاق گیسو، دستبند، گل کمر، بازوبند، دکمه، آینه، لوح برجسته کاری و قلم زنی، علامتها، طلسمات، نشانه های ترکیبی و بسیاری از اشیاء که با نقوش اسطوره ای تزئین یافته، وسایل پذیرایی در مراسم، آب خوری، فنجان، سیتول و وسایل متفرقه نظیر مهرهای غلتان، اجزاء ارابه ها، فلز کوبی یراقها، دسته فسان و دیگر ابزار متنوع و مورد استفاده که از این مردمان دیرین به یادگار مانده است از جمله مفرغ های کشف شده در استان لرستان است.
پایان پیام/
نظر شما