نماد های شهری چه مفهومی را القا می کنند؟!

شبستان:یکی از اقدامات ارزنده ای که مدیران خدمات شهری در رابطه با آن تصمیمات اتخاذ و به مرحله اجرا درآورده اند، طراحی و اجرای مجسمه ها و احجام نصب شده در میادین بزرگ و نیز معابر پررفت و آمد شهر است. این احجام که عمدتاً در سبک های انتزاعی و یا در بیان عامیانه غیرعادی کار شده اند، تاثیر بسزایی در بهبود جلوه بصری شهر داشته و دارند چه آنکه استفاده مطلوب از این ایده و نیز اجرای آن در سطوح کیفیتی بالا می تواند گام بلندی در راستای احترام به حقوق شهروندی و در چارچوب حق بهره مندی از جلوه بصری ایده آل باشد در میان تمام تاثیرات مثبتی که اجرای این طرح با خود به همراه دارد ذکر منصفانه معایب و کاستی های آن نیز در رابطه با افزایش کیفیت اجرایی آن مثمرثمر خواهد بود.

مسلم است که تابلوها، مجسمه ها، نمادها و تمامی آنچه که در حوزه وظایف سازمان زیباسازی شهر تهران قرار می گیرد، مخاطب ویژه ای تحت عنوان شهروندان دارد در واقع تمامی اقدامات با توجه به ذائقه نیازها و خواست های شهروندان انجام می شود. یکی از مهمترین نواقصی که در این بین به چشم می خورد عدم توجه به بافت فرهنگی و فضای کلی برخی محله ها است، به این معنی که در نگاه اول و مفهوم اصلی این مجسمه ها به راحتی قابل تشریح نیست و در واقع تنها برای بخش خاصی از جامعه قابل فهم است.

حال آنکه مخاطبان این گونه طرح ها گستره ای به وسعت تمام شهروندان و با سلایق، نگاهها، فرهنگ ها و شیوه های متفاوتی از تفکر هستند نباید در این گونه مواقع به صورتی گزینشی عمل کرد و لازم است که تمامی اقشار مورد توجه قرار گیرند.

سیدمجتبی موسوی مدیر آثار حجمی سازمان زیباسازی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار شبستان گفت: مجسمه شهری این تعریف دارد که باید با عامه مردم در ارتباط و برای آنها قابل فهم باشد که به همین علت از آن تحت عنوان هنر مردم یاد می شود.

وی با بیان اینکه این تنها یک جنبه از کار است خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه فضای شهری کاربرد و بافت های متفاوتی دارد تمامی مجسمه ها و احجام شامل این قانون نمی شوند و اقدامات انجام شده در این مسیر باید جوابگوی سلایق متفاوت شهروندان که از طبقات متفاوتی هم هستند، باشد.

مدیر آثار حجمی سازمان زیباسازی شهر تهران با اشاره به مطرح بودن بحث توسعه شهری و لزوم به روز بودن هنر، گفت: یکی از وظایف این سازمان ارتقای فضای فرهنگی و فراهم کردن محیطی سرشار از لذایذ بصری است که در همین راستا طراحی و اجرای مجسمه های شهری شامل مجموعه عامی از آثار می شود.

موسوی با تاکید بر اینکه سریع فهم بودن این اثر نشانه کیفیت آن نیست تصریح کرد: باید شیوه ای اتخاذ شود که به موجب آن سطح فرهنگی جامعه به سطوح کیفیتی مطلوب نزدیک شود که طبیعتاً در این رابطه باید به سلایق و خواست های مردم نیز توجه شود.

وی افزود: هیچگاه نمی توان اثری طراحی و اجرا کرد که به طور مطلق جوابگوی ذائقه مردم باشد، اما مشخص است که سطح سلیقه شهروندان مشاهده یک کار هنری با کیفیت بالا است.

مدیر آثار حجمی سازمان زیباسازی شهر تهران با بیان اینکه برخی برداشت های غلط پیرامون سلایق مردم به وجود آمده است، اظهار داشت: هدف هنر و هنرمند زدن یک تلنگر فکری به شهروندان است. و در همین رابطه شهروندان نیز به هیچ وجه خواستار یک کار دکوری و کارخانه ای نیستند، چرا که در این صورت باید هنر تعطیل می شد اما از دیگر مسائلی که پیرامون این طرح مطرح است جانمایی نامناسب در برخی موارد می باشد.

از دیدگاه جامعه شناختی استفاده نامناسب از ایده مناسب کل طرح را زیرسوال برده و با مشکل مواجه می کند همانطور که در ابتدای این گزارش ذکر شد اقدامات صورت گرفته در این رابطه حائز اهمیت بوده است اما اجرای برخی از این مجسمه ها که مضامین و مفاهیم نامربوط با محل نصب شده دارد تا حد بسیار زیادی از ارزش محتوایی و جلوه بصری آن کاسته و در بعضی موارد آن را به سمت تخریب فضای بصری شهری سوق داده است.

مدیر آثار حجمی سازمان زیباسازی شهر تهران به لزوم در نظر داشتن همه جوانب در هنگام طراحی اشاره و خاطرنشان کرد: در برخی موارد یک مجسمه به صورت تخصصی برای یک مکان جانمایی و اجرا می شود و گاهی هم یک مجسمه کارکرد عام دارد و می توان از آن در تمام نقاط شهر استفاده کرد.

موسوی افزود: در هر دو حالت باید جانمایی مناسبی صورت گیرد که این امر در یک فضای کارشناسی دائمی و مشاوره ای صورت می گیرد.

در مقام پیشنهاد می توان این نکته را به مسئولان سازمان زیباسازی شهر تهران در میان گذاشت که بهره برداری هر چه بهتر از این طرح در گرو مشارکت مستقیم و غیرمستقیم شهروندان است. به این ترتیب که با فراهم شدن فرصت نظردهی و ایده پردازی در حوزه طراحی و نیز اجرای این احجام و مجسمه های شهری برای مردم که مخاطبان مستقیم و اصلی هستند ارتباط معنادار و بین ذهنی با آن برقرار خواهند کرد.

سیدمجتبی موسوی در رابطه با ایده پردازی ها و همکاری با واحدهای دانشگاهی و گروه های تخصصی گفت: هم به صورت خاص و هم به صورت عام با دانشگاه ها و دانشجویان و نیز انجمن مجسمه سازان ارتباط مستمر و لاینقطع داریم.

وی افزود: اعضای شورای هنری ما از اساتید دانشگاه ها هستند و در موارد مطالعاتی هم از مجموع دانشگاه ها استفاده می کند.

موسوی همچنین در رابطه با مشارکت شهروندان در ایده پردازی های این احجام شخصی، گفت: بسیاری از طراحی ها که اکنون به اجرا هم درآمده است از طریق فراخوان عمومی و مسابقه ها بوده اند، علاوه بر این ارتباط مستقیم شهروندان با سامانه های 137 و 1888 شهرداری کمک شایانی به ایده پردازی های ما کرده اند.

پایان پیام/