هدف نظام اقتصادی اسلام رشد فزاینده نعمت است نه ثروت

به گزارش خبرنگار شبستان، حجت‌الاسلام والمسلمین میرمعزی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزوی در نشست اقتصاد اسلامی که عصر امروز، دو شنبه، 25 دی ماه در محل سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد، به تعریف مفهوم «برکت» از دیدگاه آیات و روایات پرداخت.
وی در ابتدای این نشست عنوان کرد: نخستین هدف اقتصاد اسلامی، برقراری عدالت اسلامی است و امنیت و برکت نیز از دیگر اهداف اجرای اقتصاد اسلامی است. برکت منحصر امور اقتصادی نیست بلکه در همه امور زندگی انسان تاثیرگذار است.
وی افزود: در روایات اسلامی برای برکت سه ویژگی مهم برشمردند. برکت باید جزء نعمت محسوب شود و همچنین دارای فراوانی و کثرت باشد و سوم اینکه دوام و پایداری داشته باشد نه اینکه نعمت زودگذر و لحظه‌ای باشد. با این اوصاف برکت عبارت است از نعمت فراوان، با دوام و فزاینده.
حجت‌الاسلام میرمعزی با اشاره به استعمال لفظ برکت در قرآن کریم تصریح کرد: کلمه تبارک در قرآن کریم فقط مخصوص خداوند استفاده شده است. برای نعمت هم دو معنای راحتی و آسایش و همچنین معنای لذت از چیزی تعبیر شده است. باید توجه داشت انسان مادی و یا معنوی هر یک دامنه لذت را بر اساس درونیات خود معنا می‌کنند.
وی بیان کرد: بنابر دیدگاه قرآن کریم حیات انسان در زندگی مادی خلاصه نمی‌شود، بلکه نعمت چیزی است که هم باعث سعادت زندگی این دنیا و هم باعث سعادت آخرت او شود. در برابر این چیزی که باعث گرفتاری و دوری انسان از خداوند شود نقمت و عذاب نام دارد.
این استاد دانشگاه ابراز کرد: وقتی خداوند نعمتی را به کسی می‌دهد آن را تغییر نمی‌دهد مگر اینکه خود شخص به خاطر کارهایش آن را دگرگون کند: «ذَلِکَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَأَنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ: این [کیفر] بدان سبب است که خداوند نعمتى را که بر قومى ارزانى داشته تغییر نمى‏دهد مگر آنکه آنان آنچه را در دل دارند تغییر دهند و خدا شنواى داناست».
وی ادامه داد: شکر نعمت بر دو قسم لسانی و عملی است که باعث افزایش نعمت است و اگر نعمت در راه خداونداستفاده نشود تبدیل به نقمت است. بنابراین هدف نظام اقتصاد اسلامی رشد صرف ثروت نیست زیرا ثروت می‌تواند از راه نامشروع هم افزایش یابد. هدف نظام اقتصاد اسلامی رشد برکت و مال و عدالت است.
حجت الاسلام میرمعزی تاکید کرد: بر اساس جهان بینی الهی، انفاق و دادن خمس باعث کاهش مال نمی‌شود بلکه برعکس باعث افزایش آن نیز خواهد شد: «إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ کَرِیمٌ: در حقیقت مردان و زنان صدقه‏دهنده و [آنان که] به خدا وامى نیکو داده‏اند ایشان را [پاداش] دو چندان گردد و اجرى نیکو خواهند داشت» سوره حدید آیه 18.
وی تصریح کرد: ممکن است یک شبهه ایجاد شود که اگر ثروتی که در راه خدا صرف نشود و از راه نامشروع به دست بیاید باعث گرفتاری و عذاب و نقمت می‌شود، پس چرا دنیای غرب در رفاه و ثروت است؟ در جواب باید گفت که اولا ثروت آنها از راه چپاول و استعمار به دست آمده و در راه گناه و عصیان نیز صرف می‌شود.
حجت الاسلام میرمعزی گفت: خداوند وعده داده است که اگر گروهی از مترفین و رفاه‌طلبان جامعه بر آن جامعه حاکم شود دستورات خداوند را اطاعت نمی‌کنند و در اثر عصیان، خداوند آنها را نابود و گرفتار اعمالشان می‌کند.
این پژوهشگر علوم اقتصادی یادآور شد: کشور آمریکا ثروت خود را از طریق چپاول و استعمار و همچنین از طریق فروش بدون پشتوانه دلار و پول ملی شدن دلار برای کشورهای دیگر بدست آوردند. زندگی این افراد به ظاهر در رفاه است ولی از درون دچار نگرانی و سقوط فرهنگی و اقتصادی می‌شوند.