تفاوت اسلام با مکاتب غربی معنابخشی به زندگی با ارائه سبک است

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست «سبک زندگی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی فعالی، نویسنده و پژوهشگر دینی سه شنبه، 18 دی ماه در محل سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد.
بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام فعالی با اشاره به دیدگاه قرآن در خصوص بلایا و حوادثی که برای انسان پیش می‌آید، گفت: این عالم دو بعد ظاهر و باطن دارد و طبیعتا تمام رخدادها و حوادثی که در بستر این عالم برای فرد و جامعه شکل می‌گیرد نیز دو بعد ظاهر و باطن دارد.
وی افزود: دیدگاه قرآن کریم بر حوادث این است که نباید بر ظاهر یک واقعه قضاوت کرد، بلکه ملاک خیر و شر بودن واقعیت باطنی آن رخداد است «وَعَسَى أَن تَکْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّکُمْ وَاللّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ:و بسا چیزى را خوش نمى‏دارید و آن براى شما خوب است و بسا چیزى را دوست مى‏دارید و آن براى شما بد است و خدا مى‏داند و شما نمى‏دانید». (سوره بقره، آیه 216).
حجت‌الاسلام فعالی با مروری بر سبک‌های زندگی غربی اظهار کرد: در سبک‌های زندگی غربی اینگونه نیست که مولفه‌های معنویت به طور کلی حذف شده باشد، بلکه در اندیشه دانشمندان مانند ماکس وبر و شاگردان او آموزه‌های دینی به عنوان یکی از منابع سبک زندگی لحاظ شده است و اساسا مطلق آموزه‌های غرب به معنای مادی‌گرایی نیست.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: سبک زندگی شامل تمامی رفتارهای انسان در بعد فردی و اجتماعی شده و باعث تغییر نگرش و در نهایت تغییر رفتار شخص می شود. خاستگاه موضوع سبک زندگی، رشته جامعه شناسی بود که در سال 1920 مطرح شد و بعد از آن با گسترش علوم، به سایر رشته‌ها مانند روان‌شناسی، مردم شناسی و حتی تجارت نیز سرایت کرد.
وی بیان کرد: دین یکی از مهمترین منابع سبک زندگی است زیرا از طریق آموز‌ه‌های خود، احساسات انسانی را مطرح و مدیریت می‌کند. در قرآن بیش از 30 حس برای انسان مطرح شده است و خداوند بعد از طرح و ارزش‌گذاری، راهکارهای رسیدن به غایت آن حس را نشان می‌دهد.
حجت الاسلام فعالی ابراز کرد: از جمله کارکردهای دین در بحث ایجاد سبک زندگی این است که دین می‌تواند نهادها و تشکیلات مختلفی را پایه‌گذاری کند که این نهادها به سهم خود در سبک‌دهی موثر هستند. به عنوان مثال در صدر اسلام، مسجد به عنوان یک نهاد اجتماعی پایه گذاری شد.
وی تشریح کرد: سبک زندگی برخاسته از دین مبین اسلام یک مومن را به گونه‌ای ترسیم می‌کند که در او خوف و حزن راه ندارد و شخصی که حزن و ترس در او راه پیدا نکند به شادی درونی می‌رسد. بحث شادی اصیل در دیدگاه اسلامی دایره بسیار وسیعی دارد و این شادی همراه با اطمینان و آرامش است که در سایه ذکر الهی حاصل می‌شود «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِی إِلَى رَبِّکِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً، فَادْخُلِی فِی عِبَادِی، وَادْخُلِی جَنَّتِی: اى نفس مطمئنه، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد و در میان بندگان من درآى و در بهشت من داخل شو». (سوره فجر، آیه 27 تا 30).
حجت الاسلام فعالی تاکید کرد: دین از طریق آموزه‌های خود هنجارهایی را ایجاد می‌کند که به زندگی شخص سبک می‌دهد. همچنین دین نهادهای سیاسی و اجتماعی را تاسیس می‌کند که وقتی کارمندی در آنها فعالیت‌ می‌کند ناخودآگاه این هنجارها را به خانواده منتقل می‌کند.
وی ادامه داد: مهمترین بخش کارکرد دین در سبک زندگی، معنادهی به زندگی است که افرادی که با مسائل فلسفه غرب آشنایی دارند می‌دانند که یکی از بزرگترین چالش‌های دنیای غرب این است که معنای زندگی آنها پوچ شده است و در این حالت به پوچی و خودکشی دست می‌زنند.
این پژوهشگر دینی با اشاره به محدوده و دامنه‌های عوامل موثر در سبک زندگی خاطرنشان کرد: روستایی یا شهری‌بودن، دختر یا پسربودن، مدرن و سنتی بودن جامعه، طبقاتی بودن، سیاسی و یا غیرسیاسی بودن، زندگی در رفاه‌ و یا زندگی فقیرانه، تولیدمحور بودن و یا مصرف‌گرایی جامعه، ریسک‌پذیری، قوم‌گرایی، زندگی قبیله‌ای و ... از جمله مهمترین عواملی است که دامنه سبک زندگی را مشخص می‌کند.
پایان پیام/