مسکو و پشنهاد 5 محوره ایران

خبرگزاری شبستان:اگرچه مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 پس از 20 ژانویه سال 2010 میلادی شاهد یک سکوت طولانی مدت بود اما سال 2012 میلادی با موجی از تحولات در زمینه این گفتگوها همراه بود.
مذاکرات مسکو:
مذاکرات مسکو که شامل چهار دور در دو روز بود نیز با محوریت شرح و تفصیل پیشنهادهای پنج گانه ایران که در مذاکرات بغداد نیمه تمام مانده بود برگزار شد.
پیشنهاد 5 محوری ایران که در دور اول مذاکرات مطرح شد چه بود؟
پیشنهاد اول ایران این بود که گفتگوها باید هدفمند باشد.باید نقطه هدف و ابتدائی و انتهایی در این گفت وگو ها مشخص باشد. به این ترتیب طراحی یک چارچوب برای گفتگوها و اصول و اهداف آن ضروری است.
پیشنهاد دوم این بود که اگر بخواهیم این گفتگوها موثر باشد باید مبتنی بر گام‌های متقابل باشد آن را به انجام برسانیم.
بحث سوم ایران این بود که باید چارچوب گفتگوها مشخص و روشن شود که انتهای این گفتگوها چه وقت است و چگونه باید باشد و این مسیر چگونه قرار است طی شود.
بحث چهارم و پنجم ایران نیز مربوط به بحث حقوق و تکالیف جمهوری اسلامی ایران بود و اینکه کشورهای طرف مقابل باید حق غنی سازی را برای ایران در چارچوب ان پی تی به رسمیت بشمارند و نباید از حقوق هسته ای ایران کاسته شود یا تکالیفی بیشتر از ان پی تی تحمیل بشود.
ایرانی ها اعلام کردند که روشن شدن این بحث تکلیف تحریم های شورای امنیت را نیز به لحاظ حقوقی روشن می کند.
اما آنچه به طور کلی در مذاکرات دو روزه مسکو مطرح شد از طرف ایران تاکید بر حق غنی سازی اورانیوم بود و ایران اعلام آمادگی کرد تا در جلسات کار‌شناسی، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی و سیاسی با منطق روشن حقانیت مواضع ایران را به خصوص در فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای بیان کند.
آنچه از سوی غرب مطرح شد نیز همان شامل توقف غنی‌سازی اورانیوم در سطح 20 درصد، تعطیلی تاسیسات فردو و انتقال اورانیوم با درصد غنای 20 درصد به خارج از ایران بود، را تکرار کردیم.
وی افزود هنوز فاصله زیادی در مسائل حساس میان ما و ایران وجود دارد که سعی میکنیم این مسائل را در یک نشست کارشناسی در استانبول که در سوم جولای برگزار می شود مورد بررسی بیشتر قرار دهیم.
در مذاکرات کارشناسی استانبول چه گذشت؟
مهم ترین دستاورد نشست کارشناسی در استانبول که روز چهارم جولای(چهرنبه 14 تیر) برگزار شد این بود که ایران و 1+5 توافق کردند مذاکرات در سطح معاونین خانم اشتون و آقای جلیلی یعنی خانم اشمید و آقای باقری پی گیری شود.
در حالی که گروه 1+5 هم در مسکو و هم در استانبول اصرار داشت که دستور کار نشست فنی، تبیین پیشنهاد 1+5 برای ایران باشد، عملا دیدار استانبول همانطور که در مسکو هم توافق شده بود به ابهام زدایی و تبیین دیدگاه های دو طرف برای یکدیگر اختصاص یافت.
ایران در این دیدار متن پیشنهاد 5 محوری خود را به تفصیل برای کارشناسان 1+5 توضیح داد و نمایندگان ایران اعلام کردند در این زمینه ابهامی برای طرف غربی باقی نمانده است.
سخنگوی کاترین اشتون هم در بیانیه ای که پس از پایان مذاکرات کارشناسی صادر کرد، این موضوع راتایید کرد.
رایزنی ها برای تعیین زمان و مکان دور جدید مذاکرات همچنان ادامه دارد:
اگرچه پس از مذاکرات کارشناسی در استانبول چندین دیدار دیگر میان معاونان جلیلی و اشتون برگزار شد اما برگزاری مذاکرات میان نمایندگان ایران و 1+5 متوقف شد تا اینکه حدود دو هفته گذشته پس از گذشت پنج ماه، 5+1 از ارائه پیشنهادات جدید به ایران برای انجام مذاکرات خبر داد.
معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفتگویی تلفنی با معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران درباره زمان و مکان دور جدید مذاکرات هسته ای صحبت کرد.
در همین حال اتحادیه اروپا نیز نسبت به برگزاری دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و 1+5 در اولین زمان ممکن ابراز امیدواری کرده است و احتمال می رود کمتر از یک ماه آینده یعنی در ماه اواخر دی ماه این مذاکرات میان دو طرف برگزار شود.
با این وجود یک مقام آمریکایی گفته که پیشنهاد های 1+5 در نشست آتی بازبینی همان مواردی است که در ماه می در بغداد به ایران ارائه شده بود و یک برنامه کاملاً جدید و یا «معامله ای بزرگ» که همه دغدغه‌های جامعه بین المللی را به طور یکجا پوشش دهد، به شمار نمی رود.
آنچه در دوره‌های پیشین مذاکرات به عنوان بسته پیشنهادی به ایران ارائه شده بود، شامل ضرورت توقف غنی سازی 20 درصدی، خارج کردن اورانیوم غنی شده با این درصد از کشور و تعطیلی تأسیسات هسته ای «فردو» بود.
این در حالی است که مقامات ایرانی بر این باورند که این مذاکرات تنها در صورتی به نتیج خواهد رسید که غرب رویکردهای پیشین مبتنی بر فشار و تحریم را کنار بگذارد و با به رسمیت شناختن حق ایران در برخورداری از حقوق صلح آمیز هسته ای موجبات به نتیج رسیدن گفتگوها را فراهم کند.