خبرگزاری شبستان: انجام کار فرهنگی از اموری است که سهل و ممتنع است و نیروهای مذهبی در وهله اول، هم می‌دانند و هم نمی‌دانند که باید از کجا، چگونه، چه زمانی و چه کاری را شروع کنند.
از این‌رو، این نوشتار که ناظر به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و اهمیت کار در مساجد، هئیت، پایگاههای بسیج، کانون‌های فرهنگی و هنری و دیگر پایگاههای فرهنگی و مذهبی ماست، سعی دارد نمونه‌ای از این کارها را ـ که شاید به ذهن بسیاری از فعالان فرهنگی رسیده باشد یا حتی به مرحله اجرا در آمده باشد ـ این بار به صورت منظم و دسته‌بندی شده ارائه کند.
مطالعه تاریخ، تاریخ شفاهی و خاطرات در مساجد
شروع چنین دورههایی باید جذاب باشد. مثلاً با کتاب‌های تاریخی آغاز شود، آن هم نه صرفاً با کتاب‌های تحلیلی، بلکه با کتاب‌های تاریخ شفاهی و خاطرات مبارزان انقلابی البته باید به این نکته هم توجه کنیم که این کتاب‌ها برای علاقه‌مند شدن به مطالعه خوب است و نباید خود را به آنها محدود کنیم و از کتاب‌های تحلیلی و عمیق غافل شویم. ما باید بکوشیم که ذهن نقاد و تحلیلی داشته باشیم، نه مثل یک دایرةالمعارف یا کشکول.
سیرهای مطالعاتی تخصصی را برای مراحل بعدی بگذارید
درباره ادامه سیر مطالعاتی باید برنامه داشته باشید؛ یعنی بعد از مدتی کسانی که سیر مطالعاتی را طی کردند باید در حوزه تخصصی یا رشته خودشان متمرکز شوند؛ برای مثال اگر رشتهمان مدیریت است، سیر مطالعاتی ویژه مدیریت اسلامی، اگر علوم قرآن است، مباحث تخصصی تفسیر قرآن، و اگر علوم سیاسی است مباحث جدی این حوزه را پیگیری کنیم. سیرهای مطالعاتی باید به‌گونه‌ای باشد که از یک سو سیرهای مطالعاتی عمومی برگزار شود و از سوی دیگر در کنار آن، سیرهای مطالعاتی تخصصی هم راه‌اندازی شود تا هر فردی در حوزه مورد علاقه‌اش با برخی دوستان دیگر فعال شود.
نکته دیگر این است که موضوعات سیرهای مطالعاتی خودمان را محدود نکنیم. حتی گاهی برای تنوع هم که شده است در بازه زمانی محدود، به موضوعات سیاسی و اجتماعی مورد نیاز خودمان، مانند مسائل جهان اسلام، وهابیت، غربشناسی، آفریقاشناسی، آمریکای لاتین‌شناسی و … توجه کنیم.
هنر و ادبیات ابزار هستند نه هدف!
متأسفانه برخی از ما از ظرفیت هنر و ادبیات و رسانه غافلیم یا اینکه در استفاده از آنها افراط میکنیم. مخالف خواندن رمان، شعر، داستان و فیلم نیستیم، ولی هر کدام باید ضریب خاص خودشان را داشته باشد. دانستن کلیات اندیشه اسلامی، اندیشه امام و رهبری و تاریخ معاصر و انقلاب برای همه ضروری است و اگر کسی اینها را نداند، احتمال اشتباه و انحرافش بسیار زیاد است.
استفاده از ظرفیت هنر و ادبیات انقلاب
هنر و ادبیات انقلاب اسلامی ابزاری است که ما میتوانیم از آن برای تحقق اهدافمان استفاده کنیم. از یک‌سو میتوانیم هنر و رسانه را در خدمت اهداف فرهنگی و دینی خودمان بگیریم و از سویی دیگر، از ظرفیتهای مسجد، کانونها و تشکلهای مذهبی و هیئت برای گسترش و تعمیق هنر و اندیشه انقلاب اسلامی استفاده کنیم. پس دو موضوع مطرح است: خدمت متقابل هنر و مسجد. بیان هنری اندیشه‌ها و طرح آنها در قالب فیلم یا مستند، نقاشی یا سرود یا عکس میتواند این اندیشه‌ها را ماندگار و تأثیرگذار بکند.
برای استفاده از ظرفیت هنر می‌توان در پایگاههای مساجد، تشکلهای مدارس یا حتی دانشگاهها، به صورت برنامهریزیشده، فیلم‌ها و مستندهای اثرگذار را نمایش داد یا نمایشگاه کاریکاتور، عکس و نقاشی برگزار کرد و در مراحل بعدی به تشکیل گروه‌های تئاتر یا فیلم سازی اقدام کرد.
تاریخ شفاهی مساجدتان را ثبت و ضبط کنید
خاطرات فعالان و شهدای مساجد و نیز شخصیتهای فرهنگی، سیاسی و انقلابی شهر خودتان را ثبت و ضبط و سپس منتشر کنید. درباره فعالیت‌های مساجد یا فعالان مسجدی ــ که سابقه جبهه و جنگ یا مبارزات انقلابی دارند ــ مستند بسازید. از صداوسیمای استان یا مراکز فرهنگی و هنری، مانند بنیاد شهید، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان ملی جوانان یا سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری در این زمینه کمک بگیرید.
الگویی برای ثبت تاریخ شفاهی/ ای کاش هر استان یک سیدقاسم یاحسینی داشت
شما اسم سیدقاسم یاحسینی را شنیده یا کتاب‌های ایشان را خواندهاید. او از نویسندگان ادبیات پایداری است. انتشارات سوره مهر حدود ده جلد، و انتشارات فاتحان هم حدود پنج جلد کتاب از ایشان در زمینه دفاع مقدس منتشر کرده است. سیدقاسم اهل بوشهر است؛ یعنی شهرستانی است، حدود پنجاه سال دارد و بالای یکصد جلد کتاب نوشته که حدود شصت جلد از آن درباره بوشهرشناسی است، ولی بقیه، اغلب در زمینه دفاع مقدس، انقلاب و تاریخ معاصر است. ایشان هر وقت تهران میآید، با خودش دو، سه جلد کتاب برای چاپ میآورد. این نویسنده شهرستانی بسیار فعال است و همین موضوع نشان می‌دهد که صرف شهرستانی بودن و بهره‌مندی از امکانات کمتر دلیل بر این نمیشود که فرصتهای خود و ظرفیتهای منطقه را قدر ندانید. یاحسینی در کتاب‌هایش، خاطرات شفاهی بسیاری از رزمندگان بوشهری، آبادانی و... را به جامعه معرفی کرده است. ای کاش هر استان و منطقه یک سیدقاسم یاحسینی داشت تا رزمندگان و شهدای گمنام شناخته میشدند.
استادان متعهد را شناسایی کنید!
باید ظرفیتها و فرصتهای منطقه خودتان را خوب شناسایی کنید و به کار بگیرید و نگذارید افراد با استعداد خودشان را دست کم بگیرند یا بیانگیزه شوند. اگر قابلیت دارند و افرادی خودساخته و اهل فکرند، جلسات منظم برایشان برگزار کنید و حتی بحثهایشان را ضبط و مکتوب نمایید. در مراحل اولیه به صورت جزوات و بعداً پس از ویرایش و اصلاحات و افزودنیهای لازم به صورت کتاب و کتابچههای 200ـ150 صفحهای منتشر کنید.
آشنایی با آثار جبهه فرهنگی انقلاب
باید برنامههای شما در مساجد و دانشگاهها به گونه‌ای باشد که هر کسی با شما همکاری میکند استادان و آثار جبهه فرهنگی و فکری انقلاب را بشناسد، خوانده باشد و حداقل اینکه اسم این افراد و کتاب‌ها و مراکز به گوشش خورده باشد.
برای آینده فعالان مسجدی برنامهریزی کنید/ حواستان به فعالان مسجدی باشد
اگر قصد تأثیرگذاری ماندگار در فضای شهر و منطقه را داریم، باید برای آینده فعالان مسجد برنامهریزی کرده باشیم. باید هم جویای درس و بحث ایشان باشیم و هم جویای اشتغال به کارشان. اگر کسی در شرف ازدواج است و نیاز به کمک مالی دارد، کمک و حمایتش کنیم؛ برای مثال صندوق قرضالحسنهای تأسیس کنیم تا هر کسی که نیاز مالی پیدا کرد، بتوان با این صندوق از او حمایت کرد. مؤسسه، تعاونی یا … ایجاد کنیم تا هم نیروهای مفیدمان را در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی انقلاب به کار گیریم و هم این نیروها با فراغ بال، وقت خودشان را در اختیار ما، مسجد و نیروهای جدید مسجدی بگذارند.
یکی از اشتباهات جدی فعالان مسجدی ما این است که بی‌توجه به آینده نیروهایشان، میخواهند به شکلی ماندگار و مؤثر فعالیت کنند.
مساجد از فعالیت‌های فرهنگی مثبت حمایت کنند
الآن حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و فعالان این عرصه باید مورد توجه قرار گیرد؛ برای مثال، اگر فروشگاه کتاب خوبی پایگاه توزیع محصولات فرهنگی انقلاب اسلامی در شهرتان هست باید از آن حمایت کرد؛ زیرا اگر شما نتوانید از آن حمایت کنید و کتاب‌های خودتان را از این فروشگاه نخرید، ممکن است این مرکز دچار مشکل شود تعطیل گردد یا تغییر ماهیت بدهد و مثل بسیاری از کتابفروشیهای دیگر شهر، هر نوع کتاب و محصولی را توزیع کند. بنابراین اگر میخواهید مسابقه کتابخوانی برگزار کنید، سعی کنید کتاب‌هایش را از این فروشگاه تهیه کنید. آن فروشگاه هم قطعاً تخفیف های لازم را خواهند داد. نمونۀ دیگر، فعالیت دوستان‌تان در اتحادیۀ انجمن اسلامی دانشآموزان این شهر، مدارس، بسیج دانشجویی یا انجمن اسلامی آنجاست، از این‌رو باید از سنگرهای خودتان در شهرستان و منطقه حمایت کنید.
پایان پیام/
نظر شما