مشکلات مالی باز هم «سوادیکا» را متوقف کرد

جمال شورجه در گفت و گو با خبرنگار شبستان با اظهار نارضایتی از توقف مجدد پروژه«سوادیکا»که به زندگی شیخ احمد قمی مروج اسلام در تایلند می پردازد،گفت:متاسفانه مشکلات مالی بار دیگر پروژه را متوقف کرده است و این بار واقعا سرانجام پروژه مشخص نیست.
 

وی افزود:ما فیلمنامه را به تایلند فرستاده بودیم تا گروه تایلندی برآوردهای لازم برای تولید کار را انجام دهند و به نوعی پیش تولید فیلم در تایلند آغاز شود اما ناگهان تمام شدن بودجه،کار را متوقف کرد و نمی دانیم در ادامه چه خواهد شد.
 

شورجه در مورد این کار که قرار است با حمایت بنیاد سینمایی فارابی ساخته شو گفت:البته قولهایی در زمینه تامین بودجه به ما داده شده ولی باید دید این قولها کی عملی می شود.ضمن اینکه به دلیل انتظار برای روشن شدن وضعیت این پروژه،فعلا نمی توانم کار دیگری بکنم.
 

بنا بر این گزارش، شیخ احمد قمى در سال 922 قمرى (1543 میلادى) در محله پایین شهر قم متولد شد.سالهاى اولیه زندگى را به تحصیل دروس اسلامى شغول و پس از مدت زمانى کوتاه لقب‏شیخ یافت. دوران جوانى شیخ احمد با تاسیس سلسله صفویه در ایران مقارن بود. با استحکام قدرت سلسله صفوى و توسعه روابط ایران با کشورهاى دیگر، هیاتهاى مذهبى وتجارى از ایران به سوى دیگر کشورها رهسپار شدند.
 

تقریبا در پایان قرن شانزدهم و حدود ده سال پس از آغاز سلطنت «نارسون‏» یک کشتى‏زیبا و بزرگ ایرانى پس از سفرى پر مخاطره به قصد توقف رهسپار آیودیا پایتخت‏سابق‏تایلند شد. به دلیل رونق تجارى آیودیا، گروههاى زیادى از تجار اروپایى، عرب و ایرانى‏در این شهر به سر مى‏بردند. مدیریت کشتى بر عهده شیخ احمد بود. وى در آن زمان حدود پنجاه سال داشت و هوش‏و ذکاوت بسیار داشت و به چند زبان خارجى مسلط بود. تعدادى از تجار و ملاحان از جمله ‏محمدسعید برادر کوچکتر شیخ، وى را همراهى مى‏کردند.

تاریخ‏نویسان معتقدند که در آن زمان به دلیل حضور وسیع نمایندگان خارجى، فضایى‏آزاد و مناسب براى فعالیتهاى تجارى - فرهنگى در پایتخت‏سیام به وجود آمده بود و دولت‏به کسانى که درصدد فعالیتهاى مذهبى بودند، چندان سخت نمى‏گرفت، همین وضع موجب ‏شد تا شیخ احمد بتواند نوعى فعالیت دوگانه تجارى - مذهبى را آغاز کند.
 

او پس از یک دهه ‏فعالیت پرتلاش گروه «چائومن‏» را به وجود آورد، گروهى که او را در تبلیغ آیین اسلام و روابط بین‏المللى یارى مى‏دادند. پس از ده سال اقامت در آیودیا، شهرت شیخ چندان زیاد شده بود که ملاقات و همکارى ‏با او در امور تجارتى و فرهنگى جزو آرزوهاى خانواده‏هاى بزرگ و معروف شهر شده بود.در همین زمان شیخ با دخترى جوان از خانواده‏اى متشخص به نام «اب‏چواى‏» ازدواج کرد. از این وصلت ‏یک دختر و دو پسر حاصل آمدند. پسر بزرگتر «چوئن‏» نامیده شد و پسرکوچکتر پیش از این که به ده سالگى برسد درگذشت.
 

دختر نیز «شى‏» نام داشت و با این‏فرزندان نخستین شاخه خانواده تایلندى تبار شیخ احمد قمى شکل گرفت. موقعیت تجارى شیخ احمد باعث‏شد تا از سوى تعدادى از بازرگانان به عنوان رئیس‏صنف انتخاب شود و همین انتخاب به او امکان داد تا هر چند گاه یک بار به دیدار شاه برود و امتیازهاى مهمى براى رونق کارهاى خود و یارانش به دست آورد. در این هنگام نارسون کبیر درگذشته و برادرش «اکاتوت ساروت‏» به قدرت رسیده بود.از آنجا که سلطان جدید برخلاف برادرش به فعالیتهاى نظامى علاقه چندانى نداشت و بیشتربه توسعه اقتصادى آیودیا مى‏اندیشید، طبیعى بود که تجار هوشمند و کاردان موقعیت‏مناسبترى یافتند و زمینه بسط قدرتشان بیشتر شد.
 

به دلیل دوستى نزدیک میان شیخ احمد و «چاموئن سوراساکتى‏»، یکى از درباریان،رفت و آمد وى به دربار گسترده شد و این موقعیت را پیدا کرد که از نزدیک در جریان‏تحولات داخلى دربار که پس از سلطنت اکاتوت ساروت با درگیری هاى سیاسى میان‏شاهزادگان همراه شده بود، قرار بگیرد. درست در همین زمان، استعمارگران هلندى و در کنار آنها سیاستمداران انگلیسى نیز به‏منطقه وارد شدند و رقابت‏شدید سیاسى و تجارى میان نیروهاى استعمارگر بزرگ و تجار و صاحب منصبان سیامى ایجاد شد. شیخ احمد با زیرکى، خود را از درگیر شدن در این‏رقابتهاى پیچیده و خطرناک دور نگه داشت و کوشید تا به تبلیغات اسلامى خود گسترش‏بخشد. در فضاى آشفته سیاسى سیام در سالهاى 1605 تا 1615 چاموئن سوراساکتى، نفوذ خودرا در دربار افزایش داد و در سالهاى 1609 و 1610 با کمک به «سونگ‏هام‏» در کسب مقام‏سلطنت‏به صورت یکى از متنفذترین شخصیتهاى کشور درآمد. شاه وزارت امور داخلى ومدیریت تجارت خارجى را به وى سپرد و او نیز مسئولیت مدیریت امور اقلیت هاى خارجى ‏را به عهده شیخ احمد گذاشت.
 

بى‏تردید، موقعیت فرهنگى و تجارى شیخ احمد، همراه باشخصیت نمونه‏اش در روابط اجتماعى، تاثیر فراوانى در به دست آوردن سمت مشاورت‏وزیر و مدیریت توسعه بندر و گمرک آیودیا داشته است. به این ترتیب شیخ احمد از تجارت‏به سیاست گرایید. با توسعه نفوذ شیخ در دربار، شاه وى را به سرپرستى گمرک، مسئول روابط اقلیتهاى‏خارجى و مدیریت‏بندر منصوب کرد. به عبارت دیگر او دومین فرد پس از وزیر امورخارجى و بازرگانى شد. هنگامى که نزدیکترین دوستش چاموئن سوراساکتى درگذشت، شیخ احمد به جانشینى‏وى منصوب شد. نکته جالب اینجا است که تا هشت نسل، تمام جانشینان شیخ احمد در این‏منصب، همگى از فرزندان او بودند.
 

شیخ احمد در تمام دوران سلطنت «اکاتت‏سرات‏» (1605-1610م) و «سنگتام‏»(پادشاه عادل 1610-1628م) در مقام خود باقى ماند. اما در سال 1628 میلادى به علت‏کبر سن از کار برکنار شد. ولى ظاهرا برکنارى وزیر ایرانى با وقایع دوران کوتاه سلطنت‏«جتا» بى‏ارتباط نبوده است، چه، پس از جلوس «پراسرت تنگ‏» (1630-1657) و اخراج‏ژاپنى‏ها شیخ احمد لقب «چوپیا» گرفت و از آن پس «چوپیا شیخ احمد راتاناتى بودى‏»نامیده شد. پس از فوت شیخ احمد پسرش جانشین او گردید و اولاد وى تا سقوط ایودیا (1767م)در سمت «چوپیا مهارت تائى‏» خدمت مى‏کردند، که متصدى آن مسؤول کلیه امور ادارى و داراى مقامى مشابه وزیر کشور بود. به هر حال طى مدت اقامت و زعامت‏شیخ احمد در سیام، تحولات مهمى چه در زمینه‏سیاسى و چه از نظر فرهنگى و اجتماعى در این سرزمین به وقوع پیوست.
 

در این مدت‏حکومت مستقل سیام تشکیل شد و بر رقباى کوچکش در مناطق اطراف چیره گشت. با ورودشیخ احد به آیودیا و تشکیل تاسیسات اسلامى توسط وى در این منطقه، براى نخستین بار اسلام به صورت جدى در سرزمین تایلند رواج یافت. مذهب شیعه و خط عربى و زبان فارسى، به واسطه نفوذ شیخ احمد و پیروانش درسرزمین تایلند گسترش یافت و اصطلاحات اسلامى به زبان فارسى در میان مسلمانان این‏منطقه رایج‏شد، چنانچه مسلمانان تایى، واژه «نماز» را به همین صورت فارسى مى‏شناسند و تنها کسانى که عربى مى‏دانند مترادف آن یعنى صلات را به کار مى‏برند. در حال حاضر مقبره شیخ احمد قمى، واقع در دانشکده تربیت معلم شهر آیودیا، همچون ‏مزار یکى از مهمترین شخصیت هاى سیاسى و فرهنگى تایلند به شمار مى‏رود و با بنایى‏اسلامى تزئین شده است. گنبد طلایى رنگ بنا و معمارى ویژه‏اش به خوبى هویت اسلامى و خصیصه‏هاى فرهنگى شیخ احمد را باز مى‏نمایاند. در مقابل مقبره کتبیه‏اى سنگى قرار دارد که به صورتى مختصر اما دقیق زندگینامه وى بر آن نقش شده است. در این کتیبه سنگى زیبابه زبان انگلیسى و تایلندى چنین آمده است: «شیخ احمد، نخست‏وزیر دولت تایلند در آیودیا، در محله پایین شهر در شهر قم، مرکز اسلامى ایران، در سال 1543م متولد شد، شیعه اثنى عشرى بود و در زمان شاه‏نارسون کبیر به آیودیا مهاجرت کرد...» سنگ مزار شیخ احمد از مرمر سفید به ارتفاع بیش از یک متر ساخته شده است و همه ‏روزه با گلهاى رنگارنگ تازه تزیین مى‏شود. در کنار سنگ قبر، گاهگاه عودى روشن دیده‏مى‏شود که به زایران غیر مسلمان تعلق دارد و نشان مى‏دهد که کرامات شیخ از محدوده ‏پیروان اسلام گذر کرده و بوداییان منطقه را نیز دربرگرفته است.
 

پایان پیام/