وظایف و اختیارات رهبر در مردم سالاری اسلامی ایران

خبرگزاری شبستان: اصل یکصدو دهم و سایر اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظایف و همچنین اختیارات وسیعی را برای رهبری در جمهوری اسلامی یاران و نظام مردم سالاری اسلامی قرار داده است که همزمان سطوح مختلف دولتی و حکومتی را در بر می گیرد. در مردم سالاری اسلامی ایران تعیین سیاست های کلی نظام پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام ،نظارت بر حسن اجرای این سیاست ها ،حل معضلات نظام که از طریق عادی قابل حل نیست و حل اختلاف و تنظیم قوای سه گانه به عهده رهبر انقلاب می باشد.
سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی در همه زمینه های داخلی و خارجی، سیاسی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی به وسیله رهبری تعیین و ترسیم می شود و مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید در محدوده این سیاست های کلی و در چهارچوب قانون اساسی و موازین شرعی، این سیاست ها را به شکل قانونی و قابل اجرا درآورده، برای اجرا به قوه مجریه بفرستند. به عبارت دیگر، تصمیمات عمده و عالی در سطح کلان، توسط رهبری اتخاذ می شود و مراجع قانون گذاری در اخذ این تصمیمات به شکل قانون گذاری شرکت می کنند و هیئت دولت هم دستورالعمل های اجرایی آن ها را تهیه می نماید. البته رهبری برای اعمال این اختیار مهم و کلیدی دارای بازوها و عواملی جهت مشاوره و کارشناسی می باشد. در کنار تعیین سیاست های کلی بحث نظارت نیز مطرح می باشد که رهبری همان طور که مسئولیت تعیین سیاست های کلی نظام را بر عهده دارد، با دقت تمام بر حسن اجرای این سیاست ها نیز نظارت دارد تا سیاست های تعیین شده به هنگام اجرا، از اهداف و آرمان های اصلی منحرف نشده و به خوبی پیاده شود. این مسئولیت را نیز اخیراً رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام تفویض نموده است.
وظایف و اختیارات رهبری در امور قوه مجریه شامل امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب وی از سوی مردم ، عزل رئیس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی یا رای مجلس به عدم کفایت سیاسی وی بر اساس اصل هشتاد و نهم موافقت با امضای رئیس جمهور (اصل 130) ،موافقت با مسولیت معاون اول رئیس جمهور در صورت فوت،عزل ،استعفا یا غیبت یا بیماری بیش از دوماه رئیس جمهور که مانع ایفای وظایف رئیس جمهور باشد ،همچنین در صورت وجود موانعی بر سر راه انتخاب رئیس جمهور جدید که پس از خالی ماندن پست ریاست جمهوری قبلی ممکن است پیش آید(اصل 131) و یا انتصاب فرد دیگری به جای رئیس جمهور در صورتی که رئیس جمهور ،معاون اول نداشته باشد و یا معاون اول فوت کند و یا امور دیگری که مانع ایفای وظایف وی گردد، می باشد.
در امور مربوط به قوه مقننه با عنایت به اینکه قوه مقننه ایران از دورکن مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تشکیل شده است ، اختیارات رهبری منحصر به شورای نگهبان می شود که شامل نصب و عزل و قبول استعفای شش نفر از فقهای شورای نگهبان است.
در امور نظامی رهبری ،فرماندهی کل قوا را داراست و دارای اختیاراتی شامل اعلان جنگ و صلح و بسیج نیروها ، عزل و نصب و استعفای رئیس ستاد مشترک ،فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی و هم چنین تعیین دو نفر نماینده برای شورای عالی امنیت ملی و تایید مصوبات شورای عالی امنیت ملی در حیطه وظایف و اختیارات رهبر می باشد.
در سایر امور نیز اختیارات رهبری شامل دستور تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام و تعیین اعضای ثابت و متغیر و نیز امضای مصوبات آن ،پیشنهاد اصلاح قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به شورای بازنگری قانون اساسی، همچنین تایید مصوبات شورای مزبور قبل از همه پرسی ،تعیین ده نفر از اعضای شورای بازنگری، نصب و عزل و قبول استعفای رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می باشد.
نویسنده: اقدس اقبال
پایان پیام/