به گزارش خبرنگار شبستان، استاد حسن رحیم پور ازغدی کارشناس نشست مفهوم اسلامی بودن اقتصاد از نظر امام رضا (ع) در دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به برخی از تفاوت های نظریه دانشمندان غربی در نظام اقتصادی با اقتصاد اسلامی گفت: در نظام اقتصادی غرب رذیلت های فردی منشاء فضیلت های اجتماعی بوده و در این دیدگاه انسان با انگیزه خودخواهی تمام شناخته می شود.
رحیم پور ازغدی با اشاره به سخنان برخی از دانشمندان و نیز تاثیر معرفت شناسی کانت در علوم اقتصادی خاطرنشان کرد: برخی از دانشمندان قوی هستند که ذهن منسجم ندارند و دیدگاه این دانشمندان را نمی شود پیش بینی کرد. دانشمندانی هستند که در مقوله ای نظریه دارند حال انکه در موضوع دیگر افکار متناقضی را بیان می کنند.
وی با اشاره به دلیل وجود چنین دانشمندانی تصریح کرد: تخصص باعث ایجاد تشدد شده و انسانهایی که سخنان و نظریه های منسجم در علوم انسانی دارند بسیار کم اند.
رحیم پور ازغدی با اشاره به مفهوم علمی بودن اقتصاد از نظر دکارت اظهار کرد: دکارت با ادعای نظام گیر و فراگیر اقتصادهمچون نگاه پدر علم اقتصاد یعنی آدام اسمیت در دور بودن از واقع گرایی و گزینشی بودن نظریه های اقتصادی و همراه بودن با پیش فرض های نانوشته و ناگفته مشترک هستند.
وی با اشاره به ضعف متون علوم انسانی در انعکاس پیش فرض های دانشمندان در نظریه های خود عنوان کرد در متون علوم انسانی معمولاً بحثی از پیش فرض های نانوشته دانشمندان نمی شود و کسانی که این موضوعات را علمی محو می دانند برای ایدئولوژی و اخلاق قائل نمی شوند حال آنکه کل مباحث اقتصادی دارای پیش فرض های نانوشته اند.
رحیم پور ازغدی با اشاره به بخشی از تفاوت های دیدگاهی بین دکارت و آدام اسمیت افزود: نظریه دکارتی از وضوح و تمایز عقلی در موضوعات اقتصادی سرشار بوده و حال آنکه آدام اسمیت افکاری کاملاً متفاوت با دکارت داشت. نیروی محرکه تفکر از معیار آدام اسمیت پیش فرض انسان فرضی بوده و وی انسان را موجودی انتزاعی در نظر گرفته است.
رحیم پور ازغدی با اشاره به مباحث مطرح شده در قرون اخیر پیرامون نظریه سازی در علوم انسانی خاطرنشان کرد: از قرن 17 تا 20 نظریه سازی در علوم انسانی برای تعیین واقعیت نبوده بلکه روشی برای عمل کردن است.
وی با اشاره به دیگر مباحث مطرح شده در نظریه کانت تصریح کرد: در معرفت شناسی کانت ارتباط حکمت نظری و عملی قطع شده و در این افکار سنگ بنا فراتجربی و غیرواقعی نیست.
رحیم پور ازغدی با اشاره به برخی از تناقضات در گفته های آدام اسمیت به عنوان بنیانگذار علم اقتصاد تصریح کرد: آدام اسمیت با مهارت آنچه از گذشتگان به دست آورده بود به هم می بافت حال اینکه چنین افرادی به عنوان پدر فساد شناخته می شوند. اسمیت در نظریات خود تناقضی بسیار داشت همچون در تئوری های خود با کلی گویی کار نداشت ولی در عمل اینطور نبود.
ازغدی با اشاره به دیگر تناقضات موجود در نظریات آدام اسمیت اظهار کرد: وی انسان را موجودی غیرواقع و انتزاعی در نظر می گرفت ولی در عمل از این واقعیت چشم پوشی می کرد و اینطور بود که علی رغم ادعای خود یک نظام اقتصادی ایده آل تبیین کند.
رحیم پور ازغدی افزود: در نظریه این دانشمندان هرگز عقل در خدمت غریزه نیست و خودخواهی های انسان به نفع پیشرفت جامعه است.
وی با اشاره به دیگر نظریه های دانشمندان غربی پیرامون مکاتب اقتصادی عنوان کرد: برخی از این مکاتب اقتصادی جهان و انسان نگاه نکرده اند و تنها این موضوعات بر مبنای افکار خود تصریح کرده اند.
رحیم پور ازغدی ادامه داد: این دانشمندان با نظریه های اقتصادی خود برخوردی ایدئولوژی داشته اند یعنی اگر در نظام اجتماعی برای افکار خود مصداقی پیدا می کردند آن را نشان می دادند و اگر اینطور نبود این نمونه ها را از دید همگان مخفی نگه می داشتند.
وی با اشاره به دیگر تناقضات موجود در نظریه های منحصر به پایه های علمی در نظام غرب گفت: نظریه اقتصادی بدون اخلاق محال است حتی آنانکه عقیده دارند دین از سیاست جداست با نگاهی دین مدارانه وارد سیاست می شوند و اقتصاد بدون اخلاق غیر ممکن است.
رحیم پور ازغدی افزود: ازدواج بین ریاضیات و هندسه با اقتصاد انجام شد و نظریه های ریاضیات در احکام اقتصادی حاکم شد این طور است که برخی فکر می کنند اقتصاد فلسفه ای ندارد.
رحیم پور با اشاره به برخی روایات از ائمه معصومین در دیدگاه مفهوم اسلامی بودن نظام اقتصادی از منظر امام رضا (ع) خاطرنشان کرد: در مکتب امام رضا (ع) هیچ کس مالک چیزی نیست و این اختیارات تماماً مجازی بوده اند انسان مالک املاک و اموال اشیا و حتی خودش به تمام معنا نیست و این امور به طور مطلق در اختیار خداوند است. امام رضا(ع) می فرماید: مردم برادران و خواهران شما هستند و حق آنان مانند نماز واجب است.
رحیم پور ازغدی با اشاره به تفاوت نگاه اقتصادی اسلامی با نظریه های غربی تئوریسین های غربی تمام نظریات خود را بر مبنای مالک مطلق بودن انسان در تمام امور طرح ریزی کرده اند حال اینکه این نگاه در اقتصاد اسلامی کاملاً مظلوم است.
وی گفت: اقتصاد اسلامی مخاطب خود را انسان به علاوه فطرت و همراه با عدالت و اخلاق می داند حال آنکه اقتصاد غیراسلامی این موضوعات را کاملاً جدا در نظر گرفته است.
پایان پیام/
نظر شما