به گزارش خبرگزاری شبستان، حسین یزدان مهر، مسئول دفتر فنی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان از بازسازی مسجد500 ساله طمقاچی‌ها در این شهرستان خبر داد و گفت: مرمت این مسجد که از تیرماه سال جاری آغاز شده تا پایان دی‌ماه ادامه دارد و هزینه‌ای بالغ بر 70 میلیون تومان از محل اعتبارات ملی برای بازسازی و مرمت آن در نظر گرفته شده است.
وی همچنین در مورد سابقه تاریخی مسجد طماقچی‌ها(ملا عبدالباقی) نیز بیان کرد: می‌توان قدمت این مسجد بهره‌مند از شبستان‌های تحتانی و فوقانی را به دوران قبل از عهد صفویه تخمین زد.
مسئول دفتر فنی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان نیز در ادامه اجرای نماسازی داخلی، کف فرش و شبکه‌چینی را از جمله اقدامات عملیاتی صورت گرفته در این مسجد ذکر کرد.
سمیه فرهادی، اجرای نماسازی داخلی در مرمت این بنا را شامل سفیدکاری جرزها، دیواره‌ها و ستون‌ها از اره گچی به صورت سنتی طبق طرح موجود بر روی ستون‌های ردیف اول ذکر و خاطرنشان کرد: در اجرای کف فرش آجری از آجر سنتی استفاده شده و اجرای شبکه‌چینی نیز به دو صورت صلیبی و گره جعفری به ترتیب در نورگیرها و پنجره‌های ورودی صورت گرفته است.
وی از نماچینی به عنوان اقدام دیگر انجام شده در این مسجد 500 ساله نام برد و گفت: این عملیات در بخش‌های مختلف نظیر زیر لنگه‌ها با آجر سنتی به صورت ساده، حیاط و بدنه بیرونی مسجد و سردر انجام شده است.
به گفته وی، ساماندهی تأسیسات مکانیکی و الکتریکی، کاشی‌کاری سردر و اجرای کف فرش حیاط و ایوان با آجر سنتی از دیگر عملیات بازسازی مسجد طمقاچی‌ها به شمار می‌رود.
مسئول دفتر فنی اداره میراث فرهنگی کاشان با اذعان به تغییرات عمده در بخش صحن و آب‌ریزگاه مسجد و نحوه ارتباط این صحن با مسجد در طی سالیان تصریح کرد: دخل و تصرفاتی به حریم مسجد توسط همسایه‌ها رخ داده که حوادث زلزله‌های مخرب شهر در روند تخریب و دخل و تصرفات نیز نقش داشته است.
فرهادی تأکید کرد: در طی سال‌های 73 تا 75 به واسطه اجرای طرح ایجاد و احداث خیابانی در جنب مسجد، هشتی ورودی و پلکان‌های دسترسی به طبقات تقریبا به طور کامل ویران شد.
وی با اشاره به اینکه شبستان تحتانی این مسجد در تابستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته ابراز داشت: این بنا از نظر شیوه معماری به دوران قبل از صفویه مشابهت داشته و یکی از بناهای ارزنده‌ای محسوب می‌شود که ارزش‌های معماری فراوانی دارد.
به گفته وی، شبستان تحتانی مسجد که قسمت تاریخی و سالم مانده اولیه است دارای ستون‌هایی به شکل هشت ضلعی شبیه به ستون‌های موجود در مسجد آقابزرگ است.
شبستان اصلی مسجد جامع کاشان احیا شد
زهرا ساروخانی، مسئول باستان‌شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان هم با اشاره به اینکه اولین عملیات حفاری باستان‌شناسی شبستان اصلی مسجد جامع کاشان در سال 79 انجام گرفت که در نهایت منجر به کشف شبستان اصلی مسجد جامع کاشان در زیر شبستان فعلی این مسجد شد.
وی افزود: بخش‌هایی از فضای شبستان زیر ین مسجد که اتاق اول و بخشی از اتاق دوم بود خاک‌برداری شد اما پرونده آن به دلایل نامعلومی در همان سال بسته شد.
این مسئول خاطرنشان کرد: در سال 79 دو گمانه‌زنی باستان‌شناسی نیز برای مشخص شدن فضای معماری دیگری زیر فضای موجود مطرح شد که در نهایت مشخص شد فضای اولیه شبستان زیرین مسجد همین مکان است.
به گفته وی پس از انجام اقدامات اولیه و بسته شدن پرونده آن برای ادامه عملیات حفاری حتی یک برگ از گزارشات باستان‌شناسی صورت گرفته از شبستان زیرین مسجد در اداره میراث فرهنگی کاشان ثبت نشده بود.
ساروخانی تصریح کرد: پیگیری سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان برای ادامه کار باستان‌شناسی در شبستان نتیجه داد و با اختصاص یک میلیارد ریال از اعتبارات ملی به مسجد جامع کاشان کار آواربرداری و خاک‌برداری از شبستان زیرین آغاز شد.
وی افزود: با وجود آنکه تاکنون حدود 900 متر مکعب خاک‌برداری این بخش انجام گرفته و بخش زیادی از شبستان زیرین از خاک خارج شده است اما همچنان عملیات خاک‌برداری ادامه دارد.
به گفته وی همزمان با عملیات خاک‌برداری کار باستان‌شناسی و مرمت نیز انجام می‌شود تا در آینده از این محل برای بازدید گردشگران استفاده شود.
مسئول باستان شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان بیان کرد: یکی از بناهای تاریخی که در زلزله مشهور کاشان به شدت آسیب دید و تمام داده‌های تاریخی را به زیر خاک برد مسجد جامع کاشان بود.
ساروخانی ادامه داد: با مطالعات انجام گرفته مشخص شد بعد از زلزله برای صرفه‌جویی در هزینه، سقف شبستان اصلی را سوراخ و تمامی خاک و آوار ناشی از زلزله را داخل شبستان ریخته‌اند که این اقدام موجب دفن شدن شبستان اصلی زیر انبوهی از خاک شده است.
وی افزود:در دور دوم عملیات خاک‌برداری از شبستان زیرین مسجد و کار باستان‌شناسی در این سازه تاریخی، انواع کتیبه‌های گچی حتی بخش‌های مهمی از محراب‌های زرین‌فام کشف شده است.
ساروخانی اضافه کرد: سفال‌های کشف شده، سفال‌های زرین‌فام و قلم سیاه مربوط به قرن هفتم و دوره ایلخانی است که در آن دوره خاندان ابوطاهر در سفال‌گری فعالیت داشته‌اند.
وی ادامه داد: مهم‌ترین کارهای این خاندان در موزه‌های داخل و خارج از کشور، محراب‌های آستان قدس رضوی و مسجد میرعماد کاشان استفاده شده است.
مسئول باستان‌شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان بیان کرد: داده‌های سفالی به دست آمده در شبستان زیرین مسجد جامع کاشان یک بانک اطلاعاتی مهم و مفید از سفال منطقه کاشان است.
ساروخانی خاطرنشان کرد: حتی یک قطعه کوچک از داده‌هایی که حاصل از خاک‌برداری شبستان بوده دور انداخته نشده و پس از جمع‌آوری منتظر تأمین اعتبار است تا کار مطالعاتی روی آن انجام شود.
وی همچنین عنوان کرد: تکمیل کار مطالعاتی و تحقیقات لایه‌نگاری مسجد جامع کاشان با تخصیص اعتبار انجام می‌شود.
ساروخانی با بیان اینکه اندازه خشت‌های شبستان زیرین مسجد جامع کاشان در ابعاد خشت‌های دوره ساسانی است، متذکر شد: با توجه به نوع خشت‌ها که در اوایل دوره اسلامی و آل بویه استفاده می‌شده است، می‌توان قدمت این سازه تاریخی را به بیش از یک‌هزار سال تخمین زد که در این صورت این بنا بعد از تپه‌های تاریخی سیلک دومین سازه تاریخی کاشان است.
پایان پیام/
نظر شما