روش زندگی از دیدگاه اسلام (2)

خبرگزاری شبستان:  این مهم ما را بر آن می دارد تا با تامل بیشتر علل این چالش را مورد واکاوی قرار دهیم. میتوان مدعی شد علل وقوع این چالش گوناگون است و به حسب موراد مختلف اسباب گوناگونی را برشمرد. اما در کنار تمامی این اسباب اعم از علل اقتصادی، تفاوت فرهنگی، رسوخ اندیشه ها و فرهنگ غربی، تجمل گرائی و غیره میتوان دست به سوی اخلاق دراز کرد و با بهره گیری از اخلاق که عامل شرافت انسان و زیبا بخش رفتارها واعمال انسانی است بر این مهم فائق آییم. البته مزین شدن به اخلاق نیاز به زمان و وجدان انسانی دارد اما ارزشی بس والا دارد و نگارنده بر این باور است اگر اخلاق خانواده آن چنانکه در دین مبین اسلام مطرح شده و خواست های روحی و روانی طرفین را مد نظر دارد عملی شود بسیاری از مشکلات و اسبابی که ریشه در تفاوت فرهنگی و نژادی دارد به کنار نهاده می شود.

در یادداشت قبل به برخی از توصیه ها و اخلاق خانواده اشاره شد. در این یادداشت نیز روش مطلوب زندگی آنچنانچه که مورد اندیشه دینی است خدمت بازدیدکنندگان گرامی عرضه می شود. باشد که مایه سعادت و خوشبختی تمام ایرانیان عزیز باشد.

عفو حق زن است
اسحاق ابن عمار مى گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم : حق زن بر شوهر چیست ؟ حضرت فرمود: او را سیر کند، لباس بپوشاند، و اگر خطائى کرد از او در گذرد.

مرد باید نیازهای اولیه زن را برآورده کند. اما نفقه دادن و رفع نیازهای مادی و جسمانی زن کافی نیست. زندگی که بر پایه عشق استوار است در آن گذشت و مودت حاکم است.

اگر یکی از طرفین کوتهی و قصوری داشت باید او را متنبه کرد و با گذشت راه را برای استکمال هموار ساخت. در این باب حافظ سخن زیبائی دارد:

کمال سر محبت ببین نه نقص گناه
که هر که بی‌هنر افتد نظر به عیب کند

اگر شریک زندگی ما واجد کمالات و اخلاق نیکو است ما به همین خصوصیات خوب او و به نکات مثبت او نظر اندازیم و اگر قصور و کوتاهی از او سر زد که نااگاهانه بود با زبان نرم با او سخن گفته و این عیب را با آن کمالات بر اساس منطق گذشت و مهربانی بپوشانیم. اگر همسر ما کمالات فراوان دارد به آنها نظر اندازیم. اگر عیب کوچکی دارد به واسطه این عیب کمالات او را فراموش نکنیم. غیر از معصومین تمامی مخلوقات خالی از نقص نیستند. مگر ما 100 درصد هستیم که انتظار داشته باشیم دیگران 100 درصد باشند. البته این به معنای آن نیست که اشتباهات دیگران را گوشزد نکنیم. امر به معروف و نهی از منکر لازم است اما محیط خانواده محیطی همراه با آرامش و مهربانی است و باید منطق نرم بر آن سایه افکنده باشد.

حضرت هود یکى از پیامبران الهى است، او همسر بدى داشت، اما برایش ‍دعا مى کرد، از علت این کار پرسیدند؟ فرمود: خداوند هیچ مؤمنى را نیافرید، مگر اینکه دشمنى دارد که او را اذیت مى کند! دشمن من هم همین زن من است، اگر دشمنم در اختیار خودم باشد بهتر از این است که من در اختیار دشمنم باشم.

در بسیاری موارد همین سخن نرم و آکنده از عشق و محبت موجب تنبه می شود و فرد را بر آن میدارد تا در جهت اصلاح رفتار خود گام بر دارد.

من صبر على خلق امراة سینة الخلق و احتسب فى ذلک الاجر اعطاه الله ثواب الشاکرین
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: هر مردى که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن، تحمل کند، خداوند پاداش شاکرین به او عطا خواهد نمود.

گذشت و صبر دو طرفه است چنانچه اصل ازدواج دو سویه است. اگر یکی از طرفین همیشه صبر و گذشت پیشه سازد چنین زندگی موجب استکمال طرفین نیست. در سایه ازدواج است که ایمان ازدیاد یافته و کمالات وجودی و استعدادهای نهفته در افراد شکوفا می شود. مهربانی و محبت چنان در اسلام اهمیت دارد که از امام صادق نقل شده است:

العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فى الایمان فضلا
امام صادق علیه السلام فرمود: بنده هر چه محبتش به بانوان زیادتر شود ایمانش بیشتر فضیلت مى یابد.

میتوان مدعی شد محبت ملاکی برای سنجش ایمان اشخاص است. اسلام دین اتمام اخلاق است. اخلاق بخشی از ایمان است در کنار اعتقادات و اعمال.

سخن زیبا گفتن و ابراز محبت موجب دلگرمی است. حتی در اسلام نیز توصیه شده احساسات خود را بروز دهید. چنین نیست که علاقه باشد اما هیچگاه سخنان محبت امیز میان طرفین رد و بدل نشود. میان عاشق و معشوق تبادل سخنان مملوء از محبت و عشق امری معمول و عادی است. برخی از دعاها و مناجات ها نشان از عمق عشق و محبت است و چنین عشقی در قالب الفاظ بروز می کند.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: شوهرى که به همسرش بگوید دوستت دارم ، این سخن همیشه در دل زن خواهد ماند. زیرا بانوان دوست دارند خود را محبوب شوهر ببینند و این اظهار محبت، نشان دهنده علاقه و موجب محبت نیز مى شود.

قول الرجل للمراة انى احبک لا یذهب من قلبها ابدا.
همانگونه که انسان از چشم لذت میبرد سخن زیبا و دلنشین نیز در عمق جان انسان نفوذ کرده و دلگرمی و آرامش را به ارمغان می آورد.

همانگونه که سخنان زشت موجب تنفر می شود و اهانت و سخنان تحقیر آمیز دل انسان را به درد می آورد در مقابل سخنان محبت آمیز بر دل نشسته و در مواردی حتی از یک هدیه گران قیمت نیز ارزشمندتر و آرامش بخش تر جلوه می کند. اگر به فردی هدیه و مبلغی داده شود اما با تحقیر و سرکوفت زدن باشد نه تنها چنین هدیه ای موجب خرسندی نیست بلکه بالعکس تجربه تلخی را به یادگار می گذارد. هر گاه آن هدیه را می بینم نه تنها از آن شاد نمی شویم بلکه ناراحتی گذشته جلوی چشمانمان نمایان شده و سعی می کنیم با دوری از آن تجربه تلخ گذشته را به یاد نیاوریم.

در قرآن نیز میخوانیم :
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالْأَذَىٰ کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا ۖ لَّا یَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُوا ۗ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ [٢:٢٦٤]

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بخشش های خود را با منت و آزار، باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می‌کند؛ و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمی‌آورد؛ (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود؛) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید،) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند. آنها از کاری که انجام داده‌اند، چیزی به دست نمی‌آورند؛ و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمی‌کند.

پایان پیام /