تراب محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، در گفتگو با خبرنگار شبستان با اشاره به 7 آیین عاشورایی این استان، گفت: هفت پرونده آذربایجان شرقی از آیین های عزاداری شهرستان های تبریز، آذرشهر، مراغه، هریس، جلفا و عجب شیر در ششمین اجلاس سراسری شورای عالی ثبت کشور با موضوع بررسی پرونده‌های آیین‌های عاشورایی، تصویب و به ثبت رسید.
یین عزاداری 'الله الله' در مراغه، 'تعزیه خوانی' (شبیه خوانی) روستای 'بخشایش' هریس، 'علم گردانی' در جلفا، 'تخته چالان لار' روستای 'فیروزسالار' آذرشهر و 'پولکه تؤلاماخ' (مشعل گردانی) روستای 'شیشوان' عجبشیر از آیین های عاشورایی ثبت ملی شده آذربایجان شرقی هستند.
رئیس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی آذربایجان شرقی اضافه کرد: دو اثر 'شاخسی واخسی' (شاه حسین واحسین) و 'شمع پایلاما' (شمع گردانی) نیز که در اغلب شهرستان ها و روستاهای آذربایجان شرقی رواج دارد با محوریت شهر تبریز در این همایش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدند.
وی ادامه داد: پولکه تولاماخ (مشعل گردانی) یکی از آئین های عزاداری روستای شیشوان عجبشیر می باشد و از منحصر به فردترین مراسم عزاداری حسینی در کشور است.
محمدی افزود: «پولکه» نام نوعی توپ آتشین ساخته شده از پارچه است که آن را با سیمی بسته و بعد از نفت اندود کردن، آتش می زنند، شب تاسوعا و عاشورای حسینی در روستای شیشوان، دهها «پولکه» آتشین در فضای تاریک شب چرخانده شده و بر ظلمت و تاریکی این شب های غم افزا غلبه می کند.
وی قدمت آیین عزاداری «پولکه تؤلاماخ» (مشعل گردانی) را طبق شواهد محلی مربوط به دوران صفویه دانست و گفت: سینه‌زنی، زنجیرزنی، شاه حسین وای حسین، تزئین اسب امام حسین (ع) و مراسم تعزیه امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل از دیگر مراسم سنتی عزاداری ایام محرم در روستای شیشوان شهرستان عجب شیر هستند.
محمدی یادآور شد: مردم روستای شیشوان در شب عاشورا به یاد امام حسین(ع) و قیامش آتش می‌گردانند، کودکان روستا در شب تاسوعا مراسمی به نام کیچیک پولکه(مشعل کوچک) و بزرگترها در شب عاشورا مراسم اصلی را با نام بؤیوک پولکه(مشعل بزرگ) برگزار می‌کنند.
قائم مقام رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ادامه داد: در این مراسم یک مشعل اصلی بزرگ در مرکز میدان و در جلوی مسجد اعظم روستا افروخته می‌شود تا مردم به گرد آن جمع شوند.
محمدی افزود: عزاداران مانند وقتی که به زیر علم می‌روند یکی یکی به زیر این مشعل رفته و دو نفر دیگر نیز به دنبالش راه می‌افتند، یکی سطل آب را با خود برده و دیگری آب را از سطل بر می‌دارد و بر آتش گردان می‌ریزد تا او را خنک کند.
وی این گلوله‌های توپ مانند ده، دوازده کیلویی را ساخته شده از پارچه‌های درهم فرورفته‌ای که با زنجیر بسته و به نفت سیاه و گازوئیل آغشته است، عنوان کرد و گفت: بعد از آن که مشعل اصلی در وسط قرار گرفت، مشعل های کوچک دیگری هم که متعلق به یک محله هستند، توسط دیگر عزاداران از جلوی مسجد محل به میدان اصلی آورده می‌شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خاطرنشان کرد: عزاداران این مشعلها را با زنجیرهای بلندی در دست با آتش مشعل اصلی روشن کرده و بر سر عزاداران می‌گردانند.
محمدی با بیان اینکه در این هنگام گویی بر آسمان روستای شیشوان گوی های آتشین در پرواز هستند، یادآور شد: آتش‌گردانی اهالی روستای شیشوان به عقیده بسیاری، به نشانه آتش‌گرفتن خیمه‌های امام حسین(ع) در شب عاشورا است.
وی یادآوری کرد: پیش از این آیین عزاداری محرم در بازار تاریخی و جهانی تبریز به عنوان یکی از زیباترین نمونه های عزاداری برای سالار شهیدان و نیز علم بندی شهرستان مراغه ثبت ملی شده بود.
پایان پیام/
نظر شما