بایدها انشای عقل ما است

به گزارش خبرنگار شبستان، برنامه "معرفت" کاری از گروه معارف و اندیشه دینی شبکه چهار سیما مطابق معمول هر هفته روی آنتن رفت.
بر پایه این گزارش، مطابق روال هفته های گذشته، این برنامه نیز اختصاص به بررسی آرای خواجه نصیرالدین طوسی بر پایه کتاب "نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفت وگو"، تالیف غلامحسین ابراهیمی دینانی اختصاص داشت.
در ابتدا اسماعیل منصوری لاریجانی، مجری کارشناس برنامه معرفت، با اشاره به فصل پانزدهم این کتاب گفت: در این فصل به حکمت عملی در نظر خواجه اشاره شده است.
وی ادامه داد: خواجه نصیر در کتاب "اخلاق ناصری" در تعریف حکمت می گوید: حکمت در عرف اهل معرفت عبارت بود از دانستن چیزها چنانکه باشد و قیام به کارها چنانکه باید (این باشد و باید جالب است!) به قدر استطاعت تا نفس انسانی به کمالی که متوجه آن است، برسد.
در ادامه ابراهیمی دینانی با اشاره به اینکه واژه فلسفه یونانی است، اظهار کرد: در کلمه فیلوسوفیا، سوفیا به معنای حکمت است و فیلو که اضافه شده است برای این است که بگویند حکمت در دسترس همه نیست و همه بالذات دارای حکمت نبوده و حکمت از آن خدا است.
استاد بازنشسته دانشگاه تهران تصریح کرد: حکمت لفظی راستین و خلل ناپذیر است، خواجه تعریفی از حکمت کرده است بر این مبنا که شناخت است آنچنان که باشد، رحمت نظری شناخت شی است آنچنان که باید.

وی با اشاره به مفهوم دو واژه "نومن " و "فنومن" عنوان کرد: در اروپا از این دو واژه صحبت کرده اند، البته اصطلاح دقیق تر به نظرم اصطلاح حکمای ما باشد که از "بود" و "نبود" یاد می کنند، به معنای چیزی که هست و چیزی که می نمایاند.
دینانی خاطرنشان کرد: ماهیات همان نمودند و هستی همان بود، باید و نباید برای عقل است و آنجا که عقل حضور ندارد "باید" نیز وجود ندارد، چراکه باید اثر عقل ما است و در واقع حکم و انشای عقل مان است، در عین حال حکمت علمی در مورد هستی و نیستی، باید و نباید و اینکه چه کنیم و چه نکنیم سخن می گوید.
پایان پیام/