خبرگزاری شبستان: یکی از نقاط کلیدی تحولات سوریه از آغاز بحران در این کشور تا کنون، حمایت همه جانبه روسیه از این کشور در مقاطع زمانی مختلف و به شیوه های گوناگون بوده است. رو سیه تحت ریاست جمهوری پوتین با درک خاص خود از معادلات قدرت در نظام بین الملل کنونی و شرایط حاد منطقه ای و نیز با توجه به تجربه اشتباه استراتژیک در لیبی، منافع ملی خود را در حمایت از نظام بشار اسد تفسیر کرده است و این طرز فکر تا کنون بارها به مرحله عمل رسیده است. وتوی قطعنامه شورای امنیت برای قراردادن سوریه تحت بند 7 منشور سازمان ملل که مقدمه حمله نظامی به این کشور بود، اصلی ترین وجه حمایتی روسیه بوده است و در کنار آن، اقدامات متعدد بزرگ و کوچک دیگری نیز صورت گرفته است.
بر این اساس روشن است که ایستادن روسیه در صف حامیان اسد، همواره یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی غرب برای براندازی نظام حاکم در سوریه بوده است. در نتیجه تقریبا از ابتدای شروع بحران در این کشور، یکی از وجوه اساسی دیپلماسی آمریکا و متحدین آن در راستای جلب رضایت روسیه برای برکناری اسد و تغییرات اساسی در سوریه قرار داشته است. اما علی رغم این تلاش ها، اهمیت استراتژیک سوریه برای روسیه و نیز سابقه تلخ اشتباه در مسئله لیبی موجب شده است که روسیه تا کنون به هیچ عنوان از موضع حمایتی خود عقب نشینی نکند.
روسیه تا کنون ضمن این که خود را از حمایت مستقیم از دولت اسد مبرا دانسته است، اما همواره جهت گیری مبنی بر مذاکرات سیاسی میان طرفین منازعه برای رسیدن به راه حلی سیاسی را داشته است. البته از نکته نباید غفلت کنیم که باقی ماندن اسد در قدرت، همانطور که برای ایران بسیار مهم است برای روسیه نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. اما هم اکنون با گذشت قریب به دو سال از بحران و طولانی شدن درگیری ها در سوریه، شرایط به مرور زمان در حال تغییر است و به همین منظور سیاست دولت ها نیز در دست تغییر قرار خواهد گرفت. دولت روسیه نیز از این امر مستثنی نیست و قطعا این دولت نیز در راستای منافع ملی خود و در تلاش برای به دست آوردن بهترین نتیجه برای روسیه، این تغییر شرایط را در تعیین استراتژی خود لحاظ خواهد کرد.
بررسی تحولات سوریه طی مدت دو سال اخیر نشان می دهد که این کشور صحنه تقابلات بین المللی بوده است. در این مدت غرب تمام تلاش خود را برای سرنگونی نظام اسد انجام داده است و هم اکنون نیز در این راستا اقدامات عملیاتی و تبلیغاتی مختلفی را تدارک دیده است. نکته ای که در ارتباط با منافع آمریکا و غرب در ارتباط با منطقه وجود دارد این است که فتح جبهه سوریه را برای خود سرنوشت ساز می پندارد و به هیچ عنوان حاضر به عقب نشینی در راستای انجام اصلاحات در سوریه نیست. غرب اصلاحات در سوریه را نمی خواهد بلکه برای تضعیف محور مقاومت تنها خواهان سقوط اسد است. این مسئله کارشکنی های مخالفان را تا کنون در امر میانجیگری ها سبب ساز شده است. بر این اساس علی رغم گذشت زمان هیچ تلاشی برای خواباندن آتش منازعات ثمر بخش نبوده است.
بنابر نظر بسیاری از تحلیلگران مسائل سوریه، همین طولانی شدن تقابلات سبب ساز خواهد شد که به مرور زمان روسیه نیز با غرب بر سر سوریه به توافق رسیده و با دریافت برخی تضمین ها، به طرح غربی ها برای سوریه رضایت دهد. با همین پیش زمینه استدلالی، دیدار مشترک لاوروف و کلینتون با اخضر ابراهیمی و نیز سفر پوتین به ترکیه و مذاکره وی با اردوغان از سوی بسیاری از بنگاه های تبلیغاتی، در راستای به نتیجه رسیدن توافق با روسیه تفسیر شد. اما از سوی دیگر ارسال محموله موشک های اسکندر و برخی دیگر از موضعگیری های سران روس بر این پیش بینی ها خط بطلان کشید. دیروز نیز اخباری مبنی بر طرح جدید ترکیه برای حل بحران سوریه منتشر شد که بر اساس کناره گیری اسد از قدرت ظرف سه ماه اول سال جدید میلادی قرار داشت. البته جزئیات بیشتری از آن منتشر نشده است. اردوغان ادعا کرده است که در دیدار پوتین از ترکیه با وی بر سر این طرح به توافق رسیده است. این در حالی است که وجود اختلاف شدید میان روسیه و غرب، بعد از به رسمیت شناختن ائتلاف مخالفان توسط دولت آمریکا کاملا مشهود است.
از سوی دیگر فاروغ الشرع، معاون ریاست جمهوری سوریه، در مصاحبه با یک روزنامه لبنانی عنوان داشته است که جنگ داخلی در سوریه هیچ برنده ای نخواهد داشت و بهترین راه حل تاریخی برای بحران کنونی تشکیل یک دولت وحدت ملی است. در واقع به نظر می رسد که تشکیل دولت وحدت ملی با ریاست جمهوری اسد ( علویان) و مشارکت دیگر اقلیت ها در حکومت، موضعی است که روسیه بر اساس آن وارد مذاکرات شده است. انتشار طرح 6 ماده ای جمهوری اسلامی ایران نیز نشان از حمایت ایران از این طرح دارد. البته مطرح شدن این موضوع توسط فاروق الشرع می تواند به معنای کناره گیری اسد و ریاست وی در دوره انتقالی تا آماده شدن شرایط برای انتخابات باشد.
اما در نقطه مقابل اقدام هفته گذشته آمریکا در پذیرش ائتلاف مخالفان به عنوان نماینده ملت سوریه، تمام رشته ها را پنبه کرده است. به نظر می رسد اظهارات لاوروف مبنی بر این که آمریکا همه ما را شوکه کرد از این موضوع حکایت دارد. بر این اساس پافشاری آمریکا و غرب برای تن ندادن به هیچ طرحی که بتواند آینده را با رای مردم در سوریه رقم بزند، روز بروز شرایط را پیچیده تر و بحرانی تر می کند.
پایان پیام/
نظر شما